Macaronesië (Spaans en Portugees: Macaronesia) is de verzamelnaam voor een aantal archipels in de oostelijke Atlantische Oceaan, ten westen van West-Afrika en Portugal.

Tot de groep behoren de Canarische Eilanden, Kaapverdië, de Azoren en Madeira en ook de onbevolkte Ilhas Selvagens, die bestuurlijk bij Madeira gerekend worden.

De eilanden zijn van vulkanische oorsprong en hebben opvallend veel gemeen qua planten- en dierenwereld, ondanks de grote onderlinge afstanden. De afstand van het noorden van de Azoren tot het zuiden van Kaapverdië is meer dan 2800 kilometer, vergelijkbaar met de afstand Stockholm-Cyprus of Brussel-Spitsbergen.

De eilanden liggen op de Afrikaanse Plaat, met uitzondering van de Azoren: die liggen op de scheiding tussen de Afrikaanse Plaat en de Euraziatische Plaat.

Kaapverdië is lid van de Afrikaanse Unie, maar de andere groepen vormen een ultraperifeer gebied van de Europese Unie, waar bepaalde uitzonderingen mogelijk zijn op de regels van de EU.

De benaming Macaronesië komt van het Grieks μακάρων makárōn, gelukkig en νῆσοι nēsoi, eilanden. Macaronesië betekent dus gelukkige eilanden.

De volgende eilandengroepen worden onder Macaronesië gerekend:

Vlag	Naam eiland	Hoofdstad	Oppervlakte (km²)	Taal	Huidige land	Tijdzone
	Canarische Eilanden	Santa Cruz en Las Palmas	7.447 km²	Spaans	Spanje	UTC
	Kaapverdië	Praia	4.033 km²	Portugees	Onafhankelijk	UTC−1
	Azoren	Ponta Delgada	2.247 km²	Portugees	Portugal	UTC−1
	Madeira	Funchal	740,7 km²	Portugees	Portugal	UTC