Dit is een lijst van straten in Blaricum en hun oorsprong/betekenis.
Veel straatnamen in Blaricum herinneren aan het erfgooiersverleden. In de woonwijk Blaricummermeent verwijzen de straatnamen naar de geschiedenis van de bouwlocatie of die van de gemeente Blaricum. Zo werden de eerste straatnamen genoemd naar negentiende-eeuwse kunstenaars die in de gemeente Blaricum woonden.
Achter Capitten - De Capitten was een gedeelte van de Bouwvenen in Blaricum. De hofstede was gesticht door de familie Capit (ook wel Coppit). De Capits Hofstede bestond in 1724 niet meer.
Achterhuis - deel van een boerderij
Achterom – verbindt de Huizerweg met de Torenlaan
Adama van Scheltemalaan -
Agter Kampen – Vanaf de Eemnesserweg naar de Waterschapslaan
Angerechtsweg – Angerecht is de oude naam voor de Bijvanck’.
Bergweg – Vanaf de Huizerweg langs het Warandepark
Bierweg – loopt vanaf de Naarderweg in westelijke richting omhoog tot aan de Lage Laarderweg, dit is tevens de grens met de gemeente Huizen.
Bierwegpaadje – Bier dat vanuit de haven van Huizen illegaal aan wal werd gebracht werd via sluipwegen over de uitgestrekte Gooise heidevelden op de plaatsen van bestemming gebracht. De sluipweg die via de Tafelbergheide in Huizen naar Blaricum liep, werd het bierpad genoemd. Van Blaricum kon het via Laren en Eemnes naar de Hilversumse Biersteeg worden gesmokkeld.
Bij de Berg – zijstraat van de Meentweg
Binnendoor – tussen Huizerweg en Torenlaan
Binnenweg – zijstraat van het Fransepad, overgaand in Mosselweg
Blad – gelegen in de wijk Bijvanck tussen de straten Stam en Schors
Blaricummerdreef - Een ‘dreef’ verwijst naar de weg waarover het vee naar de gemeenschappelijke weilanden werd gedreven.
Boissevainweg – (N526); Maria Boissevain-Pijnappel was voorzitster van de Nederlandsche Bond voor Vrouwenkiesrecht en lid van de Provinciale Staten
Booket – hoefijzervormige weg in de wijk Bijvanck; ‘’Booket’’ is Blaricums dialect voor de graansoort boekweit
Boslaan – verbinding Bussumerweg met de Dokter Catzlaan
Brinklaan – verbindt de Dorpsstraat met het Fransepad
Buizerd – in de wijk Bijvanck, genoemd naar de roofvogel buizerd
Burgemeester de Jongweg - N.J. de Jong was van 1863 tot 1874 burgemeester van Blaricum
Burgemeester Heerschopweg - Elbert Lamberts Heerschop (Blaricum, 27 maart1818- aldaar, 7 maart1895 was burgemeester van Blaricum van 1874 - 1895[1]
Burriehout - In de wijk Bouwvenen hebben de straatnamen een relatie met wagens die vroeger bij de boeren in gebruik waren. Een burriehout diende om het oppervlak van een hooiwagen te vergroten. [2]
Capittenweg - De Capitten was een gedeelte van de Bouwvenen in Blaricum. De hofstede was gesticht door de familie Capit (ook wel Coppit). De Capits Hofstede bestond in 1724 niet meer.
Cleyne en Groote Raboes - Een raboes is een markering in het water (monding rivier). ‘Ra’, staat voor ‘staak’ en ‘boes’ staat voor ‘korf’. Bij de monding van de Eem zijn de Cleyne Raboes en de Groote Raboes te vinden.
D
De Bongerd – in de wijk Bijvanck; een bongerd is een boomgaard
De Dam – straat in de wijk Bijvanck
De Maten – straat in het noorden van de wijk Bijvanck. Een ’maat’ was een stuk grasland op de meent.
De Noord - straat in het noorden van de wijk Bijvanck. Genoemd naar het meest noordelijke gedeelte van de Meent.
