Leopoldsburg (in de omgeving ook wel 't Kamp genoemd) is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Limburg. Het is een fusiegemeente die bestaat uit Leopoldsburg en Heppen en behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kantonBeringen. De gemeente telt ruim 16.000 inwoners.
Geschiedenis
Leopoldsburg is vooral bekend vanwege de kazerne Leopoldsburg en de uitgestrekte oefenterreinen van het Belgisch leger. Deze terreinen werden ingericht in 1835 als verdediging tegen Nederland door koning Leopold I, die er in de beginjaren als graag geziene gast geregeld verbleef in zijn Koninklijke Villa.[bron?]
Zowel Heppen als Leopoldsburg maakten historisch deel uit van Beverlo dat samen met Oostham en Kwaadmechelen de heerlijkheid Ham vormde. Zo heette het militaire domein aanvankelijk Kamp van Beverlo. De burgers die in het kamp woonden werden vanaf 1842 verplicht het kampdomein te verlaten en zij mochten zich vestigen in een vanaf de tekenplank ontworpen (dambord)verkaveling (omheen de aanvankelijke plaats: kerkhof (1835), kerk (1842), pastorie (1844), postkantoor (1844), schooltje (1842) en afspanning met herberg. Deze verkaveling kreeg de naam die op de ontwerpen vermeld stond in 1842, namelijk Bourg (naar de planontwerper, Bourg uit Bois-du-Luc, en het bij aardrijkskundige namen vaak voorkomende suffix '-bourg'). In 1850 werd er uit dynastieke overwegingen de voornaam van de eerste Belgische vorst aan toegevoegd en werd deze nieuwe gemeenschap bij wet van 4 juni 1850 afgesplitst van de gemeente Beverlo tot een eigen gemeente Bourg-Léopold.[1] De vernederlandsing werd een feit op 14 juni1932 toen de naam Leopoldsburg officieel werd bekrachtigd.
De eerste burgers leefden van kleinschalige landbouw op de arme heidegronden en de turfwinning. Daarnaast vormde ook de recuperatie van lodenkogels en paardenmest een interessante bijverdienste.
Tegen 1850 waren er in de gemeente meerdere bedrijven. Er stond een bergmolen (jaarlijkse maalgrondstof 400.000 kg), een jeneverstokerij (32.760 kannen van elk 1,5 liter) en een bierbrouwerij (125 hl/jaar). Verder had men, naast kleine ambachten een kaarsenfabriek, een tabaksfabriek, een steenbakkerij en een kanaalhaven.
Het Belgische sportwagenmerk Edran is te Leopoldsburg gevestigd.
Op 9 december2005 onthulde Prins Filip een borstbeeld van koning Leopold I aan het Albert-I plein in het kader van de 175/25 viering.
Op 17 februari 2015 werd het beeld van koning Albert I onthuld op het Albert I plein. Dit beeld is van de hand van Mariejo Drees, een plaatselijke kunstenares.
Open Vld trok naar de kiezer onder de naam 'Pro Leopoldsburg-Heppen'[4], sp.a onder de naam 'Lijst van de burgemeester'. Burgemeester was Wouter Beke (CD&V).[5] Hij leidde een coalitie bestaande uit CD&V en Lijst Burgemeester. Samen vormden ze de meerderheid met 15 op 25 zetels.
De partijen PRO Leopoldsburg en CD&V vormen een kartel en zetelen daarna als één fractie in de gemeenteraad. Het nieuwe kartel behaalde direct 9 zetels en mag daarmee ook de burgemeester leveren. Samen met Vooruit, dat 7 zetels behaalde, vormen ze een meerderheid van 16 op 25 zetels. Deze legislatuur krijgt Leopoldsburg met Marleen Kauffmann (PRO CD&V) haar eerste vrouwelijke verkozen burgemeester.
Wat de streektaal betreft, is Leopoldsburg een geval apart. De bevolking is immers afkomstig uit het hele land, want (beroeps)militairen werden door het leger naar "het kamp" gestuurd. De onderlinge voertaal was dan bijna vanzelfsprekend het algemeen Nederlands. Toch hebben de inwoners die geen militair zijn hun eigen kampse dialect.
Ooit sprak men in Leopoldsburg een Limburgs dialect, namelijk Beverloos. Het laatste Limburgs in Leopoldsburg verdween ergens tussen 1907 (het verschijnen van de studie van J. Schrijnen over het verloop van de Uerdingerlijn) en de jaren vijftig (het optekenen van de R.N.D. enquête). Toen de studie van J. Schrijnen in 1907 verscheen was de autochtone bevolking zeker al een minderheid (dus ook zij die het oorspronkelijk dialect spraken). Wat nu doorgaat voor dialect van Leopoldsburg rekent men tot de Noorderkempense dialectgroep van het Brabants.[10]
Het Museum K-blokken en Oscarkapel is gewijd aan de geschiedenis van de Cavalerie in het Kamp van Beverlo en militaire geschiedenis.
Het Museum Mijn Koningshuis was een museum dat gewijd was aan het Belgisch vorstenhuis, maar in 2010 werd gesloten. In april 2014 werd het gebouw uiteindelijk volledig afgebroken om plaats te maken voor een rotonde.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
