De Pla de Barcelona-derby (Catalaans: derbi del Pla de Barcelona), ook wel bekend als de rivaliteit van La Vila contra El Poble of de tweede derby van Barcelona, is de derby tussen CE Europa en UE Sant Andreu.[1][2][3] Europa, uit de wijk Vila de Gràcia, en Sant Andreu, uit Sant Andreu del Palomar, zijn de belangrijkste clubs uit de voormalige plaatsen in de Pla de Barcelona (Barcelona, Catalonië, Spanje). Door de jaren heen hebben de clubs tientallen wedstrijden tegen elkaar gespeeld, maar 2007 wordt gezien als het jaar waarin de rivaliteit werd geboren.[4][5]
Symbolen
Bijnamen
De spelers en supporters van CE Europa staan bekend onder drie bijnamen: europeistes (gebaseerd op de clubnaam), graciencs (de inwonersnaam van de Vila de Gràcia) en escapulats . Deze laatste bijnaam is een verwijzing naar het ontwerp van het shirt van Europa: een blauwe V (in het Catalaans: escapulari) op een witte achtergrond.[6]
De personen die verwant zijn aan UE Sant Andreu worden met twee bijnamen aangeduid: andreuencs (de inwonersnaam van Sant Andreu de Palomar) en quadribarrats ("die met vier staven"), een verwijzing naar het shirt van de club: vier rode staven op een gele achtergrond, geïnspireerd op de vlag van Catalonië.[7]
Ondank dat de tenues van de clubs door de jaren heen veranderd zijn, hebben Europa en Sant Andreu gedurende het grootste deel van hun geschiedenis dezelfde kleuren behouden. Europa heeft altijd met een wit-blauw shirt gespeeld, al dan niet met verschillende ontwerpen. Sant Andreu begon te spelen met witte en rode strepen, daarna veranderden de witte strepen in geel en daarna moesten de rode strepen door blauwe worden vervangen vanwege het begin van de Franco-dictatuur, aangezien het tenue op de vlag van Catalonië leek. Sinds de jaren veertig speelt de club weer met rode en gele strepen.[10][11]
Geschiedenis
Ontwikkeling van de rivaliteit
De eerste wedstrijden tussen Europa en Sant Andreu werden afgewerkt in de laatste jaren van de jaren 1900 en het begin van de jaren 1910, maar vanwege het gebrek aan bronnen is het niet precies bekend hoeveel wedstrijden er toen tussen de teams zijn gespeeld.[12] Daarnaast is er geen bewijs voor het bestaan van een rivaliteit in dit tijdperk.
Gedurende het grootste deel van de 20e eeuw zijn er losstaande momenten van frictie geweest tussen de supporters van beide teams, maar er kon niet gesproken worden van meer rivaliteit dan die met andere teams uit Barcelona, zoals UE Sants, UA Horta, of FC Martinenc.[12][13] In de jaren tachtig en negentig verslechterde de relatie tussen de supporters van beide clubs, gevolgd door een periode van minder spanningen.[2]
Momenteel staat de rivaliteit bekend om de vergelijkbare sociale en politieke profielen van Europa en Sant Andreu. Beide clubs zijn openlijk antifascistisch en verdedigen het gebruik van de Catalaanse taal, waarden waar hun supportergroepen ook achter staan. Bovendien vertegenwoordigen beide voetbalclubs voormalig onafhankelijke steden, momenteel wijken van Barcelona, die in 1897 door de Catalaanse hoofdstad werden geannexeerd. Ook worden Europa en Sant Andreu beschouwd als wijkclubs, voetbalclubs met relatief lage prijzen, nauw contact tussen spelers en supporters, en een actieve sociale rol in de wijk waar ze in liggen.[3][14]
(ca) Araguz, Xavier, Esteve, Joan; Domingo, Àngel; Petit, Jordi; Quintana, Eduardo; Martínez, Vicenç; Terrè, Quim (2009). Unió Esportiva Sant Andreu 1909-2009. Gemeente Barcelona, Barcelona. ISBN 978-84-9850-175-9.
(en) Borchers, Liam (2024). The Story of Europa: A Unique Football Club from Catalonia. Self-published, Groningen. ISBN 978-9-0903-8388-0.
(ca) Vergés i Soler, Ramon (1982). Història del C. D. Europa (1907-1982). Club Esportiu Europa, Barcelona.
(ca) Vergés i Soler, Ramon (1994). Sardenya, 50 anys d'europeisme (1940-1990). Club Esportiu Europa, Barcelona.
(ca) Vergés i Soler, Ramon (2009). Història d'un històric: CE Europa (1907-2007). Club Esportiu Europa en Gemeente Barcelona, Barcelona. ISBN 978-84-9850-163-6. DL B-21.803.2009
(ca) Vidal i Buyé, Xavier (2022). Bàsquet, 100 anys. Club Esportiu Europa.