In België worden politieke verkiezingen georganiseerd om de vertegenwoordigers (van het volk) voor wetgevende organen aan te duiden, er wordt niet gekozen voor uitvoerende organen of functies.
Overzicht
Dit is een overzicht van raden waarvoor Belgische burgers rechtstreeks of onrechtstreeks vertegenwoordigers kunnen kiezen:
Belgen en alle buitenlanders (EU en niet-EU) in die gemeente
In de rand van de gemeenteraadsverkiezingen worden ook 9 Antwerpsedistrictsraden en 7 OCMW-raden en schepencolleges in enkele faciliteitengemeenten verkozen.
De zesde kieskring is voor zes vertegenwoordigers van Nederlandstaligen in Brussel, die enkel bij gemeenschapsmateries kunnen stemmen. De overige vijf (provinciale) kieskringen kunnen zowel voor gemeenschaps- als gewestbevoegdheden stemmen.
Het vlinderakkoord verlengde de duur van de federale legislatuur van 4 naar 5 jaar.
Het vlinderakkoord schafte de rechtstreekse verkiezing van de Senaat af.
Bij alle verkiezingen in België is er evenredige vertegenwoordiging (Art. 62, Grondwet). Bij de gemeenteraadsverkiezingen is dit door middel van methode-Imperiali, bij alle andere (van het provinciale tot het Europese niveau) wordt methode-D'Hondt gebruikt. Bij de Europese verkiezingen wordt er echter slechts één Duitstalige verkozen binnen het Duitse kiescollege, wat de facto zorgt voor een "Angelsaksisch" first-past-the-post-systeem.
Zowel om te mogen kiezen als om verkiesbaar te zijn moet men minstens 18 jaar zijn. Om verkiesbaar te zijn voor de federale en Europese verkiezingen moest men 21 jaar zijn, maar dit werd in 2014 verlaagd tot 18 jaar door het vlinderakkoord.
EU-burgers vanaf 18 jaar die in België wonen kunnen zich inschrijven om te stemmen voor Europese en gemeenteraadsverkiezingen, een recht vastgelegd in Europese verdragen. Niet-EU-burgers kunnen zich enkel inschrijven om te stemmen bij gemeenteraadsverkiezingen, indien ze minstens vijf jaar in België wonen. Dit laatste migrantenstemrecht werd in 2004 ingevoerd na hevig politiek debat. Belgische burgers die in het buitenland wonen kunnen zich registreren in een diplomatieke of consulaire post in hun land van verblijf, om bij Europese en federale verkiezingen te stemmen. Voor al deze groepen is inschrijven niet verplicht, maar eens geregistreerd vallen ze in theorie wel onder de opkomstplicht.
Evolutie van de kieskringen
Bij verkiezingen wordt een kieskring gedefinieerd als het gebied waarin op dezelfde kandidaten kan worden gestemd. Het is tevens het laagste niveau waarop zetels worden toegekend.
In de loop van de jaren werden de kieskringen voor de diverse verkiezingen door nieuw kieswetgeving herhaaldelijk gewijzigd
Behalve voor de Duitstalige gemeenschap, waren er voor het Vlaamse en Waalse Parlement tot voor 1995 geen rechtstreekse verkiezingen.
De leden van de voorlopers van deze parlementen (respectievelijke Vlaamse Raad of Nederlandse Cultuurraad en Waalse gewestraad) waren leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers die een dubbelmandaat uitoefenden.
Ze waren dus gelijktijdig lid van beide parlementen.
Bij de Europese verkiezingen in België worden er 22 leden (aantal 2024) aangeduid voor het Europees Parlement. De verkiezingen voor dit parlement in België worden georganiseerd door federale overheid.
De verkiezingen worden per taalgroep gehouden:
Het Nederlandse taalgebied (Vlaams Gewest) kan enkel een stem uitbrengen voor Nederlandstalige lijsten, en idem dito voor het Franse en Duitse taalgebied (samen het Waals Gewest). Inwoners van het tweetalige taalgebied Brussel-Hoofdstad (Brussels Gewest) kunnen kiezen tussen Nederlandstalige en Franstalige lijsten. Vóór de uitvoering van het Vlinderakkoord was dit laatste het geval voor heel Brussel-Halle-Vilvoorde. Dit is echter nog steeds zo voor de zes Vlaamse faciliteitengemeenten rond Brussel, gegroepeerd in het kieskanton Sint-Genesius-Rode, die nog kunnen kiezen voor een Brusselse lijst (bijzondere wet op basis van de Grondwet Art. 168bis). Voor de inwoners van Komen-Waasten en Voeren is er de mogelijkheid om hun stem uit te brengen in resp. Heuvelland en Aubel.
