Citadis

Alstom Citadis
Citadis 402 op lijn T3a, de terugkeer van de tram in het Parijse centrum
Citadis 402 op lijn T3a, de terugkeer van de tram in het Parijse centrum
Aantal > 2.500
Aantal bakken 3 tot 9
Fabrikant Alstom
Spoorwijdte 1435 mm (Normaalspoor)
Lengte over buffers 23 / 30 / 32 / 36 / 40 / 43 / 45 / 55 m
Breedte 2,40 / 2,65 m
Stroomsysteem bovenleiding, APS
Voedingsspanning 750 V
Aandrijving elektrisch
Portaal  Portaalicoon   Verkeer & Vervoer
Twee Citadis in Mulhouse

De Citadis is een productreeks van lagevloertrams van Alstom Transport, die rondrijdt in meerdere Europese steden, waaronder Parijs en Straatsburg, maar ook in onder andere Australië en Noord-Afrika. In Nederland rijden Citadis type 302 trams in Rotterdam en op de RandstadRail tussen Den Haag en Zoetermeer. Wereldwijd zijn meer dan 2.500 exemplaren verkocht.[1]

In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Combino van Siemens is de Citadis geen standaardproduct, maar gaat het om een aantal verschillende trams die tot dezelfde familie behoren. Het principe van de rijtuigbak-constructie, met uitzondering van de RegioCitadis, is echter wel in alle gevallen identiek. De Citadistrams worden gebouwd met een gedeeltelijk lage vloer (xx1-serie) of een 100% lage vloer (xx2-serie). Alstom heeft voor bijna elke stad een andere kopvorm ontwikkeld. Tevens is er een onderscheid tussen trams met vlakke zijkanten (Rotterdam, Melbourne) en rondere zijkanten.

Typen

  • Citadis 100 - 3-delige tram met gedeeltelijk lage vloer[2]
  • Citadis X-01 - Eerste generatie
    • Citadis 301 - 3-delige tram met gedeeltelijk lage vloer (o.a. Orléans)
    • Citadis 401 - 5-delige tram met gedeeltelijk lage vloer (Montpellier en Dublin)
  • Citadis X-02 - Tweede generatie
  • Citadis 403 - 7-delige tram met 100% lage vloer, met loopdraaistellen aan de uiteinden van de tram (ontwikkeld voor Straatsburg)
  • Citadis X-04 - 3-delige tram met 100% lage vloer, bedoeld als low-cost-tram voor Midden- en Oost-Europa (ook geleverd aan Istanboel)
  • Citadis X-05 - multi-delige tram met 100% lage vloer, gepresenteerd in 2015 (ook geleverd aan Frankfurt)[4]

Verwante typen

  • RegioCitadis: 3-delige tram van Alstom met 70% lage vloer, echter in een andere vorm en vooral bedoeld als regiotram en sneltram.
  • Citadis Dualis: 3/4/5-delige tram van Alstom met 100% lage vloer, echter bedoeld als Tramtrein of Lightrail;
  • Citadis Compact: 3-delige tram van Alstom met 100% lage vloer, echter met een lengte van 22 meter.
  • Citadis Classic:[5] voorheen ruim twintig jaar lang verkocht als Flexity Classic.

Rotterdam

Citadis van Rotterdam.
Zie Rotterdamse Citadis voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In het kader van het HOV-concept "Tramplus", heeft de RET 60 Citadis 302-trams (5-delig) aangeschaft. Op 25 augustus 2003 werd de Citadis officieel gepresenteerd aan het publiek. Sindsdien worden deze trams ingezet op tramlijn 20, later ook op andere lijnen. In 2007 zijn nog eens 53 trams besteld. Het totaal komt daarmee op 113. De Rotterdamse versie van de Citadis heeft een 100% lage vloer, is 2,40 meter breed en biedt aan 63 reizigers een zitplaats. Met 31,5 meter was dit lange tijd de langste trams van Nederland.[6] Bij de HTM in Den Haag rijdt sinds 2 november 2015 de Siemens Avenio. Deze tram is met 35 meter nog langer dan de Rotterdam Citadis.

