Het voormalige gemeentehuis van Oppuurs, geflankeerd door twee leeuwenbeeldenDe Sint-Janskerk (Parochiekerk Sint-Johannes en Amandus) uit 1803 in het centrum van OppuursBaronie Oppuurs beschreven in "Trophées tant sacrés que profanes du duché de Brabant" (Butkens, 1726)[1]
De oudste vermelding van Oppuurs stamt uit 1414. Deze vermeldt de naam Oppuedersel.[2] Deze naam zal gradueel evolueren tot Oppuers in 1664.[3]
Het is het jaar 1360 wanneer Oppuurs een heerlijkheid wordt.[4] Aan het begin van de 15de eeuw is deze in het bezit van de familie Van der Calsteren. Nadien, door verkoop, erfenissen en huwelijken, komt Oppuurs in het bezit van de familie vander Meeren wanneer Jean vander Meeren de heerlijkheid in 1595 aankoopt.[3][5][6] Na het overlijden van Philippe van Randerode gezegd van der Aa, de toenmalige heer van Oppuurs, komt Oppuurs in het bezit van diens dochter Walburge van der Aa, vanaf dan vrouwe van Oppuurs, die in 1563 met Joost Snoy huwt.[7][8][9] Ondanks dat Walburge hertrouwt na het overlijden van Joost in 1584, komt Oppuurs toch in handen van de familie Snoy door hun zoon Philippus wanneer Walburge sterft op 1 september 1621.[10] Op 22 maart 1664 geeft Filips IV Jean Charles Snoy de titel van baron en verheft hij Oppuurs tot baronie.[1] Vanaf dan is Jean Charles niet langer heer van Oppuurs maar baron van Oppuurs. Rond deze periode heeft Oppuurs een oppervlakte van 283 bunders.[3][11]
In 1701 trouwt Charlotte Marie-Florence Snoy, kleindochter van Jean Charles en thans barones van Oppuurs, met Charles-Philippe d'Hangouart, o.a. graaf (en later markies) van Avelin.[12] Hij zal bij haar overlijden in 1726 Oppuurs in bezit krijgen en baron worden.[13] Later, in 1777 worden de eigendommen worden door zijn kleinzoon, Francois-Augustin Anne Hubert Colette d'Hangouart, te koop gesteld en gekocht door Philippe Ghislain Snoy, een achterneef van Charlotte Marie-Florence, waardoor deze baron van Oppuurs wordt. Zo komt de familie Snoy weer in het bezit van Oppuurs.
In 1795 worden de heerlijkheden afgeschaft en vervangen door een nieuw bestuursvorm met gemeenten. Op 7 mei 1818 wordt Idisbalda-Ghislain Snoy door de koning benoemd tot burgemeester van Oppuurs. Oppuurs was een zelfstandige gemeente tot einde 1976. Op 1 januari 1977 werd het, net zoals Lippelo, een deelgemeente van Sint-Amands. Op 1 januari 2019 fuseerde deze opnieuw met de fusiegemeentePuurs - tot dan bestaande uit Puurs, Breendonk, Liezele, Ruisbroek en Kalfort - ter vorming van de nieuwe gemeente Puurs-Sint-Amands.
Oppuurs ligt in de streek Klein-Brabant. De hoogte bedraagt ongeveer 5 meter. De Lippelose Beek en de Klaverbeek vloeien hier samen om de Vliet te vormen, die naar het noorden stroomt en uitmondt in de Rupel.
Demografische ontwikkeling
Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
Sport
In Oppuurs speelt voetbalclub FC Oppuurs, die bij de KBVB is aangesloten.
Bovendien was er tot in 2013 een kaatsclub die aangesloten is bij de Koninklijke Belgische Kaatsbond en in eerste nationale speelde. Deze is echter opgehouden te bestaan.
Verkeer en vervoer
In Oppuurs staat het oude Station van Oppuurs aan spoorlijn 52. Dit gedeelte van de spoorlijn wordt uitgebaat als Stoomspoorlijn Dendermonde-Puurs, waar vooral 's zomers tijdens het weekend een stoomtrein rijdt. Ook tijdens de Puurse KermisMarkt, ofwel Pukema, rijdt de stoomtrein.
Door Oppuurs loopt de verbindingsweg tussen Sint-Amands en Puurs. De N17 loopt ten zuiden van Oppuurs, weliswaar niet over het grondgebied van de deelgemeente.
Politiek
Oppuurs had een eigen gemeentebestuur en burgemeester tot de fusie van eind 1976. Burgemeesters waren:[16]
↑ abInventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oppuurs. Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Puurs, Klein-Brabant. Agentschap Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 8 november 2024.
↑Zoals wel vaker met oude bronnen is er geen duidelijkheid over de exacte spelling van de naam "vander Meeren", "Vander Meeren", "Vandermeeren", etc. Ook voornamen worden vaak anders vertaald/gemoderniseerd. In sommige (voornamelijk Franse) teksten wordt er naar Joost Snoy verwezen als "Josse Snoy" en soms zelfs als "Josse Sonoy"; op diens grafzerk in de Sint-Romboutskathedraal te Mechelen staat "Joos". De spelling "Sonoy" lijkt echter uitzonderlijk, behalve in het geval van Joosts broer Diederik. Ook zijn de bronnen niet consistent betreffende de naam "Walburge", "Walburch", "Walburga", etc. en "Philippe" of "Philips".
↑De familiegeschiedenis van de familie (van Randerode) van der Aa wordt niet eenduidig weergegeven door verscheidene bronnen. Bovendien keren ook verscheidene voornamen (zoals Philippe, Philippus, Filips) regelmatig terug binnen het geslacht. Zo stelt het Algemeen Nederlandsch Familieblad dat de toevoeging "van Randerode" pas toegevoegd werd in de 18e eeuw, doch dit strookt niet met andere bronnen die deze toevoeging al veel eerder vermelden. Volgens deze bron zou Philippe ook dichte familie zijn van Filips van der Aa.
↑Het boek "Histoire des environs de Bruxelles", eveneens gerefereerd op deze pagina, maakt gewag van een huwelijk tussen Walburge van der Aa en ene Philippe Snoy die de heerlijkheid aankopen (pagina 591 onderaan), maar dit strookt niet met de andere geraadpleegde bronnen.
↑ abInventaris Onroerend Erfgoed 2024: Puurs. Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Puurs, Klein-Brabant. Agentschap Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 8 november 2024.
.svg){kind=small}
.jpg)