Het Duitstalig kiescollege werd in 1994 opgericht.
Bij de federale verkiezingen worden er nieuwe leden aangeduid voor de Kamer van volksvertegenwoordigers en tot in 2014 voor de Senaat. In de Kamer worden alle 150 leden rechtstreeks verkozen. In de Senaat werden tot 2012 slechts 40 van de meer dan 71 leden rechtstreeks verkozen; sinds 2014 telt de Senaat geen enkel rechtstreeks verkozen lid. Er komen nieuwe verkiezingen binnen de 40 dagen nadat het parlement ontbonden wordt. Dat kan gebeuren om verschillende redenen:
Nadat de regering niet meer voldoende steun heeft in het parlement (dus gevallen is) en er kan geen nieuwe bestuursmeerderheid gevormd worden, wordt het parlement ontbonden.
Het parlement ontbindt zichzelf van rechtswege (Art. 195 Gw.) als er een wet wordt gestemd met daarin een lijst van artikelen ter Herziening van de Grondwet.
Het parlement zal zichzelf ontbinden na 5 jaar legislatuur.
Om te mogen deelnemen aan de verkiezingen moet je minstens 18 jaar zijn. De verkiezingen voor het federale parlement worden georganiseerd door federale overheid, namelijk de FOD Binnenlandse Zaken.[2]
Kamer
De verkiezingen voor de kamer gebeuren in 11 kieskringen. Elke kieskring heeft een aantal vertegenwoordigers die ze naar het parlement mag sturen afhankelijk van het aantal inwoners. In elke kieskring zullen er zich dus andere lijsten aan de kiezers voorstellen. Voor de kamer lopen de grenzen van de kieskringen gelijk met de provinciegrenzen, en voor het provincieloze arrondissement Brussel-Hoofdstad is er een aparte kieskring.[3] Dit is zo sinds 2012 na het Vlinderakkoord, hieronder staan de nieuwe kieskringen naast de oude kieskringen:
De kiesdrempel is zoals bij andere verkiezingen 5 procent. In de oude arrondissementele kieskringen (dus ook nog in Leuven, Nijvel en BHV tot aan de splitsing van BHV) was er geen wettelijke kiesdrempel en was er nog het systeem van apparentering voor de toewijzing van restzetels.
Sinds de Pacificatiewet hebben kiezers van Voeren en Komen-Waasten de mogelijkheid om te stemmen in respectievelijk de kieskring Luik en West-Vlaanderen. Sinds de splitsing van BHV hebben inwoners van de zes randgemeenten een vergelijkbare mogelijkheid om hun stem uit te brengen op een Brusselse lijst.
De voormalige 20 arrondissementele kieskringen waren als volgt (hervormd in 2002; die van Brabant pas in 2012):
10 senatoren aangewezen door en uit het Parlement van de Franse Gemeenschap (die zelf is samengesteld uit alle leden van het Waals Parlement en enkele leden van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement)
6 senatoren, gecoöpteerd door de 29 Nederlandstalige senatoren (verdeeld op basis van de verkiezingsuitslag van de Kamer van volksvertegenwoordigers)
4 senatoren, gecoöpteerd door de 20 Franstalige senatoren (idem)
De Senatoren nemen deel aan de federale besluitvorming.
De Senaat is in de loop der tijd verschillende keren hervormd geweest, zie het artikel over de Senaat voor de geschiedenis ervan. In het Vlinderakkoord, bereikt in de regeringsformatie België 2010-2011, werd deze voorlopig voor het laatst hervormd.
De verkiezingen voor Belgische deelstaatparlementen worden om de vijf jaar georganiseerd door de federale overheid en vallen samen met de Europese verkiezingen. Bij deze verkiezingen worden er 124 nieuwe leden gekozen voor het Vlaams Parlement waarvan 118 leden rechtstreeks worden verkozen in het Vlaamse Gewest en 6 rechtstreeks verkozen leden die hun woonplaats hebben op het Brusselse Gewest, 89 leden voor het Brussels Hoofdstedelijk Parlement die rechtstreeks worden verkozen in het Brusselse Gewest, 75 leden voor het Waals Parlement die rechtstreeks worden verkozen in het Waalse Gewest en 25 leden voor het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, die rechtstreeks worden verkozen in het Duitse taalgebied. Het Parlement van de Franse Gemeenschap wordt samengesteld uit alle leden van het Waals Parlement plus 19 van de 72 Franstalige leden van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. De deelparlementen blijven steeds voor de volledige legislatuur bestaan en kunnen niet vervroegd ontbonden worden.
