Çesk Zadeja

Çesk Zadeja
Ilustracja
Grób Zadei na cmentarzu Sharre
Data i miejsce urodzenia

8 czerwca 1927
Szkodra (Albania)

Data i miejsce śmierci

15 sierpnia 1997
Rzym (Włochy)

Zawód

kompozytor
muzyk

Lata aktywności

1962–1997

Odznaczenia
Artysta Ludu (Albania)

Çesk Zadeja (ur. 8 czerwca 1927 w Szkodrze, zm. 15 sierpnia 1997 w Rzymie[1]) – albański muzyk, kompozytor i dyrygent.

Życiorys

Syn Rroka Zadeji. Pierwsze jego kontakty z muzyką wiążą się z nauką w gimnazjum w Szkodrze, gdzie grał w szkolnym zespole, kierowanym przez Martina Gjokę i Prenka Jakovę[1]. Występował także w chórze działającym przy klasztorze franciszkanów. W latach 1941–1943 uczył się w Accademia di Santa Cecilia w Rzymie, pod kierunkiem Umberto Semproniego[1]. Od 1946 r. podjął pracę w redakcji muzycznej rozgłośni radiowej w Szkodrze.

W latach 1949–1951 odbywał służbę wojskową, jednocześnie pracując jako dyrygent Orkiestry Armii Albańskiej[2]. W latach 1951–1956 studiował w moskiewskim konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego[2]. Po powrocie do kraju założył zespół, wykonujący albańską muzykę ludową. Po otwarciu w 1962 r. państwowego konserwatorium w Tiranie, rozpoczął w nim pracę jako pedagog w klasie teorii kompozycji. W latach 1966–1972 kierował katedrą muzyki w Instytucie Sztuk w Tiranie[1]. Był także kierownikiem artystycznym Teatru Opery i Baletu.

Pierwszym jego dziełem była muzyka do filmu Skanderbeg, którą skomponował wspólnie z rosyjskim kompozytorem Georgijem Swiridowem[2]. Komponował też muzykę filmową i symfoniczną. W jego dorobku znalazła się muzyka do 4 widowisk baletowych, a także koncerty fortepianowe, rapsodie, suity, humoreski i wariacje. W 2003 r. został wydany w USA album Këngë - Albanian Piano Music (Pieśń- Albańska Muzyka Fortepianowa), w interpretacji Kirstena Johnsona. Na płycie znalazły się utwory 11 najwybitniejszych współczesnych kompozytorów albańskich, w tym cztery utwory C.Zadei.

Był żonaty, miał syna Albana. Zadeja został pochowany na cmentarzu Sharre w Tiranie. Jego imię noszą ulice w Tiranie, Durrësie, Kamzie i w Szkodrze. Został wyróżniony tytułem Artysty Ludu (Artist i popullit)[2].

Dzieła

  • 1955 kantata Moja Ojczyzna (Atdheu im)
  • 1956: Symfonia nr 1
  • 1978: Suita na chór i orkiestrę (Suitë për kor e orkestër)
  • Suita Północy (Suita e Veriut)
  • Koralowa suita (Suitë korale)
  • Poemat wokalny (Poema vokale)
  • Romanca
  • Rapsodia na skrzypce (Rapsodi për violinë)

Muzyka filmowa

Przypisy

  1. ↑ a b c d Akil Koci, Bardi i muzikës, kompozitori Çesk Zadeja. = 2017-02-20 [online], zemrashqiptare.net, 19 kwietnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2017-02-21] (alb.).
  2. ↑ a b c d Kompozitori i shquar Çesk Zadeja. = 2022-05-14 [online], kinematografia-shqiptare-sporti.com, 8 czerwca 2021 [zarchiwizowane z adresu 2022-05-14] (alb.).

Bibliografia

  • Abaz Hoxha: Enciklopedia e kinematografise shqiptare. Autore & vepra. Tirana: Toena, 2002. ISBN 99927-1-555-3. (alb.).
  • Flori Slatina: Portrete artistesh. Tirana: Gazeta 55, 1999. (alb.).
  • Çesk Zadeja w bazie IMDb (ang.)