Żelazna Pagoda (chiń. trad. 鐵塔; pinyin Tiě tǎ) – buddyjska pagoda w chińskim mieście Kaifeng w prowincji Henan; część zespołu świątynnego Youguo (佑國寺). Została wybudowana w 1049 roku za rządów dynastii Song (960–1279). Zachowana do dzisiaj ceglana pagoda powstała na miejscu drewnianej, którą strawił pożar w 1044 roku.
Architektura
Wzniesiona na planie ośmiokąta pagoda składa się z 13 kondygnacji i liczy 56,88 m wysokości[1]. Jest to ceglana wieża z kamiennymi, spiralnymi schodami wewnątrz oraz niewielkimi otworami w ścianach zewnętrznych, które umożliwiają dopływ światła i powietrza[2]. Pagoda charakteryzuje się gęsto umiejscowionymi pod daszkami (miyan) dougongami oraz dużą liczbą kondygnacji (louge)[2]. Ściany zewnętrzne zbudowano z ponad 50 różnych rodzajów glazurowanych i zdobionych cegieł. Ok. 1600 cegieł dodatkowo wzbogacono, umieszczając na nich skomplikowane i obfitujące w detale płaskorzeźby przedstawiające m.in. siedzącego Buddę, mnichów, śpiewaków, tancerzy, kwiaty, lwy, smoki oraz inne legendarne stworzenia. Pod daszkami pagody zawieszono w sumie 104 dzwonki, z których w czasie wiatru wydobywa się dźwięk. Podmurówkę budynku osadzono w mule pochodzącym z rzeki Huang He[1]. Wewnątrz pagody znajdują się malowidła przedstawiające sceny z klasycznych powieści chińskiej literatury, m.in. Wędrówki na Zachód[3].
Historia
Za rządów Północnej dynastii Song (960–1127), której stolicą było Kaifeng, sławny architekt Yu Hao wzniósł drewnianą pagodę, będącą częścią kompleksu świątynnego Youguo (w latach 965–995). W 1044 roku drewniana pagoda spłonęła w pożarze wywołanym uderzeniem pioruna[4]. Z rozkazu cesarza Renzonga (panował w latach 1022–1063), w 1049 roku na miejscu starej pagody wybudowano nową, do konstrukcji której wykorzystano niepalne cegły i kamienie. Nową pagodę nazwano żelazną, ponieważ kiedy obserwuje się ją z daleka, wydaje się ona mieć specyficzny, przypominający żelazo, szary kolor (pomimo tego, że w rzeczywistości ściany wykonane są z cegieł koloru czerwonego, brązowego, zielonego i niebieskiego). W 1847 roku rzeka Huang He wystąpiła z koryta i zniszczyła zabudowania świątyni Youguo, nie uszkadzając przy tym pagody. W sumie od momentu powstania pagoda przetrwała 38 trzęsień ziemi, 6 powodzi i kilka innych katastrof, jednak wciąż pozostaje w niemal nienaruszonym stanie[1][5].
W 1961 roku rząd Chińskiej Republiki Ludowej objął pagodę ochroną[6].
W 1994 roku Żelazna Pagoda została umieszczona na chińskich znaczkach pocztowych o nominale 2 juanów[7].
Przypisy
- ↑ a b c Iron Pagoda. chinaculture.org. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
- ↑ a b Xinian Fu: Chinese Architecture. New Haven: Yale University Press, 2002, s. 166, 183. ISBN 0-300-09559-7. (ang.).
- ↑ Youguo Temple - Chinese Buddhist Temple. cultural-china.com. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
- ↑ Joseph Needham, Ling Wang, Gwei-Djen Lu: Science and Civilisation in China, volume 4, part 3, Civil Engineering and Nautics. Cambridge: Cambridge University Press, 1971, s. 81–82. ISBN 0-521-07060-0. (ang.).
- ↑ Youguo Temple Iron Pagoda in Kaifeng of Henan Province. china.org.cn. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
- ↑ Memorial Temple of Lord Bao & Iron Pagoda. travelchinaguide.com. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
- ↑ 94-21: Pagodas of Ancient China - 1994. chinesestamps.org. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
