VX er eit ekstremt giftig syntetisk kjemisk samband i organofosforklassen, nærare bestemt eit tiofosfonat. Det er eit nevrotoksin som blei utvikla for militær bruk i kjemisk krigføring etter translasjonell forskning av tidlegare funn av organofosfattoksisitet i pesticidforsking.
I rein form er VX ei oljeaktig, relativt ikkje-flyktig væske som er ravaktig i fargen.[1] På grunn av låg volatilitet blir VX verande i miljø der stoffet er spreidd.[2]
VX er ei forkorting for venomous agent X.[3] Det er eit av dei best kjende av V-nervemidla og stammar frå utviklingsarbeid av plantevernmiddel ved Imperial Chemical Industries (ICI). Det blei vidareutvikla ved Porton Down i England på byrjinga av 1950-talet.[4] Det bygger på forsking som fyrst blei gjort av Gerhard Schrader, ein kjemikar som arbeidde for IG Farben i Tyskland på 1930-talet. Det er no ein del av ein breiare V-serie av middel som er klassifisert som nervegifter. Per 2023 hadde ikkje VX blitt brukt i strid,[5] sjølv om påstandar om bruk av det våpen i attentat har eit viss truverde.[6]
Kjelder
