Onder kerkmuziek verstaat men muziek, die geschreven is met het oog op gebruik ervan in de kerkelijkeliturgie.
Geschiedenis
Kerkmuziek is zo oud als de Kerk zelf, hoewel uit de vroegste tijden niet bijzonder veel is overgebleven, voor een deel doordat oudere notatiesystemen in onbruik geraakt waren.
De eerste periode waarin bewust een poging is gedaan om enige orde aan te brengen in de liturgische muziek, deze te bundelen en verder te ontwikkelen, is de tijd van Karel de Grote. Aan deze tijd danken wij de eerste bundeling van het gregoriaans en het neumenschrift. Ongetwijfeld bevat het gregoriaans overblijfselen uit vroegere tijden, mogelijk zelfs uit de joodse tempelliturgie, maar dit is moeilijk aan te wijzen. Feit is dat bijna acht eeuwen lang de ontwikkeling van de West-Europese muziekgeschiedenis, zo niet geheel, dan toch voor het grootste deel, via kerkmuziek plaatsvond.
Door alle eeuwen heen is de mis, of een onderdeel daarvan, een geliefd onderwerp voor componisten geweest, ook protestantsecomponisten zoals Johann Sebastian Bach schreven in deze vorm. De gregoriaanse melodieën werden vaak als basis genomen voor verdere meerstemmige bewerking. In de protestantse traditie vormt het kerklied het belangrijkste uitgangspunt voor de kerkmuziek. Op basis van het kerklied ontstonden koraalbewerkingen, -fantasieën en variaties, motetten en cantates. Ook katholieke componisten als Max Reger lieten zich door het protestantse kerklied inspireren.
De Stichting Kerkmuziek Netwerk, opgericht in 2013, beijvert zich om professionals en liefhebbers rond het thema kerkmuziek te inspireren en ondersteunen.
