Gingelom

Gingelom
Gemeente in België Vlag van België
Gingelom (België)
Gingelom
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Limburg Limburg
Arrondissement Hasselt
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
56,34 km² (2022)
88,88%
5,11%
6,01%
Coördinaten 50° 45' NB, 5° 8' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
8.732 (01/01/2024)
50,13%
49,87%
154,98 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
19,3%
60,67%
20,03%
Buitenlanders 4,76% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Patrick Lismont
Bestuur sp.a goesting
Zetels
sp.a goesting
CD&V
Open VLD
N-VA
19
11
3
3
2
Economie
Gemiddeld inkomen 22.379 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 4,28% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3890
3890
3890
3890
3890
3890
3890
3891
3891
3891
3891
Deelgemeente
Gingelom
Boekhout
Jeuk
Kortijs
Montenaken
Niel-bij-Sint-Truiden
Vorsen
Borlo
Buvingen
Mielen-boven-Aalst
Muizen
Zonenummer 011
NIS-code 71017
Politiezone Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken
Hulpverlenings­zone Zuid-West Limburg
Website www.gingelom.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Hasselt
in de provincie Limburg
Portaal  Portaalicoon   België

Gingelom is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Limburg. De gemeente telt ruim 8000 inwoners. Gingelom behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Sint-Truiden.

Toponymie

Gingelom werd in 966 voor het eerst vermeld als Gingolonham, de "woning van Gangilo".

Geschiedenis

Het dorp viel van oudsher onder het Prinsbisdom Luik en werd bestuurd door de bisschoppelijke tafel. De heerlijke rechten gingen in 1620 over van de Luikse schepen Laurens van Dormael naar het Luikse Sint-Janskapittel, dat al minstens sinds de 12e eeuw talrijke verspreide bezittingen in Gingelom had. In 1717 werd Bernard van Stieren heer en vanaf 1758 waren de baronnen de Chokier de heren van Gingelom.

In 1853 werd de hoofdweg van Sint-Truiden naar Hannuit aangelegd. In 1962 begon de eerste ruilverkaveling van Vlaanderen in het veld Buvingen Del. In 1970 annexeerde Gingelom de gemeente Niel-bij-Sint-Truiden alvorens in 1977 zijn naam te geven aan de fusiegemeente die de reeds vermelde kernen omvat.

De gemeente kwam in 2019 in het nieuws bij de vondst van de muntschat van Gingelom die bij nader onderzoek een diefstal bleek te zijn.

Kernen

Naast Gingelom zelf omvat de fusiegemeente nog 10 deelgemeenten. De gemeente Gingelom omvat eveneens de gehuchten Hasselbroek, Heiselt, Hundelingen, Klein-Jeuk en Klein-Vorsen.

Deelgemeenten

# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Gingelom 9,25 1.566 169 71017A
2 Niel-bij-Sint-Truiden 2,84 858 302 71017B
3 Muizen 2,65 136 51 71017C
4 Buvingen 3,42 369 108 71017D
5 Borlo 3,71 649 175 71017E
6 Mielen-boven-Aalst 6,00 1.041 174 71017F
7 Boekhout 2,67 305 114 71017G
8 Jeuk 9,19 1.521 165 71017H
9 Montenaken 11,25 1.476 131 71017J
10 Kortijs 3,02 263 87 71017K
11 Vorsen 2,34 205 88 71017L

Nabijgelegen kernen

Landen, Attenhoven, Velm, Muizen, Buvingen, Borlo, Montenaken

Demografie

Demografische evolutie voor de fusie

  • Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[1] Evolutie: 1992=index 100
1992 7.321 100,0
1993 7.353 100,4
1994 7.346 100,3
1995 7.346 100,3
1996 7.455 101,8
1997 7.447 101,7
1998 7.502 102,5
1999 7.572 103,4
2000 7.600 103,8
2001 7.640 104,4
2002 7.608 103,9
2003 7.716 105,4
2004 7.717 105,4
2005 7.776 106,2
2006 7.847 107,2
2007 7.879 107,6
2008 7.966 108,8
2009 8.060 110,1
2010 8.121 110,9
2011 8.214 112,2
2012 8.245 112,6
2013 8.297 113,3
2014 8.291 113,2
2015 8.383 114,5
2016 8.377 114,4
2017 8.394 114,7
2018 8.391 114,6
2019 8.405 114,8
2020 8.389 114,6
2021 8.426 115,1
2022 8.483 115,9
2023 8.670 118,4
2024 8.732 119,3