De Staken – straat in de wijk Bijvanck
Deisel – verbindt het Fransepad met de Ludenweg
Dokter Catzlaan - De joodse huisarts Benoit Felix Catz van Walcheren vestigde zijn spreekkamer en apotheek aan de Zwaluwenweg 3 genaamd ‘Eikenwal’. Vanaf 1912 woonde hij in Huize Zonneveld, aan de Torenlaan 15. In 1913 werd hij gemeentearts. In de oorlog maakten hij en zijn vrouw zelf een eind aan hun leven. Na de oorlog werd de Berkenlaan omgedoopt in Dokter Catzlaan.[3]
Dorpsstraat – in het centrum van het dorp Blaricum; Langs de weg stonden twee tolhuizen. Eén tolhuis lag vlak ten noorden van de grens tussen Blaricum en Huizen, en het andere tolhuis bleef bestaan op de kruising Schapendrift/ Eemnesserweg.
Dotterbeemd – tussen Stachouwerweg en Windvang
Draverspad – zijstraat van de Oude renbaan
Driftlaan – verbinding Eemnesserweg met de Capittenweg
Dwarslaan - loopt ‘dwars’ op de Huizerweg,
E
Eemnesserweg - vanuit het centrum van Blaricum richting Eemnes
Eerste Molenweg – tussen Schapendrift en Kerkpad
Eikenlaantje – tussen Meentweg en Langeweg
Ekelshoek – zijstraat Ludenweg
Elbertsveen – bij de tennisvelden
Emmerrek - in de wijk Bijvanck. Rek om emmers op te laten drogen
Enghlaan –van de Bussumerweg naar de Dokter Catzlaan; genoemd naar eng
Fransepad - Het Fransepad ligt in het verlengde van de Eemnesserweg. De straat loopt over de ‘kruiskuil’ heen in noordelijke richting en gaat over in de Burgemeester Le Coultredreef. Het pad werd door boeren gebruikt om op de Meent te gaan melken, en werd daarom tot 1900 Melkstraat genoemd. Over het pad zouden volgens overleveringen Franse troepen hebben gemarcheerd hebben, om te worden ingescheept in Huizen. De Fransen hadden hun kamp opgeslagen in Bussum, daar waar nu de Franse Kampweg is.
Fuut – straat in de wijk Bijvanck. Genoemd naar de fuut, watervogel
G
Gebint - in de wijk Bijvanck
Gebroeders Dooijewaardweg -
Geelgors - in de wijk Bijvanck; geelgors vogelnaam
De Gooijerlaan – straat in de Blaricummermeent; Erfgooiersnaam
Gooyergracht Noord – vormt de grens tussen Noord-Holland en Utrecht. Loopt parallel aan de A27
Gooischedreef - Een ‘dreef’ verwijst naar de weg waarover het vee naar de gemeenschappelijke weilanden werd gedreven.
Gorhaak - In de wijk Bouwvenen hebben de straatnamen een relatie met wagens die vroeger bij de boeren in gebruik waren.
De Graaflaan – straat op de Blaricummermeent; Erfgooiersnaam
’t Grachtje - straat in het noorden van de wijk Bijvanck. Genoemd naar de afvoersloot voor vuil water, De Gooiergracht. ’t Grachtje vormt de grens tussen Blaricum, Laren en Eemnes.
Grasplak – doodlopend zijstraatje van het Draverspad
Grenslaan – zijweg van de Torenlaan.
Grutto – in de wijk Bijvanck, genoemd naar de weidevogel grutto
H
Hallehuis – in de wijk Bijvanck; genoemd naar een hallehuis
Hendrik Smitlaantje – bij de sportvelden. Hendrik Smit werd op 22-jarige leeftijd in 1903 doodgeschoten bij een boerenopstand. [4]
Hengeleer – zijweg van de Scheimel. In de wijk Bouwvenen hebben de straatnamen een relatie met wagens die vroeger bij de boeren in gebruik waren. Een hengeleer is een staand achterschot tussen de zij-leeren (en eventueel koggen) waarmee de laadvloer werd afgesloten. Het schot hangt tussen de leeren, vandaar 'Hengeleer'
Herman Kruyderlaan - Herman Kruyder, expressionistisch schilder die van 1928 tot 1934 aan de Mosselweg woonde
A M de Jonglaan - Adrianus Michiel de Jong was een Nederlandseschrijver. Hij publiceerde zijn meeste werk onder eigen naam (A.M. de Jong), maar enkele werken werden onder pseudoniem uitgegeven (Frank van Waes, Herbert D. Ross).
