Mainland is, zoals de naam al aangeeft, het grootste en belangrijkste eiland van de Orkneyeilanden, gelegen in het noorden van Schotland. De twee grootste steden van de Orkneyeilanden, Kirkwall en Stromness, zijn beide op Mainland gelegen. Kirkwall was de zetel van de bisschop van Orkney, en hier bevindt zich ook de Sint-Magnuskathedraal.
Vele bewoners hebben familie in de Verenigde Staten van Amerika, gezien de archipel net zoals de andere Schotse archipels, reeds lange tijd (vooral eind 19e en begin 20e eeuw ten gevolge van hongersnoden) met grote ontvolkingsbewegingen kampt.
Op het eiland bevinden zich neolithische bouwwerken, zoals de Ring of Brodgar, een stenencirkel met een diameter van 104 meter, de stenen heuvel Maes Howe, die in latere tijd door de Vikingen gevandaliseerd werd en de opgegraven nederzetting Skara Brae.
Ten zuiden van het eiland bevindt zich de natuurlijke baai Scapa Flow, waar de noordelijke Britse vloot gedurende de Tweede Wereldoorlog voor anker lag. Scheepswrakken werden in verschillende ingangen gedumpt om Duitse onderzeeërs tegen te houden. Een U-boot slaagde daar toch in en Churchill besloot toen Italiaanse krijgsgevangenen aan het werk te zetten om de ingangen met rotsblokken te dichten (de zogenaamde Churchillbarrières). De Italian Chapel op Lamb Holm getuigt hier nog van.
