Lo sango (nom autoctòne: sängö) qu'ei ua lenga creòla veïculària en Centreafrica e dens los país vesins e qu’ei vienguda lenga nacionau e oficiau en Republica Centreafricana. Qu'ei parlat com lenga mairana per 400 000 locutors, com lenga segonda (lingua franca per 4 milions.
Grafia e prononciacion
Lo sango que s'escriu dab l'alfabet latin.
Que a set vocaus (/, e, /ɛ/, i, o, /ɔ/, u), mes la grafia non nòta pas l'e obèrta ni tampòc l'o obèrta. I a cinc vocaus nasalizadas (ĩ, ã, ɛ̃, ɔ̃, ũ) que son notadas en hornir ua n après. Sus las vocaus, que i a accents grafics entà marcar los tons: â qu'ei ua a dab ton haut, ä qu'ei ua a dab ton mejan, a dab lo ton baish. Lo ton devarant qu'ei notat per exèmple âä (aperat ton modulat ahut-mejan) o äa (ton modulat mejan-baish).
En las consonas, que i a consonas simplas (p, b, t, d, k, g, f, v, s, z, h, l, r, y, w) digrafs o trigrafs (kp, gb, mb, mv, nd, ng, ngb, nz).
Quauques mots
| occitan |
sango
|
| tèrra |
sêse
|
| cèu |
ndüzü
|
| aiga |
ngû
|
| huec |
wâ
|
| òmi |
kôlï
|
| hemna |
wâlï
|
| minjar |
te
|
| béver |
nyön
|
| gran |
kötä
|
| petit |
kêtê
|
| nueit |
bï
|
| dia |
kötä-lâ
|
| tot |
kûê
|
| aimar |
yê
|
| sorire |
ngîâ
|
| oelha |
wâlï täba
|
| chivau |
mbârâtâ
|
Nòtas
