Toneelstuk

Opvoering van The Zoo Story, een toneelstuk van Edward Albee
Opvoering van Bredero's klucht De Molenaar

Een toneelstuk is een literair genre, meestal bestaand uit een dialoog tussen verschillende personages, dat bedoeld is als theater waarbij het voor een publiek opgevoerd wordt door acteurs (toneelspelers). Toneelstukken (behalve eenakters) zijn onverdeeld in 'akten' of 'bedrijven', die op hun beurt weer onderverdeeld kunnen zijn in 'tonelen' of 'scènes'.

Aristoteles definieerde een toneelstuk onder meer als "een nabootsing van een handeling en niet de handeling zelf." Aan de hand hiervan is goed te duiden wanneer iets theater (toneel) is en wanneer niet.

Soorten toneel

De klassieke vorm van toneelspel, is een spel opgevoerd op een toneel. Het publiek bevindt zich dan op stoelen in een zaal, bijvoorbeeld in een schouwburg of een andere plek zoals een bioscoop.

Het toneel is niet de enige plek waar toneel wordt gespeeld, ook in gebouwen die niet in eerste instantie zijn gemaakt voor toneel/theater en zelfs in de open lucht vinden toneelvoorstellingen plaats. Dit laatste wordt wel locatietheater genoemd. Er zijn in Nederland meer dan 60 speciale openluchttheaters waarvan er ongeveer 50 actief zijn.[1]

Soms wordt toneel geïmproviseerd (bijvoorbeeld theatersport), maar meestal wordt een toneelstuk uitgevoerd dat door een toneelschrijver is geschreven. Maar het komt ook voor dat op basis van ideeën en improvisaties van de acteurs een nieuwe voorstelling wordt gemaakt, die niet uitgaat van tekst. Dit wordt soms dramatiseren genoemd, hoewel er ook wel sprake is van de term montagevoorstellingen: voorstellingen die uit het materiaal dat de theatermakers creëren 'gemonteerd' worden tot een maffe voorstelling, zonder dat een toneeltekst daarvoor het uitgangspunt is.

Toneelmakers

Er bestaan verschillende professionele toneelgezelschappen, maar er zijn ook vele amateurs die toneelspelen. Iemand die toneelspeelt wordt toneelspeler of acteur/actrice genoemd, en heeft in veel gevallen een opleiding gevolgd op een toneelschool.

Ook andere medewerkers zijn eventueel nodig om een toneelstuk te kunnen opvoeren: regisseur, dramaturg, scenograaf, geluids- en lichttechnici, decorbouwers, kostuumontwerper, grimeur, logistieke medewerkers en een souffleur.

Geschiedenis

Traditionele vormen van toneel die al in de klassieke oudheid ontstonden, zijn de tragedie en de komedie. In de middeleeuwen ontstond volkstoneel, waaronder de klucht. Rond de paastijd werd een passiespel gespeeld. In Tegelen is deze traditie nog altijd levend. Hetzelfde geldt voor de spelen rond Sint Joris, die nog altijd in Beesel worden opgevoerd. De oudst bekende vermelding over het draaksteken in Beesel dateert van 1736. Zoals vele dorpen kende ook Beesel schuttersgilden. Op kermismaandag verzamelde het volk zich in de gildekamer en zodra voldoende mensen aanwezig waren, verschenen Sint Joris en de draak ten tonele en werd de draak gestoken.

In de zeventiende en achttiende eeuw was toneel een bloeiend genre. In Nederland verschenen in die twee eeuwen bijna 5000 toneelstukken; de Census Nederlands Toneel[2] vermeldt daarvan 12.000 uitgaven.

Later ontwikkelden zich mengvormen en nieuwe vormen van toneel, zoals de tragikomedie, historische stukken en absurd toneel. Toneel is een van de kunstvormen, daarom is er een duidelijk verband tussen toneelstijlen in de geschiedenis en de stijlen in andere kunstvormen.

In de antieke Griekse en Romeinse wereld en in de Europese Middeleeuwen werd het voor vrouwen als schandelijk beschouwd om op het toneel te staan. Deze opvatting werd pas in de 17e eeuw in Venetië doorbroken.

Voorbeelden van toneelstijlen

Zie ook

Zoek toneelstuk op in het WikiWoordenboek.
Zie de categorie Plays van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Read other articles:

Pacheco Pass

Mountain pass in the Diablo Range, California, U.S. For the California wine region, see Pacheco Pass AVA. Pacheco PassComing over the pass eastbound on CA 152Elevation1,368 ft (417 m)Traversed by SR 152LocationSanta Clara County, California, U.S.RangeCalifornia Coast RangesCoordinates37°3′59″N 121°13′7″W / 37.06639°N 121.21861°W / 37.06639; -121.21861The pass lies east of Gilroy and west of Los Banos California Historical LandmarkReference no.829&...