Kerklaan – van het Fransepad naar de Sint Vituskerk
Kerkpad – van de eemnesserweg naar de Sint Vituskerk
Kieps - schepkorf (ook wel schepkieps, kieps of keps genoemd) wordt gebruikt om een afgekomen bijenzwerm (die dan bijvoorbeeld ergens aan een tak hangt) in af te slaan.
Kooltjespad - verbinding Smedenweg en Dwarslaan. De Tafelberg, op de grens van Blaricum en Huizen, werd ook wel de Kooltjesberg genoemd. Op de Tafelberg werden bij slecht weer vroeger takkenbossen verbrand als baken voor de schepen van de toenmalige Huizer vissersvloot. De overblijvende houtskool leverde de naam ‘Kooltjesberg’ of ‘Zwarte berg’.
Korbeel – tussen De Dam en het Emmerrek in de wijk Bijvanck
Korf - gevlochten verblijfplaats met een vlieggat voor de bijen.
Korte Bergweg – zijstraat van de Bergweg
Korte Molenweg – verbinding van de eerste Molenweg met de Molenveenweg
Krijnenlaan – straat in de Blaricummermeent. Krijnen is een veel voorkomende Blaricumse Erfgooiersnaam.
Kruislaan – van Middenweg naar Capittenweg
Kuijerpad – van de Eemnesserweg naar de Middenweg
L
Laantje van Puijk - Blaricummermeent veel voorkomende Blaricumse Erfgooiersnaam. [5]
Laantje van Vos - straat in de Blaricummermeent. Vos is een veel voorkomende Blaricumse Erfgooiersnaam.
Lanphenlaan – straat in de Blaricummermeent; Lanphen is een Blaricumse familienaam van de Erfgooiers.
Laantje van Borsen – straat in de Blaricummermeent. Borsen is een veel voorkomende Blaricumse Erfgooiersnaam.
Laantje van Rozendaal - straat in de Blaricummermeent. Rozendaal is een veel voorkomende Blaricumse Erfgooiersnaam.
Langeweg – Van Huizerweg naar Fransepad
Langwagen – in de wijk Bijvanck. Een langwagen of langboom is een stuk hout, dat de voor- en achteras van voertuigen met elkander verbindt
Le Coultredreef richting Bijvanck
Le Coultredreef – vroeger Blaricummerweg. De Le Coultredreef verbindt de woonwijk Bijvanck en het oude dorp Blaricum. De weg is genoemd Anneke le Coultre-Foest, die van 1973 tot 1992 burgemeester van Blaricum was. Zij zette zich in om het oude dorp te verbinden met de nieuwe woonwijk Bijvanck. De rechte weg wordt in de volksmond de Landingsbaan genoemd. De zandgronden van ’t Harde en de Woensbergen zijn afgegraven stuwwallen. Deze door de kalkzandsteenfabriek afgegraven gronden worden beheerd door het Goois Natuurreservaat. Aan de oostkant van de weg ligt het 'vette dijkje' dat het dorp bescherming biedt tegen overstromingen die ook Oostermeent meermalen onder water zetten. Na de invoering van de Erfgooierwet in 1912 werden de paden op de meent verbeterd door Stad en lande. De weg werd aangelegd voor de bouw van de wijk Bijvanck. Daartoe werd de Blaricummerweg (later Le Coultredreef) rechtgetrokken. De Blaricummerweg werd gebruikt door Blaricummer boeren die vanaf het Fransepad (vroeger Melkstraat geheten) naar hun vee op de Oostermeent. Het Meenthek vormde de afscheiding met de meentgronden van de Erfgooiers. In 2020 waren er herinrichtingsplannen voor de rechte verkeersonveilige 'lelijke' weg. [6]
Levensboom – straat in het noorden van de wijk Bijvanck. Een levensboom is een versiering in het bovenraam boven de voordeur van een boerderij. De levensboom gaf als statussymbool middels grootte en mooiheid de welstand van de daar wonende boerenfamilie aan.
Loot - uitloper van een plant
Lou Loeberweg – Straat in de Blaricummermeent. Schilder Lou Loeber woonde in Blaricum
Loverpad - in de wijk Bijvanck
Ludenweg - begint aan het Fransepad, tegenover het onverharde gedeelte van de Angerechtsweg, en eindigt na 265 meter op de Meentzoom. Aan de rechterzijde van de Ludenweg begint de Ekelshoek en aan de linkerzijde komen de Koedijk en de Deisel op de Ludenweg uit. In de jaren zestig is de weg voorbij de Koedijk doorgetrokken tot aan de Meentzoom. De weg is genoemd naar Emil Luden, commissaris van de Deli Batavia, de Deli Batavia-Rubber Maatschappijen en lid van de Raad van Bestuur der Maatschappij van Nederlandse Waterleidingen. Ook was hij in 1903 oprichter van de Elektrische Spoorweg Maatschappij.
