Sir James Matthew Barrie, pus conegut jos la signatura de J. M. Barrie (Kirriemuir, lo 9 de mai de 1860 - Londres, lo 19 de junh de 1937) foguèt un escrivan e dramaturgescocés, celèbre per aver creat lo personatge de Peter Pan. Foguèt tanben un amic d'Arthur Conan Doyle.
Biografia
Nascut le 9 de mai de 1860, a Kirriemuir, a Angus (Escòcia), èra lo noven enfant, e lo tresen dròlle, d'un coble format per David e Margaret Barrie, nascuda Ogilvy.
Son paire èra un obrièr teisseire. Sa maire èra una femna fòrta e intelligenta, qu'aguèt una importància capitala dins sa vida. Primièr li balhèt lo gost de la ficcion en li legissent d'istòrias, subretot aquelas de Stevenson (Escocés tanben), que venerava.
Lo filh preferit de sa maire, David, moriguèt quand aviá tretze ans. Lo pichon Jimmy (diminutiu de James) ensajava de lo remplaçar dins lo còr de la maire, fins a se vestir coma lo defunt per s'identificar a aquest. L'enfança de J. M. Barrie foguèt pas urosa. Cresquèt sus una falha. Tota sa vida, ensagèt de ganhar l'amor de sa maire, mas jamai capitèt pas vertadièrament. Se balhèt la mission de consolar sa maire d'aquela perduda e afirmèt, pus tard, que son enveja d'escriure veniá d'aquò. E puèi se tròba totjorn un personatge nomenat Dàvid dins son òbra e mai d'un fantaumas…
J. M. Barrie aprenguèt dins d'escòlas de Glasgow, Forfar e Dumfries. En 1887, dintrèt a l'Universitat d'Edimborg, ont capitèt una d'una mestriá. Trabalhèt coma jornalista per lo Nottingham abans de s'installar a Londres, independent, en 1885.
Esposèt en 1894 l'actritz Mary Ansell, mas foguèron pas uroses. Sens enfant, divorcièron (en 1909) sus la demanda d'aquela (qu'aviá un aimant), e Barrie capitèt pas s'opausar, malgrat totas sas temptativas. J. M. Barrie èra un òme menut, linge e petit. Se remarcava son anar quasi enfantin, tal coma son eròi Peter que voliá pas créisser...
Aguèt pas d'enfants mas s'ocupèt, aprèp que venguèron orfanèls, dels dròlles de la familha Llewelyn Davies (Cf. infra).
Recebèt las onors — un titre de Baronnet en 1913, l'Òrdre del Merite en 1922 e lo rectorat de l'Universitat de St. Andrews, ont faguèt una emocionanta allocucion (Coratge, 1922), puèi las foncions de cancelièr de l'Universitat d'Edimborg.
Barrie moriguèt d'una pneumonia lo 19 de junh de 1937. Es enterrat dins lo cementèri de Kirriemuir, ont nasquèt, al costat de sos paires, fraires e sòrres. Son ostal nadal, al 4 Brechin Road, es transformat en musèu pel National Trust for Scotland.
Tutor dels filhs Llewelyn Davies
Foguèt un amic intim de la familha Llewelyn Davies — subretot dels filhs, que li inspirèron los personatges de Peter Pan, e per los que foguèt « l'oncle Jim ». Cultivèt una amistat ambigúa mas respectuosa amb Sylvia Llewelyn Davies, la maire.
Quand Arthur Llewelyn Davies moriguèt en 1907, Barrie venguèt pus implicat amb los Davies, lor fornissent un sosten financièr, los revenguts de sa pèça Peter Pan e d'autres trabalhs, satisfasent largament als besonhs de subsisténcia e d'educacion pels enfants. Prepausèt a Sylvia de la maridar, aquela refusèt.
Sylvia moriguèt en 1910, demandant que James Matthew Barrie siá l'administrator e lo protector dels seus filhs, amb la seuna maire Emma, lo seu fraire Guy Du Maurier e lo fraire d'Arthur, Compton. S'ocupèt doncas dels dròlles pendent lor enfança e lor adolescéncia, venguèt lor tutor e tractèt sos pupillas George, Jack, Peter, Michael e Nicholas coma los seus filhs.
Dos dels enfants coneguèron un destin tragic que toquèt Barrie fòrça prigondament. George foguèt tuat en 1915 pendent la Primièra Guèrra Mondiala ; Michael, amb qui Barrie correspondèt quotidiana fins a l'universitat, ont se neguèt en 1921 amb son amic Rupert Buxton, a Sandford Lock prèp d'Oxford, gaireben un mes abans son 21en aniversari.
Peter venguèt editor (Peter Davies Publishing). Mas, aprèp una grèva depression nerviosa, se suicidèt dins lo mètro a la station Sloane Square a Londres, lo 5 d'abril de 1960 a 63 ans.
