Ślaz nicejski

Ślaz nicejski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

ślazowate

Rodzaj

ślaz

Gatunek

ślaz nicejski

Nazwa systematyczna
Malva nicaeensis All.
Fl. Pedem. 2: 40 1785[3]
Synonimy
  • Althaea nicaeensis (All.) Alef.[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ślaz nicejski (Malva nicaeensis All.) – gatunek rośliny należący do rodziny ślazowatych (Malvaceae).

Zasięg geograficzny

Występuje w basenie Morza Śródziemnego i w zachodniej części Azji. Zasięg naturalnego występowania obejmuje Afrykę Północną (Algieria, Egipt, Libia, Maroko, Tunezja, Wyspy Kanaryjskie i Madera), Europę Południową (Albania, Bułgaria,Chorwacja, Grecja, Włochy, Słowenia, Francja, Portugalia, Hiszpania), obszary Azji Zachodniej (Arabia Saudyjska, Cypr, półwysep Synaj, Iran, Irak, Izrael, Jordania, Liban, Syria, Turcja ), część Kaukazu (Armenia, Azerbejdżan, Gruzja) i zachodnią część Azji Środkowej (Tadżykistan, Turkiestan). Rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie poza obszary rodzimego występowania[4]. W Polsce rejestrowany jest przejściowo jako efemerofit[5].

Morfologia

Kwiat
Owoc
Łodyga
Szorstko owłosiona, pokładająca lub wzniesiona, u dołu drewniejąca, w górze rozgałęziona, o długości do 60 cm i grubości do 12 mm[6].
Liście
Pojedyncze, 5 lub 7-klapowe, o brzegach grubo ząbkowanych. Są obustronnie owłosione[6].
Kwiaty
Zebrane po 2–6 w zagęszczone wierzchotki, wyrastające na zgiętych zazwyczaj szypułkach w kątach lancetowatych lub jajowatych podsadek o długości 4–5 mm. kielich złożony z 5 działek o długości 4–5 mm, owłosionych po zewnętrznej stronie. Płatki korony mają długość 10–12 mm i kolor różowy lub różowo-fioletowy, po uschnięciu stają się niebieskie. Pręciki w liczbie 10–12, owłosione/ Kwitnie od lutego do czerwca, kwiaty otwierają się na dzień i zamykają na noc[6].
Owoc
Rozłupnia składająca się z 7–9 jednonasiennych, nagich lub owłosionych rozłupek o ostrych brzegach, bez skrzydełek. Mają kolor ciemnopomarańczowy do brązowego[6].

Zastosowanie

  • Na terenach biblijnych dwa gatunki ślazu: ślaz dziki i ślaz nicejski były roślinami spożywczymi. Obydwa są w Izraelu pospolite. Wczesną wiosną z ich młodych pędów dawniej robiono zupy i sałatki (zwłaszcza podczas głodu). Zdaniem badaczy roślin biblijnych w takim kontekście rozumieć należy werset w Księdze Hioba (6,6-7): „Czy miła potrawa bez soli, a ślaz czy w smaku przyjemny ?. Dotknąć się tego nie ważę, są niby chleb nieczysty”[7].
  • Liście i kwiaty tych ślazów zawierają dużo śluzów, garbników i flawonoidów. Dawniej w medycynie ludowej były używane wewnętrznie przy wielu rodzajach schorzeń, oraz zewnętrznie w stanach zapalnych, przy oparzeniach i użądleniach[7].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).
  3. ↑ a b The Plant List. [dostęp 2014-12-20].
  4. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-11-20].
  5. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113-114, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. ↑ a b c d Flovers in Israel. [dostęp 2014-12-24].
  7. ↑ a b Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.