M
Marten Toonderlaan – straat in de Blaricummermeent. Schrijver Marten Toonder kwam naar Blaricum en omgeving vanwege aanwezigheid van de kunstminnende en kunstmakende gemeenschap.
Matthijssenhoutweg – Van de Noolseweg naar de grens met Laren, de Tafelbergweg. Genoemd naar de vroegere perceeleigenaar Matthijssen
Meentstroom - De Meentstroom loopt door het midden van de Blaricummermeent.
Meerkoet – in de wijk Bijvanck; genoemd naar de meerkoet, watervogel
Meeuw – in de wijk Bijvanck, genoemd naar de zeevogel meeuw
Melkweg – zijstraat van de Eemnesserweg
Menwagen – in de wijk Bijvanck
Het Merk - straat aan de westzijde van de wijk Bijvanck, loopt van de randweg naar het winkelcentrum Oostermeent. Een merksteen om een perceel mee af te bakenen.
Middenweg – vanaf de Verbindingsweg in noordelijke richting lopend, overgaan in de Angerechtsweg
Molenveenweg – tussen Eerste Molenweg en Schapendrift
2e Molenweg – verbindt de Scahpendrift met de Eemnesserweg
Mosselweg - Van het Fransepad in westelijke richting lopend. De weg kruist de Binnenweg en steekt de Angerechtsweg over naar de Meentweg. In 1927 werd deze weg doorgetrokken vanaf de Meentweg richting Achterom. Voor Bij de Berg buigt de Mosselweg richting het Achterom en de Bergweg. Violist Max Mossel (1871-1929) speelde onder andere voor de vele kunstenaars in het kroegje van Hamdorff.
Noolseweg – Heette in het verleden ‘Voor den Toren’. Om verwarring met de bijna parallel lopende Torenlaan te voorkomen werd de straatnaam gewijzigd in Noolseweg.
O
Onder den Dael - begint bij de Dr. Catzlaan, steekt de Mathijssenhoutweg over en eindigt bij de Tafelbergweg. Het midden van de weg ligt wat lager. Zo’n laagte werd in Blaricum een ‘del’ genoemd, en werd mogelijk verbasterd naar Dael. Het in 1925 gebouwde huis met no 1 droeg de naam Onder den Dael.
Oosthout – zijstraat van de Kogge. In de wijk Bouwvenen hebben de straatnamen een relatie met wagens die vroeger bij de boeren in gebruik waren.
Op Caliskamp – weg van het einde van de Bergweg/Meentzoom tot aan de Randweg-Midden. De bouw- en weilanden die ten zuiden en ten oosten van de begraafplaats liggen werden in de volksmond Op Caliskamp genoemd.
Opzetter – Bijenvolken die werden opgezet om te overwinteren voor het volgende jaar.
Oranje Nassaulaan – parallelweg van de Crailoseweg
Pastoor de Saeyerweg – tussen Melkweg en Vliegweg; Tijmen de Saeyer die in 1627 tot priester werd gewijd, begon op zijn boerderij in Blaricum in het geheim heilige missen te lezen. Zo werd hij de eerste pastoor van Blaricum van de Vitusgemeenschap.[7]
Rigterskamp - T. Rigter was burgemeester van Blaricum van 1853 - 1863
Rijksstraatweg – van de N527 parallel aan de A1 van de Crailoseweg naar de Rijksweg West
Roerdomp – in de wijk Bijvanck, genoemd naar de moerasvogel roerdomp
Rokebrandlaan - Toos Rokebrand, schilder. Rokebrand is een familienaam van de Erfgooiers. Straat in de woonwijk Blaricummermeent
Rongen – zijstraat van de Schapendrift, gaat over in de Kogge. In de wijk Bouwvenen hebben de straatnamen een relatie met wagens die vroeger bij de boeren in gebruik waren.
't Schaar - straat in het noorden van de wijk Bijvanck. Een scharende erfgooier mocht een vastgesteld aantal dieren op de meent laten grazen.
