Lagodechi (Georgisch: ლაგოდეხი) is een stad in het oosten van Georgië met 5.614 inwoners (2024). Het is het bestuurlijk centrum van de gelijknamige gemeente in de regio Kacheti. De stad is gesitueerd vlak bij de grens met Azerbeidzjan op een hoogte van 450 meter boven zeeniveau aan de voet van de Grote Kaukasus in de Alazani-vallei. Lagodechi ligt hemelsbreed op ruim 120 kilometer afstand ten oosten van hoofdstad Tbilisi, of 150 kilometer via de Kacheti Highway. Deze weg eindigt in Lagodechi bij de grensovergang met Azerbeidzjan.
Toponiem
Het toponiem "Lagodechi" werd in de 19e eeuw door de Russen geïntroduceerd. De naam heeft een afgeleide oorsprong in de middeleeuwen. Het zou een verbastering zijn van de toponiemen voor de lokale kloof waar het fort van koning Archil stond, Lakoeasti, Lakvati en Lagoeti, afgeleiden van Lakva wat een waterige plaats betekent.[2][3]
Ligging
Lagodechi ligt aan twee rivieren.
Aan weerszijden van de stad stromen rivieren uit de Grote Kaukasus de Alazani-vallei in. Dit zijn de Sjromischevi aan de westkant en de Lagodechischevi aan de oostkant, beide seizoensrivieren die in de zomer droog staan.
Geschiedenis
In de huidige stad stond rond de 8e eeuw het Lakoeasti-fort dat door prins Artsjil II gebouwd werd. De fundamenten hiervan zijn nog terug te vinden bij de oude Russische barakken in de Kazbegistraat in de stad.[4]
Matsji
Artsjil II liet ook de gefortificeerde zomerresidentie Matsji (later Toga) bouwen in de kloof van de Matsirivier die tegenwoordig de Georgisch-Azerbeidzjaanse grens is.[5] Matsji werd na de bouw een aristocratisch centrum van Hereti en er verrees een kerk. De rivierkloof was een belangrijke passage naar het centrum van Dagestan aan de noordkant van de Grote Kaukasus en er ontstond een relatief grote nederzetting. Vanaf de 11e eeuw was een van de belangrijkste kloosters van Hereti in de buurt gevestigd.
De moderne plaats Lagodechi is medio 1831 ontstaan als militaire fortificatie na de annexatie van Koninkrijk Kartli-Kachetië door het Russische Rijk in 1801. Het militaire kamp was een hoofdkwartier van de Russische strijdkrachten en onderdeel van de Lezgische Linie. Dit was tijdens de Kaukasusoorlog een verdedigingslinie in de Alazani-vallei langs de voet van de Grote Kaukasus liep tussen Kvareli (Kacheti) en het Azerbeidzjaanse Qax ter bescherming van het zuidoosten van de voormalige Georgische gebieden tegen de Lezgiërs.[7] Tegen het einde van deze oorlog werd Lagodechi in 1857 een civiele nederzetting, waar ook de Georgische bevolking zich begon te vestigen.
In 1930 werd Lagodechi het centrum van het gelijknamige rajon en werd het dorp gepromoveerd tot 'nederzetting met stedelijk karakter'.[10] In 1962 kreeg Lagodechi stadsrechten en waren er gedurende de Sovjetjaren verschillende fabrieken.[11] In de 21e eeuw is Lagodechi een provinciestadje zonder specifieke functies.
Demografie
Begin 2024 had Lagodechi 5.614 inwoners,[1] een verlies van ruim 5% sinds de volkstelling van 2014.
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden[13][14][12]
Etniciteit
De bevolking van Lagodechi bestond volgens die volkstelling voor 86,6% uit Georgiërs. De grootste groepen etnische minderheden zijn Russen (5,0%) en Armeniërs (4,6%), op afstand gevolgd door Azerbeidzjanen, Avaren en Osseten (allen ca 1%) en een gering aantal Oekraïners.[16] De Avaren zijn een Dagestaanse etnische bevolkingsgroep waarvan ongeveer 1000 in Georgië wonen, die vrijwel allemaal (95%) in de gemeente Kvareli en de stad Lagodechi (5%) wonen (zie meer bij Kvareli). In 1922 waren de Armeniërs nog de grootste bevolkingsgroep in de stad (43%) die verder gedeeld werd met Georgiërs en Russen.[13]
Bezienswaardigheden
Kerk bij Matsji-fort (8e eeuw)Vasjlovanistraat naar het Lagodechi NP
De plaats Lagodechi zelf is een weinig opmerkelijk provinciestadje. De stad is vooral de toegangspoort tot het Nationaal park Lagodechi. Er zijn enkele historische monumenten.
Militaire kazerne van het Zuid-Kaukasische Regiment uit de late 19e eeuw. Staat aan de Kazbegistraat op de plek waar het Lakoeasti fort gestaan moet hebben.[17] Een tweede kazerne uit dezelfde periode staat 300 meter verder in de Tamarstraat. Deze is in een slechtere staat.[18]
Nationaal park Lagodechi, een belangrijk natuurreservaat gelegen in de Grote Kaukasus, direct ten noorden van Lagodechi. Het natuurreservaat werd in 1912 onder Russische heerschappij opgericht, en is daarmee het oudste in Georgië. Het bestaat sinds 2003 uit twee afzonderlijke reservaten met een totale oppervlakte van ruim 240 km².[19]
Een aantal kilometers buiten de stad in de bossen langs de rivier Matsi, de Georgisch-Azerbeidzjaanse grens, zijn delen van het 8e eeuwse Matsji kasteel te zien, alsmede de in 2016 gerenoveerde nabijgelegen kerk uit dezelfde periode.[5][20]
↑Zisserman, Arnold L. (Engelse vertaling 2017, origineel 1879). Twenty-five Years in the Caucasus 1842-1867 Volume 1. Narikala Publications, Inc, Tbilisi, New York, Londen, pp. 30. ISBN 978-0-9914232-2-4. Geraadpleegd op 16 augustus 2022.
↑ abBij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie[15], "1. Introduction", Pagina 1.
.jpg)
.jpg)