Politiek

Structuur

De gemeente Gingelom ligt in het kieskanton Sint-Truiden en het provinciedistrict Sint-Truiden, het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Gingelom Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag Limburg Limburg Hasselt Gingelom
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Limburg Hasselt-Tongeren-Maaseik Sint-Truiden Sint-Truiden Gingelom
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Geschiedenis

(Voormalige) Burgemeesters

Tijdspanne Burgemeester
1800 Erasme Louis Surlet de Chokier
...
1824 - 1839 Erasme Louis Surlet de Chokier
...
1989 - 2004 Eddy Baldewijns (SP / sp.a)
2004 - 2015 Charly Moyaerts (sp.a)
2016 - heden Patrick Lismont[2] (sp.a)

Legislatuur 2013-2018

Burgemeester tijdens de eerste drie jaar van de legislatuur (01/01/2013-31/12/2015) was Charles Moyaerts van het kartel sp.a-Goesting. Op 1 januari 2016 werd hij opgevolgd door partijgenoot en eerste schepen Patrick Lismont. De partij heeft een absolute meerderheid van 11 op 19 zetels in de huidige gemeenteraad.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel 10-10-1976[3] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[4] 14-10-2012[5] 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19
SP1/ sp.a2/ sp.a-Goesting3/ Vooruit met Goesting4 36,311 7 42,151 8 32,651 6 56,291 13 60,181 13 57,542 12 49,033 11 52,03 11 66,24 13
CVP1/ CD&V2/ GraagB 46,411 9 44,181 9 40,941 9 29,221 6 18,341 3 20,562 4 15,792 3 12,32 2 33,8B 6
PVV1/ VLD2 / Open Vld3/ LEEF4/ GraagB 17,281 3 13,681 2 13,111 2 - 17,592 3 12,452 2 17,293 3 24,54 5
N-VA1/ GraagB - - - - - - 13,561 2 11,31 1
De Gingelommenaar - - - - - - 4,33 0 - -
Vlaams Belang - - - - - 9,44 1 - - -
CB - - - - 3,88 0 - - - -
GBL - - 13,29 2 - - - - - -
Totaal stemmen 5690 5747 5765 5919 6064 6231 6243 4785
Opkomst % 98,14 97,78 96,48 97,38 96,23 95,7 70,7
Blanco en ongeldig % 2,09 3,65 3,89 3,85 3,05 4,75 5,0 3,0

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Gingelom voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Natuur en landschap

Gingelom ligt in Droog-Haspengouw, in de vallei van de Molenbeek. Deze beek loopt door Gingelom. De hoogte bedraagt ongeveer 100 meter. Afgezien van een klein bos op het kasteeldomein, is er vooral sprake van een open landschap op leembodem. Ook de Cicindriabeek ontspringt er.

Cultuur

Media

Robland: Voor een televisieprogramma dat door de Vlaamse commerciële zender VTM werd uitgezonden, viel de presentator Rob Vanoudenhoven met het zogenaamde Roblandleger op 10 april 2006 de gemeente Gingelom binnen. Vanoudenhoven was van plan het grondgebied van Gingelom te bezetten en daarna de onafhankelijkheid van het Koninkrijk Robland uit te roepen. In het programma werd getoond hoe Vanoudenhoven probeerde een eigen land te stichten. Enkele dagen later werd Koning Rob opgepakt door de politie.

Religie en levensbeschouwing

Sint-Pieterskerk in Gingelom

In de gemeente bevinden zich verschillende kerkdorpen. De kerken zijn:

Daarnaast bevinden zich diverse kapelletjes in de gemeente, waaronder de Onze-Lieve-Vrouw van Klein-Jeukkapel (Klein Jeuk), de Sint-Rumolduskapel (Klein-Vorsen), de Onze-Lieve-Vrouw van Stepskapel (Montenaken), de Heilig-Kruiskapel (Muizen), de Sint-Amandskapel (Heiselt) en de Sint-Jobkapel (Hasselbroek).

Zie de categorie Gingelom van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.