Om in een kieskring een verkozene te krijgen moet een lijst er minimaal 5 procent van de stemmen halen. Dit heet de kiesdrempel. De zetels van die kieskring worden verdeeld door eerst alle stemmen per lijst samen te tellen en dan te verdelen op basis van de methode-D'Hondt. Deze delerreeks zorgt ervoor dat de verhoudingen in het aantal stemmen ook weerspiegeld in de verhoudingen van het aantal zetels. Aan de hand van de zetelverdeling per lijst worden de mandaten toegekend aan de kandidaten op basis van hun behaalde voorkeurstemmen.
Het stembiljet voor de kamer heeft per lijst effectieve kandidaten en opvolgers. De effectieve kandidaten zijn personen die bij de verkiezing rechtstreeks kunnen worden verkozen. Als deze kandidaten om een of andere reden uit de kamer verdwijnen dan worden ze vervangen door de opvolgers. Effectieve kandidaten kunnen ook als opvolger worden voorgedragen. Om geldig te stemmen moet er binnen dezelfde lijst gestemd worden en mag er geen schade aan het stembiljet of kaart zijn.
De verkiezingen voor het Vlaams Parlement gebeuren in 6 kieskringen. Elke kieskring heeft een aantal vertegenwoordigers die ze naar het parlement mag sturen. In elke kieskring zullen er zich dus andere lijsten aan de kiezers voorstellen. Voor het Vlaamse parlement lopen de grenzen van de kieskringen gelijk met de provinciegrenzen. De Vlaamse inwoners van het Brusselse gewest kunnen ook enkele vertegenwoordigers naar het Vlaamse parlement sturen. Die Brusselse vertegenwoordigers kunnen enkel stemmen over gemeenschapskwesties.
Voor het Waals Parlement zijn er 13 Waalse kieskringen of kiesarrondissementen, die nog gebaseerd zijn op de oude kiesarrondissementen voor de federale verkiezingen. Deze kieskringen vaardigen in totaal 75 leden af naar het Waals Parlement.
In 2018 werden de kieskringen van 13 naar 11 herleid ten gevolge van een arrest van het Grondwettelijk Hof, dat na een klacht van Ecolo Luxemburg oordeelde dat kieskringen met minder dan vier leden geen goede vertegenwoordiging kunnen garanderen.[6] De twee kieskringen van Luxemburg werden samengevoegd, en de kieskringen van Henegouwen werden hertekend.
Voor de verkiezing van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement is er maar één enkele kieskring Brussel-Hoofdstad, die samenvalt met het provincieloos arrondissement Brussel-Hoofdstad. Hij telt 89 zetels waarvan 72 zetels voor de Franse taalgroep en 17 zetels voor de Nederlandse taalgroep.
Het Parlement van de Franse Gemeenschap wordt onrechtstreeks samengesteld uit enerzijds de 75 verkozenen (allen zetelend in het Waals parlement) uit de 13 Waalse kieskringen - de 3 verkozenen uit het gerechtelijk arrondissement Eupen worden vervangen - en anderzijds de eerste 19 verkozenen van de Franse taalgroep uit het Brussels Hoofdstedelijk Parlement.
De provincieraden worden samen met de gemeenteraden om de zes jaar vernieuwd op de tweede zondag van oktober. De eerstvolgende keer is op 14 oktober 2018. Voor 1994 werden ze samen met het federale parlement vernieuwd omdat er toen ook senatoren waren die door de provincieraadsleden werden verkozen.
De provincieraadsleden worden verkozen via evenredige vertegenwoordiging, meer bepaald het systeem D'Hondt. Dat is het gebruikelijke systeem voor de meeste verkiezingen in België. Specifiek is wel dat de provincieraadsleden niet in één kieskring per provincie, maar wel in kleine kieskringen (die "districten" worden genoemd)[1] worden verkozen, met een systeem van apparentering op het niveau van de kiesarrondissementen[2]. Apparentering houdt in dat de meeste zetels evenredig verdeeld worden op het niveau van het kiesdistrict, maar dat sommige zetels op het niveau van het arrondissement worden verdeeld. Zo wordt een evenredige verdeling van de zetels over de kiesdistricten gecombineerd met een evenredige verdeling van de zetels onder de partijen op het niveau van het arrondissement. (Apparentering werd t.e.m. 1999 ook gebruikt om de federale Kamer en het Vlaams en Waals parlement te verkiezen.) Het aantal te verdelen zetels is afhankelijk van het inwonertal en kan dus elke zes jaar veranderen.
