De licht slingerende loop is een gevolg van de eb-en-vloedwerking uit de tijd dat het Reitdiep nog in open verbinding stond met de zee. In 1877 werd het Reitdiep afgesloten.
Oorspronkelijk mondde het diep bij Oldenzijl even ten westen van Winsum uit in het Reitdiep, nu Oude Diepje. Het voormalige Winsumerdiep daar heet nu Oldenzijlsterdiepje.
Het opsight en onderhoudt over en van het grote Canaal of Zijldiep, waar door het gehele Zijlvest moet doorwateren beginnende ut Onderdendam. Langhs de Caspelen Menkeweer, Onderwierum, Winsum Obergum, en Maarhuisen tot an de Winsumer en Schaphalster Zijlen.
Het opsight en onderhoudt op en van het Buijten Canaal, de Moude of Rijt genaamt, strekkende van de Winsumer en Schaphalster Zijllen tot het Reijdiep met sijn post en paalwerken.
Verbreding
In 1856 is het kanaal verbreed om zo een betere afwatering te garanderen. Door Winsum was dit vanwege de bebouwing die dicht op het water stond niet mogelijk. Er werd toen een kanaal om het noordelijke deel van het dorp (Obergum) gegraven dat de naam Hulpkanaal om Obergum kreeg.
Bruggen
Over het kanaal liggen van oost naar west de volgende bruggen:
de Zijlvesterbrug, tegenover het voormalige Zijlvesterhuis in Onderdendam
de brug in de weg De Ploeg in Winsum
de Jeneverbrug, het hoogholtje in de Haven van Winsum
.jpg)