Schans – U-vormige zijstraat van de Booket; bijenstal van de imkersvereniging
Schapendrift – lange straat van de sportvelden in zuidwestelijke richting en overgaand in de Anton Mauvelaan
Scheimel – zijstraat van het Elbertsveen, bij de sportvelden. In de wijk Bouwvenen hebben de straatnamen een relatie met wagens die vroeger bij de boeren in gebruik waren.
Schoolstraat – van de Torenlaan naar de Raadhuisstraat
Schors – zijstraat van de Stobbe, loopt over in het Blad
Schouw - in de wijk Bijvanck
Singel – zijstraat van de Bergweg
Sint Josephweg – tussen Angerechtsweg en Meentweg
Slieten – slieten zijn lange rondhouten over de ankerbalken van de gebinten om er hooi of koren op te slaan; De straat ligt in de wijk Bijvanck.[8]
Slotweg - verbindt de burgemeester Le Coultredreef met de oostelijk gelegen Goyergracht Noord. De weg is genoemd naar slot Ruysdael dat aan de noordkant van Blaricum stond, nabij het water de Gooiergracht. Het slot werd reeds genoemd in 1488 toen het in bezit kwam van Dirk Heymansz Ruysch na een lening aan keizer Maximiliaan van Oostenrijk. Slot Ruysdaal werd waarschijnlijk voor 1722 afgebroken. [9]
Slinger – om honing uit de raten te slingeren
Stam - de belangrijkste, verhoute stengel van de boom, het middengedeelte van een boom of plant; hij wordt gedragen door de wortels en draagt zelf de kroon.
Statenkamer – zijweg van het Klaphek
Stern - in de wijk Bijvanck; zeevogel
Stichtseweg – loopt vanaf de Randweg in noordelijke richting en vormt de oostelijke grens van de wijk Bijvanck, parallel aan de A27
Stobbe - in de wijk Bijvanck
T
Ter Weijdenlaan - schilder Adrianus Antonius van der Weijden in de wijk Blaricumermeent
Torenlaan – werd rond 1880 aangelegd als vervanging van de Oude Blaricummerweg (in Laren) en de Laarderweg. De weg volgt deels de voormalige Laarderweg.
V
Van der Veenlaan – straat in de Blaricummermeent. Van der Veen is een familienaam van de Erfgooiers.
Veurhuis – tussen Uilebord en De Dam in de wijk Bijvanck
Viersloot - straat in het noorden van de wijk Bijvanck. De Viersloot was een bron die op het Harde ontsprong. Dit lag op de tegenwoordige hoek Burgemeester Le Coultredreef en Randweg Oost.
Voorland - Tijdens het ontwikkelen van de Blaricummermeent is de Stichtseweg, die liep vanaf de Randweg-Oost tot aan de Stichtse Brug, opgedeeld. Vanaf de Randweg-Oost tot aan de kruising met de Stroomzijde bleef deze weg de naam Stichtseweg behouden. Vanaf de Stroomzijde tot aan de Gooise zomerkade kreeg deze weg Deltazijde als naam. Vanaf de Gooise Zomerkade tot aan de Stichtse Brug bleef hij Stichtseweg heten. De gemeente besloot op 5 november 2019 dit stuk Stichtseweg vanaf de Gooise Zomerkade tot aan de Stichtse Brug de naam ‘Voorland’ te geven. Toen het landhoofd voor de Stichtse Brug werd aangelegd, kreeg dat gelijk de werknaam ‘Voorland Stichtse Brug’.
Voorn - in de wijk Bijvanck, genoemd naar de voorn als vissoort
W
Wallandlaan – tussen Noolseweg en Torenlaan
Wezeboom - In de wijk Bouwvenen hebben de straatnamen een relatie met wagens die vroeger bij de boeren in gebruik waren.
Windvang – Bij de aanleg van de wijk kon de oostenwind nog vrijelijk vanaf de Oostermeent het dorp in waaien. De eerste huizen fungeerden daar min of meer als ‘windvangers’.
’t Witzand – Laantje dat van de Naarderweg in noordelijke richting tot aan de Bierweg loopt. De weg is genoemd naar de oorspronkelijke witte grondsoort. Het witte zand werd gebruikt in de bouwwereld.
Z
Zuiderzeedreef - Zuiderzee, nu IJsselmeer. Een ‘dreef’ verwijst naar de weg waarover het vee naar de gemeenschappelijke weilanden werd gedreven.