Na de gemeenteraadsverkiezingen vinden er coalitiebesprekingen plaats tussen de verschillende lokale politieke partijen om tot een meerderheid te komen. Hiervoor hebben ze tijd tot 1 januari van het daarop volgende jaar. Wanneer de partijen onderling tot een akkoord zijn gekomen publiceren ze een bestuursakkoord en verdelen ze de mandaten van het schepencollege, een eventuele mandaat in de RESOC, de politieraad en ten slotte de OCMW-raad.
Elke gemeente met meer dan 100.000 inwoners mag haar grondgebied indelen in districten. Enkel de stad Antwerpen maakt hier momenteel gebruik van. Samen met de Antwerpse gemeenteraad worden ook deze districtsraden verkozen.
In tegenstelling tot de gemeenteraadsverkiezingen, wordt de methode-D'Hondt gebruikt voor de zetelverdeling.
Evolutie van de resultaten
Vlaanderen
Voor de Kamer worden alleen de Nederlandstalige lijsten meegerekend die in de vijf Vlaamse provincies en in Brussel-Hoofdstad zijn ingediend. Aangezien Brussel-Hoofdstad tot geen enkele provincie behoort, zijn de resultaten voor de provincieraden beperkt tot het Nederlandse taalgebied.
↑Artikel 87 van het Kieswetboek: "De verkiezingen voor de Kamer van volksvertegenwoordigers worden gehouden per kieskring. Elke provincie vormt een kieskring. Het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad vormt eveneens een kieskring."
Fourth Dynasty ancient Egyptian pharaoh This article is about the Egyptian pharaoh. For the encryption algorithm, see Khufu and Khafre. Cheops redirects here. For other uses, see Cheops (disambiguation). KhufuCheops, Suphis, Chnoubos,[1] Sofe[2]The Statue of Khufu in the Cairo MuseumPharaohReignc. 2589 – c. 2566 BC[3][4]28–29 years[5]PredecessorSneferuSuccessorDjedefreRoyal titulary Horus name MedjeduMḏd.w[6]He who crushes (the enemies) fo...
Mountain in United States of America For the Jamaican outlaw known as Three Fingered Jack, see Three Fingered Jack (Jamaica). For the outlaw known as Three Fingered Jack, see Jack Dunlop. Three Fingered JackSouthwest side of Three Fingered Jack seen from Pacific Crest TrailHighest pointElevation7,844 ft (2,391 m) NAVD 88[1]Coordinates44°28′44″N 121°50′35″W / 44.478965122°N 121.843058797°W / 44.478965122; -121.843058797[1...
دلتا جونكشن الاسم الرسمي (بالإنجليزية: Delta Junction) الإحداثيات 64°02′14″N 145°43′56″W / 64.037361111111°N 145.73216666667°W / 64.037361111111; -145.73216666667 تاريخ التأسيس العقد 1940 تقسيم إداري البلد الولايات المتحدة[1] خصائص جغرافية المساحة 43.574705 كيلومتر مربع43.57471 كيل�...
L'Esposizione internazionale surrealista, in francese Exposition Internationale du Surréalisme, è una mostra collettiva di artisti surrealisti organizzata in diverse città ed in periodi differenti a partire dalla prima, tenutasi a Parigi nel 1925. André Breton, ideatore della manifestazione, rappresenta il punto di riferimento costante, come organizzatore o come ispiratore, nel susseguirsi delle edizioni storiche fino al 1967, alle quali hanno partecipato generazioni di artisti e di artis...
У этого термина существуют и другие значения, см. Горностай (значения). Горностай Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:Челюстнороты...
Slovak football club This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: MŠK Žilina – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2009) (Learn how and when to remove this message) Football clubMŠK ŽilinaFull nameMŠK Žilina a.s.Nickname(s)Šošoni (The Shoshone) Žlto-Zelení (The Yellow-Greens)Founde...
Coppa Mitropa 1991 Competizione Coppa Mitropa Sport Calcio Edizione 49ª Date dal 1 giugno 1991al 4 giugno 1991 Luogo Europa (solo Italia) Partecipanti 6 Nazioni 5 Risultati Vincitore Torino(1º titolo) Secondo Pisa Statistiche Miglior marcatore Boris Kočí David Fiorentini (2) Incontri disputati 7 Gol segnati 20 (2,86 per incontro) I granata festeggiano la vittoria Cronologia della competizione 1990 1992 Manuale La Coppa Mitropa 1991 fu la 49ª edizione ...
Иное название этого понятия — «Анакопия»; см. также другие значения. Анакопийская крепость Руины до реконструкции 43°05′40″ с. ш. 40°48′28″ в. д.HGЯO Тип Крепость Страна Республика Абхазия/Грузия[1] Местоположение Новый Афон Основатель Византия Дата основани�...
