L'Òrdre dels Predicaires (Ordo Praedicatorum, O.P.), coneguts popularament coma Dominicans, es un òrde mendicant fondat per Sant Domenge de Guzmán a Tolosa. Lo seu abit es blanc amb una tunica, escapulari, capucha e capa de color negre. Lo simbòl mai conegut es la crotz florençada, pinta dels colors de l'òrde. La devisa de l'òrde es Laudare, Benedicere, Praedicare (Lausar, Benir e Predicar).
Una etimologia apocrifa atribuís lo nom de l'òrde a Domini Canis, es a dire, cans (gardians) del Senhor, mas en realitat deriva del nom del fondator, Domenge de Guzmán (Dominicus, en latin).
Amassèt qualques femnas que s'èran convertit de l'eretgia catara e, en 1207 fondèt a Nòtra Dama de Prolha, prèp de Fanjaus, un monestèri de monjas dominicanas. Domenge continunhèt predicant pacificament als albigeses, quitament aprèp de l'assassinat del legat Pèire de Castèlnòu (1208), mas refusant de s'unir a la crosada promulgada per Innocenci III. La seuna òbra missionària aguèt coma centre d'operacions lo convent de Nòtre Dama de Prolha.
Amb l'ajuda de l'evesque de Tolosa, Folquet de Marselha, en 1215, s'establiguèt lo 25 d'abril de 1215 dins l'ostal Seilhan, reüniguèt de companhs que volian predicar coma el e s'iniciar a la vida religiosa, formant una primièra comunautat de fraires: l'òrde atal constituit recebèt una primièra aprovacion oficiosa d'Innocenci III, reconeguda e confirmada pel seu successor Onori III lo 22 de decembre de 1216. Aprèp de l'aprovacion oficiala, los fraires predicacaires s'espandiguèron per tota Euròpa, subretot dins las vilas ont èran installandas las primièras universitats, coma Bolonha o París, al desenvolopament que contribuiguèt fòrça l'òrde dominican.
Coma l'establissiá lo concili Lateran IV los fraires deguèron adopar una règla ja existissenta e optèron per la Règla de Sant Agustin, i apondent un ensems de reglaments, las nomenadas constitucions, que regulavan lo foncionament intèrne de l'òrde. Venguèron famosas perque introduson una biais de govèrn pron democratic que foguèt estudiat plan sovent dels d'un punt de vista juridic. Serviguèt de modèl per a d'autras constitucions d'òrdes similars e per a fòrça vilas e conselhs municipals.
L'orde promouguèt la difusion de la pregària del rosari, invencion qu'es atribuida a Domenge de Guzmán (de fach, lo rosari existiguèt pas qu'aprèp la mòrt de Domenge: benlen aquel fesiá una pregària o letania en onor de la Miare de Dieu, qu'aviá establit lo chartrós Domenico di Proussiac. Lo rosari actual foguèt codificat pel dominican francés André de la Roche e formalizat a la reforma liturgica de Pius V, tanben dominican).
Los fraires an lo carisma de la predicacion, fins alara reservat gaireben exclusivament als evesques e als capelans amb per instruccion d'o far mas que pacticavan pauc. Aquel mandat de la predicacion, concedit expressament pel papa a totes los fraires, permetèt a la Glèisa de comptar amb una predicacion ligada al vòt de pobretat, alara que los evesques i èran pas obligats e podavan pas donar exemple.
La vida dominicana se basa suls nomenats 'quatre pilars de la vida dominicana, establits al sègle XIII:
vida en comunautat (amb los vòts d'obediéncia, pobresa e castetat)
pregària e liturgia en comunautat
estudi
servici
E, en mai, la predicacion de l'Evangèli e l'apostolat.
Per poder desvolupar la predicacion de la biais mai satisfasenta, existís la possibilitat de la dispensa, mejans que lo superior pòt dispensar temporàriament un fraire de qualques règlas o observànças, cada còp que siá necessària perque la predicacio vengua mai efectiva.
Abit
L'Abit dominican consistís en un abit o tunica blanca sus que se pausa un escapulari e una capucha blancas. Sus que se plaça una capa negra e una segonda capucha negra, de las meteissa dimensions que la blanca en dejós.
Vicenç de Beauvais (1190-1264), erudit, qu'escriguèt l'òbra enciclopedica Speculus maius, corpus de ciéncias naturalas fòrça difusat pendent l'Edat mejana
Tomàs de Cantimpré (1210-1270), autor de l'òbra enciclopadica De rerum natura
Teodoric Teutònic de Vriberg (1250-1313), dominican alemand a París que foguèt lo primièr a explicar l'Arc de Sant Martin amb una teoria que profeitèt Descartes.
