Trenitalia SpA, in 2000 opgericht, is sindsdien verantwoordelijk voor de exploitatie van de treinen in Italië. Het bedrijf is onderverdeeld in divisies voor langeafstandsvervoer, regionaal vervoer en goederenvervoer. Trenitalia zelf is een onderdeel van Ferrovie dello Stato (FS).
Thello is een dochteronderneming die tot 2021 treinverbindingen naar Frankrijk uitbaatte.
Trenitalia ontstond in 2000 door de verzelfstandiging van de Italiaanse Staatsspoorwegen en kreeg in 2001 meer vrijheid om zelf haar tarieven vast te stellen.
In 2002 vervoerde Trenitalia 492 miljoen reizigers en 73,6 miljoen ton goederen.
Een groep Amerikaanse investeerders zag in 2005 ruimte voor concurrentie in de Europese snelle verbindingen, te beginnen in Italië. Na lange voorbereidingen ging in 2011 Italo van start met van het Franse Alstom gehuurde treinstellen. Aanvankelijk frustreert Trenitalia de concurrent, bijvoorbeeld door de toegang tot stations te verbieden. Maar na de oprichting van een onafhankelijke autoriteit voor het spoorbedrijf werd dergelijke sabotage onmogelijk gemaakt.
Hogesnelheidslijnen
De Frecciarossa (rode pijl) is de snelste klasse van hogesnelheidstreinen van Trenitalia.
De naam wordt gebruikt voor diensten waarbij 300 km/h wordt gereden.
De andere diensten zijn de Frecciargento (zilveren pijl) met snelheden tot 250 km/h
en de Frecciabianca (witte pijl) met snelheden tot 200 km/h.
Het geheel van deze drie hogesnelheidsdiensten wordt Le Frecce ("de pijlen") genoemd.
De Leonardo Express verbindt Rome met de Leonardo da Vinci-luchthaven in Fiumicino.
