Sturmbannführer betekent letterlijk "aanval- (of storm-) eenheidsleider",[2] 'Sturmbann' was het SA- en vroege SS-equivalent van een bataljon. De rang ontstond uit de Duitse 'schoktroepen', eenheden uit de Eerste Wereldoorlog waar de rang van Sturmbannführer incidenteel toeviel aan de bataljonscommandant.
De SA-benaming van Sturmbannführer werd voor het eerst geïntroduceerd in 1921. In 1928 werd de naam ook werkelijk een rang: het was een van de eerste vastgestelde SS-rangen.[3] Het insigne van een Sturmbannführer was een zwart vierkant met vier zilverkleurige ruiten.[1]
De rang was lager dan die van een Standartenführer tot 1932, toen de Sturmbannführer ondergeschikt werd aan de nieuwe rang van Obersturmbannführer.[3] In de Waffen-SS werd Sturmbannführer beschouwd als equivalent van een majoor in de Duitse Wehrmacht.[4]
Bekende personen met deze rang
Wernher von Braun: bedenker en ontwerper van de V2. Later een van de belangrijkste wetenschappers van de NASA.
Eberhard Heder: werd onderscheiden met het Ridderkruis voor defensieve acties waarbij hij, afgesneden van zijn eigen frontlijn, stand hield tegen de Russen bij Warschau.
Robert Verbelen: Vlaams SS-officier tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Populaire cultuur
De rang van Sturmbannführer wordt regelmatig in fictie gehanteerd, zoals in de Britse film Fatherland waar de hoofdfiguur Xavier March een Sturmbannführer is die in de Kriminalpolizei speelt.
In de mangaHellsing is de hoofdfiguur een Sturmbannführer.
In de BBC-televisieseries Secret Army en Clifford Rose speelt een Sturmbannführer (Kessler) van de Gestapo, in de BBC-serie 'Allo 'Allo! draagt Gestapo-agent Herr Otto Flick de rang.
In de televisieserie Hogan's Heroes wordt Wolfgang Hochstetter opgevoerd als Sturmbannführer. Hochstetter wordt echter als majoor aangesproken en draagt de rangtekens van een Standartenführer.
In The Hiding Place wordt een SS-Sturmbannführer geportretteerd als een officier die de familie Ten Boom arresteert.
Flaherty, T. H. [1988]. The Third Reich: The SS. Time-Life Books, Inc. 2004, ISBN 1 84447 073 3.
Joachimsthaler, Anton [1995]. The Last Days of Hitler: The Legends, the Evidence, the Truth. Trans. Helmut Bögler. London: Brockhampton Press. 1999, ISBN 978-1-86019-902-8.
McNab, Chris. The SS: 1923–1945. Amber Books Ltd. 2009, ISBN 1906626499.