De naam spreekt voor zich. In 1139 werd de plaats voor het eerst vermeld als Nova ecclesia.
Geschiedenis
Nieuwerkerken, waarvan de kern belangrijk kleiner was dan tegenwoordig, had een onduidelijke juridische status. Het grootste deel van het dorp was afhankelijk van de heerlijkheid Attenhoven, welke in Brabant lag, maar een leen was van het Sint-Lambertuskapittel te Luik. Juridisch viel het onder de schepenbank van Gorsem. In feite was de situatie dermate gecompliceerd, dat er geen eigenlijke autoriteit bestond en men gemakkelijk asielrecht verleende aan lieden die elders strafrechtelijk werden vervolgd. Deze situatie duurde voort tot 1785. De tot de huidige gemeente behorende buurtschappen Tichelrij (in het noorden) en Schelfheide (in het noordwesten) waren beide afzonderlijke heerlijkheden, die Loons recht kenden. Tichelrij had een eigen schepenbank, en Schelfheide viel onder Gorsem. Zij maakten 80% van het grondgebied van de latere gemeente Nieuwerkerken, zoals die bestaan heeft voordat de gemeentelijke fusies tot stand kwamen.
Geografie
Met een oppervlakte van 2237 ha en een inwonersaantal van ruim 7000 is Nieuwerkerken een van de kleinste gemeenten van Limburg.
Kernen
Van links met de klok mee sluiten de deelgemeenten Binderveld, Nieuwerkerken, Wijer en Kozen op de centrumplaats aan.
Nieuwerkerken ligt in het zuidwesten van de provincie Limburg. De gemeentegrens wordt in het westen gedeeld met het Vlaams-BrabantseGeetbets. Nieuwerkerken heeft twee historische steden als buur: Hasselt in het noordoosten en Sint-Truiden in het zuiden. Alken is de buurgemeente in het noordoosten.
sp.a en Gemeentebelangen (GBL) bundelde de krachten en kwamen op met de kieslijstNieuwerkerkense Eenheidspartij (NEPA). De CVP (vanaf 2001 CD&V) sloot een coalitie met VLD, burgemeester werd Benny Bamps. In 2003 ontstond er onrust in de coalitie nadat eerste schepen Kamiel Gysenbergs (die voor de verkiezingen overstapte van GBL naar CVP) zijn ontslag indiende en CD&V Marc Secretin voordroeg als opvolger. VLD dreigde hierop een alternatieve meerderheid te vormen met NEPA. Kamiel Gysenbergs trok hierop zijn ontslag in, waardoor de coalitie op de been bleef. Later vond de vervanging alsnog plaats[6]
Legislatuur 2007 - 2012
sp.a en Gemeentebelangen (GBL) bundelde opnieuw de krachten en kwamen ditmaal op onder de naam GBL-sp.a. CD&V zorgde deze verkiezingen voor een absolute meerderheid. Toch vormde ze samen met GBL-sp.a een coalitie. Samen hadden ze 16 van de 17 te verdelen zetels.
Legislatuur 2013 - 2018
Burgemeester is Benny Bamps (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V en Gemeentebelangen. Samen vormen ze de meerderheid met 12 op 17 zetels. Deze verkiezingen had Nieuwerkerken ook de jongste verkiesbare persoon. Dit was Robby Brans (N-VA), die tevens ook zelf de lijst opstartte, met zijn 18 jaar en 3 dagen. Hij werd echter niet verkozen. Zijn partij haalde één zetel. In de loop van de legislatuur werd deze zetel ingevuld als onafhankelijke.
Enkele vakwerkhoeven, met name Diestersteenweg 217 en Tegelrijstraat 8.
Natuur en landschap
Nieuwerkerken is gelegen in Vochtig-Haspengouw. De hoogte bedraagt ongeveer 50 meter. De bodem is opgebouwd uit zand- en kleilagen en het landschap wordt vooral getypeerd door weiden, akkers en boomgaarden. Vroeger bestond er in de wijde omgeving van Nieuwerkerken een uitgestrekt bosgebied, waarvan slechts het kleine Muggenbosje nog een restant is. Ten zuidoosten van Nieuwerkerken, voornamelijk op het grondgebied van de gemeente Sint-Truiden, bevindt zich een groter bosrestant, het tegenwoordige Provinciaal Domein Nieuwenhoven.
Cultuur
Beeldcultuur
Nieuwerkerken was de locatie voor het eerste seizoen van het VTM-programma De Werf.
Diverse scènes uit de Nederlandse film Knielen op een bed violen zijn opgenomen in de oude stallen van de hoeve in de Grotestraat 6.
Mobiliteit
Het grondgebied van Nieuwerkerken wordt doorsneden door de N716 die Herk-de-Stad in het noorden en Sint-Truiden in het zuiden met elkaar verbindt.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