Overzicht Citadis

Land Stad Type Serie Aantal Jaar Lengte (m) Breedte (m) Opmerkingen
Algerije Algiers 302 101—141 41 2010
Algerije Constantine 302 27 2011 40?
Algerije Oran 302 30 2010 30
Australië Melbourne 202 3001—3036 36 2001 23,0 2,65
Brazilië Brasilia 402 16 2014
Duitsland Kassel RegioCitadis 701—718 18 2004—2005 37 2,65
Duitsland Kassel RegioCitadis 751—760 10 2004—2005 37 2,65 Hybride trams met dieselmotor
Duitsland Frankfurt X05 58 2022— 31,5/38,0 2,65
Frankrijk Angers 302 17 2009 32,4 2,40
Frankrijk Aubagne Compact 8 2013 22 Eerste order voor de Citadis Compact
Frankrijk Bordeaux 402 2201—2262 62 43,9 2,40
Frankrijk Bordeaux 302 2301—2312 12 32,8 2,40
Frankrijk Brest 302 101—120 20 32 2,40 Qua uiterlijk gelijk aan de trams van Dijon
Frankrijk Dijon 302 33 32 2,40 Qua uiterlijk gelijk aan de trams van Brest
Frankrijk Grenoble 402 6001—6035 35 2005 40 ~
Frankrijk Le Havre 302 22 2011—2012
Frankrijk Le Mans 302 01—23 23 2007 32,0 2,40
Frankrijk Lyon 302 0801—0847 38 2000 32,4 2,40
Frankrijk Lyon 302 0848—0857 10 2006 32,4 2,40 T3
Frankrijk Lyon 302 0858—0870 13 2009 32,4 2,40 T4
Frankrijk Montpellier 301 2001—2028 28 1999—2000 40,9 T1, In 2002 en 2003 verlengd van 29,8 naar 40,9 m
Frankrijk Montpellier 301 2029—2030 2 2000 40,9 T1, In 2002 en 2003 verlengd van 29,8 naar 40,9 m
Frankrijk Montpellier 302 2031—2033 2 2006—2007 32,5 T1
Frankrijk Montpellier 302 2041—2064 24 2006—2007 32,5 T2
Frankrijk Montpellier 402 23 2012 42 T3
Frankrijk Mulhouse 302 01-27 27 32,5 2 trams naar Buenos Aires, 1 in 2007 naar Utrecht en 5 naar Melbourne
Frankrijk Nice 302 01—20 20 2006—2007 33
Frankrijk Orléans 301 39—60 22 2000 30 2,40 Lijn A
Frankrijk Parijs 302 0401—0413 13 2002 32,2 T2
Frankrijk Parijs 302 0414—0426 13 2003 32,2 T2
Frankrijk Parijs 302 0427—0460 34 2007 32,2 T2
Frankrijk Parijs 302 16 2009 T2
Frankrijk Parijs 402 0301—0321 21 2006 43,7 2,65 T3a/T3b "Tramway des Maréchaux"
Frankrijk Parijs 402 0322—0346 25 2012 43,7 2,65 T3a/T3b "Tramway des Maréchaux"
Frankrijk Parijs 302 19 2013 32 2,40 T7
Frankrijk Parijs 302 20 2014 32 2,40 T8
Frankrijk Reims 302 101—118 18 2010 32,4 2,40
Frankrijk Rouen 402 831—857 27 2011—2012 43,92 2,40
Frankrijk Straatsburg 403 2001—2041 41 2005 45,1 2,65
Frankrijk Toulouse 302 18 2009 32,4 2,40
Frankrijk Valenciennes 302 30 2006 33 2,40
Kazachstan Nur-Sultan 40 2014
Ierland Dublin 301 3001—3026 26 2003—2004 40 2,40 Rode lijn, in 2007 verlengd van 30 tot 40 m
Ierland Dublin 401 4001—4014 14 2003—2004 40 2,40 Groene lijn
Ierland Dublin 402 5001—5026 26 2009
Israël Jeruzalem 302 46 2009
Marokko Rabat 302 22 2010
Marokko Casablanca 302 37 2012
Nederland Den Haag RegioCitadis 4001—4054 54 2006 37 2,65 Tweerichtingstram, rijden voor RandstadRail (onder meer HTM  3   4  )
Nederland Den Haag RegioCitadis 4055—4072 18 2011 37 2,65 Tweerichtingstram, rijden voor RandstadRail (onder meer HTM  3   4  )
Nederland Rotterdam 302 2001—2060 60 2003 31,6 2,4 Tram 2035 is na een ernstig ongeluk gesloopt.
Nederland Rotterdam 302 2101—2153 53 2011 30 2,4 Eenrichtingstram
Spanje Barcelona 302 19 2004 32 2,65 Trambaix-netwerk
Spanje Barcelona 302 18 2007 32 2,65 Trambesos-netwerk
Spanje Madrid 302 70 2007 6 trams naar Adelaide
Spanje Tenerife 302 20 2007 32,2 2,4
Tunesië Tunis 302 401—430 30 2007 30 2,47 Tweerichting met 1 cabine; rug-aan-rug gekoppeld
Turkije Istanboel 301(X-04) 801—837 30 2009 28 2,65
Verenigde Arabische Emiraten Dubai 402 11 44

Totaal: >1500

Galerij

  • Citadis 202 in Melbourne
    Citadis 202 in Melbourne
  • Citadis 302 in Le Havre
    Citadis 302 in Le Havre
  • Citadis 302 in Rotterdam
    Citadis 302 in Rotterdam
  • Citadis 401 in Montpellier
    Citadis 401 in Montpellier
  • Citadis 402 in Dublin
    Citadis 402 in Dublin
  • 1000ste citadis in speciale goudkleur in Lyon
    1000ste citadis in speciale goudkleur in Lyon

Referenties

  1. ↑ Alstoms Citadis trams arrive in Dublin from La Rochelle, geraadpleegd op 2022-01-09. Gearchiveerd op 9 januari 2022.
  2. ↑ (en) Ground Level Power Supply: Railway Vision for the Future, geraadpleegd op 2025-05-23.
  3. ↑ website ferro-lyon
  4. ↑ (en) Citadis-X05-Product-Sheet, geraadpleegd op 2024-05-14.
  5. ↑ (en) Citadis Classic articulated tram: High-quality and proven trams for European brownfield networks, geraadpleegd op 2024-06-18.
  6. ↑ Brochure met informatie over Citadis in Rotterdam
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Citadis op Wikimedia Commons.