 

Sungai Kunene

Sungai Kunene di dekat air terjun Epupa. Sungai Kunene adalah sungai yang mengalir dari dataran tinggi Angola selatan hingga daerah perbatasan Angola-Namibia. Sungai ini lalu mengalir ke arah barat di sepanjang perbatasan hingga mencapai Samudra Atlantik. Panjang sungai ini mencapai 1.050 km dengan luas daerah aliran sungai sebesar 106.560 km². Rata-rata debit tahunannya tercatat sebesar 174 m³/s di mulut sungainya.[1] Di aliran sungai ini terdapat air terjun Epupa yang me...

 

Nickel

Uppslagsordet ”Nickel” leder hit. För andra betydelser, se Nickel (olika betydelser). Nickel Nummer28 TeckenNi Grupp10 Period4 Blockd Ni↓Pd Kobolt ← Nickel → Koppar     [Ar] 3d8 4s2             28Ni                                                                    ...

العقارب (وحدة شبه عسكرية)

العقارب (وحدة شبه عسكرية)   الدولة جمهورية يوغوسلافيا الاشتراكية الاتحادية (1991)قالب:بيانات بلد جمهورية كرايينا الصربية (1992–1995) صربيا والجبل الأسود (1995–1999) الإنشاء 1991 الانحلال 1999 النوع قوات شبه عسكرية الاشتباكات حرب الاستقلال الكرواتية : معركة فوكوفار حرب البوسنة وال...

 

Their First Mistake

1932 film This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Their First Mistake – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2019) (Learn how and when to remove this template message) Their First MistakeDirected byGeorge MarshallWritten byH.M. WalkerProduced byHal RoachStarringStan LaurelOliver HardyCi...

 

Galaxie du Triangle

M33 Pour les articles homonymes, voir M33. Galaxie du TriangleM33 Cliché de la galaxie du Triangle en lumière visible. Découverte Découvreur(s) Giovanni Battista Hodierna Date 1654 Désignations M 33NGC 598UGC 1117MCG+05-04-069PGC 5818 Observation(Époque J2000.0) Ascension droite 01h 33m 50,904s[1] Déclinaison +30° 39′ 35,79″[1] Coordonnées galactiques ℓ = 133,610 3 · b = −31,330 9[1] Vitesse radiale −182 ± 3 km/s[1] Dis...

Lingua norvegese

Questa voce o sezione sull'argomento lingue non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. NorvegeseNorskParlato in Norvegia Danimarca Stati Uniti RegioniEst e Nord (Bokmål)Ovest (Nynorsk) LocutoriTotale5,3 milioni (Ethnologue, 2022) Classifica108 Altre informazioniTipoSVO flessiva - accusativ...

 

Sava

Peta Sungai Sava Sungai Sava merupakan salah satu sungai yang terletak di Eropa bagian selatan. Sungai ini memiliki panjang 947 km. Bermuara di empat negara bagian seperti Bosnia dan Herzegovina, Kroasia, Slovenia dan Serbia. Sungai ini merupakan sumber air bersih di empat negara tersebut. Pranala luar Wikimedia Commons memiliki media mengenai Sava. Pengawasan otoritas Umum Integrated Authority File (Jerman) VIAF 1 WorldCat (via VIAF) Perpustakaan nasional Prancis (data) Republik Ceko La...

 

Robert Peel

Robert Peel Perdana Menteri Britania RayaMasa jabatan30 Agustus 1841 – 29 Juni 1846Penguasa monarkiVictoriaPendahuluThe Viscount MelbournePenggantiThe Earl RussellMasa jabatan10 Desember 1834 – 8 April 1835Penguasa monarkiWilliam IVPendahuluThe Duke of WellingtonPenggantiThe Viscount MelbournePemimpin OposisiMasa jabatan18 April 1835 – 30 Agustus 1841Penguasa monarkiWilliam IVVictoriaPerdana MenteriThe Viscount MelbournePendahuluThe Viscount MelbournePengganti...

James Watson House

Historic house in Manhattan, New York United States historic placeJames Watson HouseU.S. National Register of Historic PlacesNew York City Landmark No. 0036 James Watson House (right) next to the Shrine of St. Elizabeth Ann Bayley SetonLocation7 State Street, Manhattan, New York CityCoordinates40°42′9.04″N 74°0′50.77″W / 40.7025111°N 74.0141028°W / 40.7025111; -74.0141028Built1793, 1806 (extension)[2][3]ArchitectJohn McComb, Jr. (w...

 

Donatus

Santo DonatusBishop .LahirIrlandiaMeninggal876 MDihormati diGereja Katolik RomaTempat ziarahKatedral FiesolePesta22 Oktober Santo Donatus (830-876) adalah seorang uskup di Fiesole, Italia.[1] Ia sebenarnya seorang bangsawan Irlandia yang sedang melakukan perjalanan ke Italia.[1] Ketika Donatus melewati desa Fisiole, rohaniwan dan umat di situ sedang memilih uskup baru.[1] Donatus masuk ke dalam katedral tempat mereka sedang melakukan pemilihan uskup.[1] Tepat k...