Public university in Berlin, Germany For other universities, see Free University (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Free University of Berlin – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2017) (Learn how and when to remove this message) Free University of BerlinFreie Univ...
Bauchi merupakan sebuah negara bagian di Nigeria. Ibu kota negara bagian ini ialah Bauchi. Negara bagian ini memiliki luas wilayah 45.837 km². 4.706.909 jiwa (2005). Didirikan pada tahun 1996. Pembagian Administrasi Alkaleri Bauchi Bogoro Dambam Darazo Dass Gamawa Ganjuma Giyade Itas/Gadau Jama'are Katagum Kirfi Misau Ningi Shira Tafawa Balewa Local Government Area Toro Warji Zaki Pranala luar Situs resmi Diarsipkan 2007-10-12 di Wayback Machine. lbsNegara bagian di Nigeria Abia �...
American actor, comedian, and musician For the American politician, see Dean Cameron (politician). For the Australian inventor, see Dean Cameron (inventor). This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Dean Cameron –...
هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (فبراير 2023) جزء من من سلسلة مقالات حولالديانات الإفريقيّة التقليديّة العقائد الكهانة نومو [الإنجليزية] فهرس الأساطير الإفريقية الفلسفة ديانة سيريرية الآلهة فهرس الآل...
Australian national public broadcaster This article is about the Australian public broadcaster. For the television service launched in 1956, now a network, see ABC Television (Australian TV network). For its forerunner/predecessor, see Australian Broadcasting Company. ABC (Australia) and ABC Australia redirect here. For other uses, see ABC and ABC Australia (disambiguation). Not to be confused with American Broadcasting Company. Australian Broadcasting CorporationFormerlyAustralian Broadcasti...
Television channel IndiavisionCountryIndiaBroadcast areaIndian sub-continent, Sri Lanka, Middle EastNetwork[1]HeadquartersKochi, Kerala IndiaProgrammingLanguage(s)MalayalamOwnershipOwnerIndiavision Satellite CommunicationsHistoryLaunched14 July 2003; 20 years ago (2003-07-14)Closed31 March 2015; 9 years ago (2015-03-31)LinksWebsiteindiavisiontv.com[dead link] Indiavision was an Indian Malayalam language pay television news channel owned by ...
Durfort-et-Saint-Martin-de-Sossenac Kommun Vapen Land Frankrike Region Occitanien Departement Gard Arrondissement Le Vigan Kanton Sauve Koordinater 43°59′N 3°57′Ö / 43.983°N 3.950°Ö / 43.983; 3.950 Yta 16,28 km²[1] Folkmängd 753 (2021-01-01)[2] Befolkningstäthet 46 invånare/km² Postnummer 30170 INSEE 30106 Geonames 6431292 OSM-karta 394363 Kommunens läge i regionen Occitanien i Frankrike Kommunens läge i regionen Occitanien i Fran...
Ukrainian singer Oleksiy Kuznetsov Oleksiy Kuznetsov (Ukrainian: Олексій Кузнєцов) (born 28 May 1991 in Makiivka, Donetsk Oblast, Ukraine) is the winner of the first season (2009–2010) of the Ukrainian X Factor.[1] He competed in the Under 25 category and was mentored by judge Yolka. He won ₴2 million in cash prizes, as well as a musical contract with Sony Music Russia, a division of Sony Music Entertainment. His name is alternatively translated Olexiy, Alexey, Alex...
Une croyance juive, ancrée dans la Bible hébraïque (principalement le onzième chapitre du Livre d'Isaïe) veut qu'un jour, un descendant de David se lève et mène le peuple d'Israël à la victoire. Ce personnage est appelé le Messie, c'est-à-dire l'Oint (Daniel 9:25-26); présenté comme un chef militaire dans les prophéties d'Isaïe, il acquiert une dimension miraculeuse et eschatologique dans les visions d'Ezechiel, selon lequel le Messie amènera le monde à venir, une ère de pai...
Ellis Island Medal of HonorEllis Island Medal of HonorNational Ethnic Coalition of OrganizationsTipologiaMedaglia di riconoscimento Statusattivo IstituzioneEllis Island, 1986 GradiMedaglia (classe unica) Nastro della medaglia Modifica dati su Wikidata · Manuale La Ellis Island Medal of Honor (Medaglia d'onore di Ellis Island) è una decorazione concessa negli Stati Uniti d'America dalla National Ethnic Coalition of Organizations (NECO). Essa ha lo scopo di rendere omaggio a quegli immig...