Johannes (Leiden 1622 - 1661) en Eva van Alphen (Leiden 1620 - 1695)
Abraham II (Leiden 1653 - Leiden 1712)
Familiegeschiedenis
De stamvader Lodewijk Elsevier (omstreeks 1540–1617) kwam oorspronkelijk uit Leuven, vluchtte vanwege de vervolging van zijn protestants geloof en opende een boekwinkel bij de Universiteit Leiden in 1580, waar hij zijn eerste boek in 1583 uitgaf. Het uitgeversbedrijf begon daar in 1592. De Elseviers behoorden tot een van de vele Zuid-Nederlandse migrantenfamilies die, naast de verdreven Sefardische Joden en de gevluchte Franse hugenoten, een belangrijk aandeel hadden in Hollands Gouden Eeuw.[1]
Van de nakomelingen van de stamvader werden twaalf drukker. Zes werden beroemd. Isaac werd drukker te Leiden van 1617 tot 1628. Lodewijks jongste zoon Bonaventura (1583–1652) en kleinzoon Abraham werden in 1626 universiteitsdrukkers in Leiden en brachten de Leidse zaak tot grote bloei, waar deze bestond tot 1712.
Lodewijk III (1604–1670), zoon van Abraham, en Daniël (1626–1680) splitsen een tweede uitgeverij af en begonnen in 1638, respectievelijk 1655 in Amsterdam, tot Abraham II (1653–1712) deze vestiging ophief in 1681. De nakomelingen van Lodewijk I zetten de Leidse vestiging voort tot 1791.
Andere familieleden waren boekhandelaar in Utrecht (Joost, zoon van Lodewijk I), Dowaai en Den Haag. De Elseviers waren de eersten, die hele bibliotheken kochten en veilden.
Uitgaven
Het armillarium was een van de beeldmerken van de Elseviers.
Bij de uitgeverij en later drukkerij verschenen invloedrijke wetenschappelijke werken. Anders dan andere uitgevers die streefden naar vooral fraai drukwerk, legde Elsevier nadruk op degelijk- en leesbaarheid van de boeken. De klassieke uitgaven waren kleiner met smalle marges en waren goedkoop met een prijs van minder dan een gulden: voorlopers van de pocket dus.
In totaal gaf Elsevier meer dan 2000 boeken uit, waarvan een aantal alleen in Nederland kon verschijnen wegens censuur elders. De boeken waren gesteld vooral in het Latijn, de internationale voertaal, maar ook in het Nederlands, Italiaans, Frans, Duits, klassiek Grieks en Hebreeuws. Ze betroffen onder meer
Christoffel van Dijck was de beroemdste van Elseviers lettergieters en ontwerpers van letters. Zijn materiaal kwam na de dood van Daniel Elsevier na omzwervingen in handen van de uitgever Enschedé.
Het lettertype mediaeval (Engels: old style, Duits Antiqua) heet in Frankrijk naar de uitgever elzévir. Nieuw waren de duidelijke cijfertekens van Elsevier, de Chiffres elzéviriens.
Titelpagina's
Duitse vertaling van een leerboek om te schermen door Salvator Fabris, uitgave van Isaac Elsevier, Leiden 1619.
Wiskundig werk van François Viète, uitgegeven door Bonaventura en Abraham Elzevier, Leiden, 1646.
.png)
_p_001.jpg)
