Broomtrifluormethaan

Broomtrifluormethaan
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van broomtrifluormethaan
Structuurformule van broomtrifluormethaan
Algemeen
Molecuul­formule CF3Br
IUPAC-naam broomtrifluormethaan
Andere namen trifluorbroommethaan, broomfluoroform, Halon 1301, BTM, Freon 13BI, Freon FE 1301, R 13B1, Halon 1301 BTM
Molmassa 148,90991 g/mol
SMILES
C(F)(F)(F)Br
InChI
1S/CBrF3/c2-1(3,4)5
CAS-nummer 75-63-8
EG-nummer 200-887-6
PubChem 6384
Wikidata Q413018
Beschrijving Kleurloos vloeibaar gemaakt gas
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
DrukhouderSchadelijk
Waarschuwing
H-zinnen H280 - H420
EUH-zinnen geen
P-zinnen P410+P403
Opslag Brandveilig en koel opslaan. Gescheiden van alkalimetalen.
VN-nummer 1009
ADR-klasse Gevarenklasse 2.2
MAC-waarde 1000 ppm
6100 mg/m³
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand gasvormig
Kleur kleurloos
Dichtheid (bij −58°C) 1,538 g/cm³
Smeltpunt −167,78 °C
Kookpunt −57,75 °C
Dampdruk (bij 20°C) 1.434.000 Pa
Oplosbaarheid in water (bij 20°C) 0,03 g/L
Slecht oplosbaar in water
log(Pow) 1,86
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Broomtrifluormethaan, ook bekend onder de naam Halon 1301 en Freon 13BI, is een halomethaan van fluor en broom, met als brutoformule CF3Br. Het is een kleurloos, vloeibaar gemaakt gas met een kenmerkende geur, dat quasi-onoplosbaar is in water.

Toepassingen

Waarschuwing voor het vrijkomen van Halon 1301 bij brand.

Broomtrifluormethaan werd in de jaren '60 geïntroduceerd als zeer effectief en snelwerkend brandblusmiddel op kritieke plaatsen, zoals musea, computerruimtes, vliegtuigen en telefooncentrales. Een alternatieve verbinding is trifluorjoodmethaan.

Broomtrifluormethaan werd ook gebruikt in het bellenvat van neutrinodetector Gargamelle (CERN).

Broomtrifluormethaan werd vroeger gebruikt als koudemiddel, maar is in de meeste landen een verboden freon, omwille van het destructieve karakter ten opzichte van ozon.

Toxicologie en veiligheid

Bij contact met een heet oppervlak of met een vlam ontleedt broomtrifluormethaan, onder vorming van giftige dampen van onder andere waterstofbromide en waterstoffluoride (pyrolyse-producten). De stof tast kunststoffen, rubber en coatings aan. Broomtrifluormethaan reageert zeer agressief met alkalimetalen.

De stof is irriterend voor de ogen. Snelle verdamping van de vloeistof kan bevriezing veroorzaken. Door vrijkomende dampen kunnen er effecten op het centraal zenuwstelsel optreden.