28 Pułk Artylerii Pancernej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1949
Nazwa wyróżniająca	Saski[a]
Tradycje
Kontynuacja	28 pułk czołgów
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Mikołaj Zubkow
Organizacja
Numer	JW 1576[1][2]
Dyslokacja	Śrem[3]
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	wojska pancerne
Podległość	2 Armia WP Poznański Okręg Wojskowy[3]
Odznaczenia

28 Saski Pułk Artylerii Pancernej^[b][c] – oddział broni pancernej ludowego Wojska Polskiego

Sformowany na podstawie rozkazu dowódcy Armii Polskiej w ZSRR nr 00127 z 5 lipca 1944 jako jednostka odwodu Naczelnego Dowództwa WP.

Po zakończeniu działań wojennych pułk stacjonował w Śremie.

Rozkaz Dowódcy Wojsk Lądowych Nr 0013/Panc z 22 kwietnia 1949 nakazywał Dowódcy OW-IV w terminie do 1 lipca 1949 rozformować 28 Pułk Artylerii Pancernej. Zgodnie z rozkazem pułk miał przekazać 21 SU-85 wraz z załogami do 9 pułku czołgów, a 3 SU-85 do filii centralnej składnicy sprzętu pancernego w Elblągu^[4].

Dowódcy pułku;

• ppłk Mikołaj Zubkow (25 października 1944 r. do końca wojny)

Oficerowie

• Zbigniew Szydłowski

Etat 010/462

Dowództwo i sztab

• 4 x baterie artylerii pancernej
• kompania fizylierów
• plutony: dowodzenia, saperów, zaopatrzenia bojowego, remontu, transportowy, sanitarny
• drużyna gospodarcza

Stan etatowy:

żołnierzy – 318 (oficerów – 62, podoficerów – 101, szeregowych – 155)

sprzęt:

• działa samobieżne SU-85 – 21
• samochód pancerny BA-64 – 1
• samochody – 43
• motocykle – 2

Początkowo działał jako jednostka odwodu Naczelnego Dowództwa, następnie na czas walk na Pomorzu, pod Wrocławiem oraz w operacji łużyckiej i praskiej został podporządkowany dowódcy 2 Armii Wojska Polskiego i przeszedł w jej szeregach cały szlak bojowy^[5]. Za udział w wojnie odznaczony srebrnym krzyżem orderu Virtuti Militari^[6]. 9 sierpnia 1946 roku grupa operacyjna pułku walczyła w miejscowości Horn koło Kościana z oddziałem zbrojnego podziemia "Kościuszki". Zginął jeden żołnierz GO i dwóch partyzantów.

Wozy bojowe malowano farbą olejną koloru ciemnozielonego. Poszczególne pojazdy mogły różnić się odcieniem, a nawet i kolorem. Jeśli okoliczności tego wymagały, malowano pojazdy w nieregularne plamy różnej wielkości i kształtu. Obok podstawowego koloru wykorzystywano brąz, czerń lub piaskowy. Taki sposób malowania stosowano jednak sporadycznie. Zimą wozy bojowe malowano na biało, tzw. bielidłem. Biel nakładano bezpośrednio na ochronną farbę zieloną, przy czym pokrywano nią albo cały pojazd, albo też tylko część jego powierzchni, tworząc nieregularne plamy deformujące kształt. Zamiast farby mogło być używane wapno^[7].

Na wieży malowano orła. Stylizowany, aczkolwiek znacznie uproszczony kształt orła wzorowany był na orle piastowskim. Wysokość orła wahała się od 20 do 40 cm^[8].

Oznakowanie taktyczne

Numery taktyczne pułku^[9]:

dowódca — 801

• samochód pancerny BA-64 — 100
• 1 bateria — 811, 812, 813, 814, 815
• 2 bateria — 821, 822, 823, 824, 825
• 3 bateria — 831, 832, 833, 834, 835
• 4 bateria — 841, 842, 843, 844, 845

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń ;Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.
• Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2003. ISBN 83-88542-53-2. OCLC 830528040.
• Kazimierz Kaczmarek: Polacy na polach Łużyc. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1980. ISBN 83-11-06464-4.
• [red.] Stanisław Stąpor: Organizacja i działania bojowe ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Szkolenie, przegrupowania i działania bojowe 2 Armii WP. Wybór materiałów źródłowych. Tom III. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.