 

Charles E. Allen

American public servant For the botanist, see Charles Elmer Allen. Charles E. AllenCharles E. AllenUnder Secretary of Homeland Security for Intelligence and AnalysisIn officeAugust 23, 2005 – January 20, 2009PresidentGeorge W. BushPreceded byPatrick M. HughesSucceeded byCaryn Wagner Personal detailsBornTaylorsville, Alexander County, North Carolina, USAlma materUniversity of North CarolinaU.S. Air Force Air War CollegeWebsiteDHS Charles E. Allen Charles E. Allen (born 1936) is an A...

Citrus australis

Species of shrub Australian round lime Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Rosids Order: Sapindales Family: Rutaceae Genus: Citrus Species: C. australis Binomial name Citrus australisPlanch. Citrus australis, the Dooja, round lime, Australian lime or Australian round lime, is a large shrub or small tree producing an edible fruit. It grows in forest margins in the Beenleigh area and northwards, in Queensland, Australia....

 

Muhammad al-Baqir

ImamMuhammad al-BaqirFifth imam in Twelver Shi'ism and Isma'ilismمُحَمَّد ٱلْبَاقِرA drawing depicting a delegation of merchants from Khorasan visiting al-Baqir (in the center)5th Shia ImamIn office712–733Preceded byAli al-SajjadSucceeded byJa'far al-Sadiq PersonalBornc. 10 May 676Medina, Hejaz, Umayyad EmpireDiedc. 28 January 732 (aged 57)Medina, Umayyad EmpireCause of deathPoisoning[a]Resting placeJannat al-Baqi, Medina24°28′1″N 39°36′50.21″E...

 

Cinema of Bhutan

Filmmaking in Bhutan The cinema of Bhutan is a small[1] but emerging industry,[2] having started in the mid-1990s.[1] It has since been supported by government officials and different businesses.[3]A cinema hall in ThimphuBhutan's film industry is highly influenced by neighboring Indian film industry, with most Bhutanese films being adaptations of Indian ones or based on the Indian film format.[1] In the 21st century[4] there have been calls by ...

Brainstorming / Kimi Sae Ireba Nani mo Iranai

2013 single by Morning MusumeBrainstorming / Kimi Sae Ireba Nani mo IranaiRegular Edition A coverSingle by Morning Musumefrom the album The Best! ~Updated Morning Musume~ ReleasedApril 17, 2013 (2013-04-17) (Japan)Genre J-pop house electronica LabelZetimaMorning Musume singles chronology Help Me!! (2013) Brainstorming / Kimi Sae Ireba Nani mo Iranai (2013) Wagamama Ki no Mama Ai no Joke / Ai no Gundan (2013) Music videosBrainstorming on YouTubeKimi Sae Ireba Nani mo Iranai on Y...

 

1995 Ceuta Assembly election

1995 Ceuta Assembly election ← 1991 28 May 1995 1999 → All 25 seats in the Assembly of Ceuta13 seats needed for a majorityOpinion pollsRegistered50,945 18.1%Turnout28,861 (56.7%)0.4 pp   First party Second party Third party   Leader Basilio Fernández Party PP PFC CEU Last election 6 seats, 38.7% 11 seats, 37.3% 2 seats, 9.9% Seats won 9 6 4 Seat change 3 5 2 Popular vote 8,867 5,778 4,171 Percentage 30.9% 20.1% 14.5% Swing 7.9 pp 17.2 ...

 

Ducati 1199

Italian motorcycle Type of motorcycle Ducati 1199 PanigaleManufacturerDucatiProduction2012–2014[1]Predecessor1198Successor1299ClassSport bikeEngine1,198 cc (73.1 cu in) Liquid cooled 4-valve/cyl desmodromic 90° L-twinBore / stroke112 mm × 60.8 mm (4.41 in × 2.39 in)Compression ratio12.5:1Top speed177.6 mph (285.8 km/h)[2]Power128.1 kW (171.8 hp) (S) (rear wheel)[2]Torque117.1 N⋅m (86.4 lb...

Juan Samuel

Dominican baseball player and manager (born 1960) Baseball player Juan SamuelSamuel with the Phillies in 2016Second baseman / Center fielder / ManagerBorn: (1960-12-09) December 9, 1960 (age 63)San Pedro de Macoris, Dominican RepublicBatted: RightThrew: RightMLB debutAugust 24, 1983, for the Philadelphia PhilliesLast MLB appearanceSeptember 26, 1998, for the Toronto Blue JaysMLB statisticsBatting average.259Home runs161Runs batted in703Stolen bases396Manager...

 

Nicklas Bendtner

Nicklas Bendtner Bendtner bermain untuk Rosenborg pada 2017Informasi pribadiNama lengkap Nicklas Bendtner[1]Tanggal lahir 16 Januari 1988 (umur 36)[1]Tempat lahir Kopenhagen, DenmarkTinggi 1,94 m (6 ft 4+1⁄2 in)[2]Posisi bermain PenyerangKarier junior1992–1998 Tårnby Boldklub1998–2004 Kjøbenhavns Boldklub2004–2005 ArsenalKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2005–2014 Arsenal 108 (24)2006–2007 → Birmingham City (pinjaman) 42 (11)2...