El Parnaso español pintoresco laureado[1] ('De Spaanse Parnassos van gelauwerde schilders') is een verzameling kunstenaarsbiografieën geschreven door de Spaanse schilder Antonio Palomino. Het boek verscheen in 1724 als derde deel van zijn Museo pictórico y escala óptica ('Het picturaal museum en de optische schaal'). Het bevatte 226 biografieën van vooral Spaanse schilders, beeldhouwers en architecten, alsook van kunstenaars uit Italië en de Nederlanden die een band hadden met Spanje.
Palomino reisde veel rond om informatie te vergaren voor zijn biografieën. Ook putte hij uit eerdere collecties, zoals L'Arte de la pintura (1649) van Francisco Pacheco en het Italiaanse Le vite de’ pittori, scultori & architetti (1642) van Giovanni Baglione.[2] Voor de Madrileense schilders beschikte hij over een manuscript van Lázaro Díaz del Valle. Voor het hoofdstuk over Velázquez (die als "held" de langste tekst kreeg) kon hij gebruik maken van een eerstehands bron in de vorm van een biografisch manuscript door Velázquez' leerling Juan de Alfaro.[3]
Het werk getuigt van een ontwikkeld oordeelsvermogen, maar in stijl moet het onderdoen voor Le Vite van Giorgio Vasari. Palomino beschikte niet over diens gevoel voor de tekenende anekdote.[4]
Overzicht
Uitgaven
- Antonio Palomino de Castro y Velasco, El museo pictórico y escala óptica, inl. Juan A. Ceán Bermúdez, Madrid, M. Aguilar, 1947
Vertalingen
Het biografische deel kende veel meer belangstelling dan de eerdere delen en kreeg diverse vertalingen:
- An account of the lives and works of the most eminent Spanish painters, sculptors and architects (1739)
- Histoire abrégée des plus fameux peintres, sculpteurs et architectes espagnols (1749)
- Leben aller Spanischen und Fremden Mahler, Bildhauer und Baumeister, welche sich in Spanien durch ihre Werke berühmt gemacht haben (1781)
- Lives of the Eminent Spanish Painters and Sculptors, vert. Nina Ayala Mallory (1987)
- "Life of Velázquez", vert. Nina Ayala Mallory, in: Lives of Velázquez, ed. Michael Jacobs (2018), p. 49-189
Voetnoten
- ↑ Volledige titel: El Parnaso español pintoresco laureado, con las vidas de los Pintores, y Estatuarios Eminentes Españoles, qve con svs heroycas obras han ilustrado la Nacion: y de aquellos estrangeros Ilustres, que han concurrido en estas Provincias, y las han enriqvecido con svs Eminentes Obras; graduados segun la serie de el tiempo, en que cada vno floreciò: para eternizar la memoria, que tan justamente se vincularon en la posteridad tan sublimes, y remontados espiritus
- ↑ Palomino de Castro y Velasco, Acisclo Antonio in: Dictionary of Art Historians (bezocht 22 november 2024)
- ↑ Michael Jacobs, "Introduction" in: Lives of Velázquez, 2006, p. 22
- ↑ Michael Jacobs, "Introduction" in: Lives of Velázquez, 2006, p. 22-25