Sankt Tönis is een kleine stad en tevens de bestuurlijke hoofdplaats van de Duitse gemeente Stadt Tönisvorst in de deelstaat Noordrijn-Westfalen. Tönisvorst ligt in de Kreis Viersen. Met ruim 23.000 inwoners is Sankt Tönis een van de grootste plaatsen in het district.[2] Sankt Tönis heeft een oppervlakte van 17,79 km².[4]
De plaatsnaam veranderde in de loop der tijden herhaaldelijk: Uit "Neuenrath in der Osterheide" werd onder meer "S.Tonis", "St.Antonis an der Heide"[5][6][7] en ten slotte de moderne benaming "Sankt Tönis".
In 1794 bezetten Franse revolutionaire troepen het gebied, waarna in 1798 het toenmalige Franse bestuur een gemeentelijke herindeling teweegbracht. Daardoor werd Sankt Tönis destijds onder de Franse naam "Mairie de St.Antoine" een zelfstandig burgemeersterij.[6][7]
Na de Tweede Wereldoorlog werd Pruisen opgeheven en vervangen door een aantal nieuwe Duitse deelstaten. De gemeente Sankt Tönis werd in 1946 onderdeel van de nieuwe deelstaat Noordrijn-Westfalen. De deelstaat voerde aan het eind van de jaren zestig een gemeentelijke herindeling door, waarbij de gemeente Sankt Tönis (inclusief Laschenhütte) met de buurtgemeente Vorst (inclusief het Kehn) en enkele kleinere buitengebieden van de voormalige gemeenten Anrath en Neersen op 1 januari 1970 werd samengevoegd tot de nieuwe gemeente Tönisvorst.[8]
Walter Dahn (1954-2024) was een kunstschilder, fotograaf en musicus die in het begin van de jaren 1980 internationaal bekend werd en behoorde tot de belangrijkste Duitse vertegenwoordigers van de opkomende kunststroming 'de jonge wilden'.
Margarethe Schreinemakers, een in Duitsland zeer bekende talkshowhost uit de Duitstalige televisie, is geboren op 27 juli 1958 in het nabije Krefeld en daarna in Sankt Tönis opgegroeid en ook naar school gegaan.[9] Het meest succesvol was ze met het praatprogramma "Schreinemakers live". In verband met een belastingaffaire haalde ze in 1996 de voorpagina's.
Tobias Levels (* Sankt Tönis, 22 november 1986) is een Duits-Nederlands voetballer. Sinds 2006 speelt hij in het eerste team van Borussia Mönchengladbach.
Het traject tussen Sankt Tönis en Hülser Berg wordt nog steeds geëxploiteerd als museumspoorweg Schluff, de rest van deze voormalige spoorlijn is intussen helemal stopgezet en gedemonteerd.
Tussen Sankt Tönis en Viersen is de voormalige spoorlijn nu grotendeels als fiets- en wandelpad in gebruik, waarvan het laatste stukje tussen Süchteln en Viersen-Rahser deel uitmaakt van het internationale fietswandelpad "Fietsallee Noordervaart".
De dichtstbijzijnde stations van het Duitse spoorwegennet, van waar gewone treinreizen hedendaags kunnen worden gedaan, zijn:
Sankt Tönis is de enige plaats in het Viersense districtsgebied van voormaals acht, waar nog een tram rijdt, voorheen bestonden er ook trajecten in Willich, Schiefbahn, Neersen, Viersen, Süchteln, Dülken en Waldniel,[10] die allemaal tijdens de jaren 50 of 60 van de 20e eeuw zijn worden stopgezet een door bustrajecten zijn worden vervangen.
De op het beeld rechts vertoonde tram-eindhalte "Wilhelmplatz" in Sankt Tönis is een tramhalte van records:
Dit is met een hemelsbrede afstand van maar 19,5 km de vanuit Nederland dichtstbijzijnde Duitse tramhalte überhaupt.[1]
Hier begint tegelijk de langst mogelijke tram rit van Duitsland helemaal:
Vanuit hier tot naar 't Wittense stadsdeel Heven is er (met overstappen) een rit van in totaal 102 km lengte alleen met trams of stadtbahnen mogelijk, zonder dat er nog een ander verkeersmiddel moet worden gebruikt.
Het volgende tabel vertoont naast de tram ook nog drie buslijnen, die alle door de StadtwerkeKrefeld (SWK) worden geëxploiteerd. Alle drie buslijnen hebben op de Wilhelmplatz steeds aansluiting met de tram.[11]
Bij het Krefeldse centraalstation (Hbf) bestaat aansluiting met meerdere treinlijnen van 't Duitse spoorwegennet en ook met de Stadtbahn van Düsseldorf (lijn U 76)
Het station Breyell ligt rechtstreeks aan de spoorlijn Viersen - Venlo. De dichtstbijzijnde halte van de lijn 064 is met een afstand van 750m de "Lambertimarkt".
Bovendien bestaat er ook noch een zog. "Bürgerbus",[12] die ongeveer overeenkomt met wat men in Nederlands kent als buurtbus.
Net als de nationale vervoerbewijzen in de Nederlandse buurtbussen zijn ook hier gewone vervoersbewijzen van het vervoersverbond VRR (een nationaal systeem bestaat in Duitsland niet) in de Bürgerbussen niet geldig. Maar anders dan bij de Nederlandse buurtbussen bestaan er bij de Bürgerbus niet minder maar méér haltes dan bij een gewone buslijn.
↑ ab(de) (fr) Kartenaufnahme der Rheinlande 1:25000 (Nederlands: De topografische opname van het Rijnland) door Tranchot und von Müffling, Blad 35 (Kempen), als reprint uitgegeven door het Landesvermessungsamt Nordrhein-Westfalen(nu: Bezirksregierung Köln) ("Topografische Dienst van Noordrijn-Westfalen"), Bonn-Bad Godesberg, Duitsland, 1971
↑ ab(de) (fr) Kartenaufnahme der Rheinlande 1:25000 (Nederlands: De topografische opname van het Rijnland) door Tranchot und von Müffling, Blad 36 (Krefeld), als reprint uitgegeven door het Landesvermessungsamt Nordrhein-Westfalen(nu: Bezirksregierung Köln) ("Topografische Dienst van Noordrijn-Westfalen"), Bonn-Bad Godesberg, Duitsland, 1969
↑(de) DER BERICHT 1968 van Rudolf H. Müller, "Oberkreisdirektor des Landkreises Kempen-Krefeld" (directeur van de voormalige district Kempen-Krefeld), gepubliceerd in: Heimatbuch des Landkreises Kempen-Krefeld 1969, Kempen (Ndrh), Duitsland 1968