Breccie

Inslagbreccie bij Hancock Summit, Pahranagat Range, Nevada, V.S.. Deze breccie werd gevormd door een meteorietinslag tijdens het Frasnien (Laat-Devoon).

Breccie (van Italiaans: breccia; in het Engels: breccia) is een gesteente opgebouwd uit onregelmatige brokstukken van ouder gesteente. Het is een klastisch gesteente dat bestaat uit hoekige klasten in een gecementeerde matrix of gestolde grondmassa. De matrix/grondmassa kan bestaan uit dezelfde lithologie als de klasten maar dit hoeft niet het geval te zijn.

Als een klastisch gesteente ronde korrels heeft noemt men dit een conglomeraat. Korrels kunnen alleen afgerond worden als ze vervoerd worden (door stromend water). Bij een breccie is dit niet met de korrels gebeurd wat betekent dat het brongesteente zich of dichtbij bevond, of dat de klasten vrijwel niet verplaatst zijn en het gesteente verbrokkeld is. De verbrokkeling van gesteenten kan uiteenlopende oorzaken hebben.

Soorten breccie

Breccies kunnen worden ingedeeld op de lithologie van klasten en matrix, het geologische voorkomen van de breccie of de korrelgrootte, bron en sortering van de klasten.

Wanneer de breccie gevormd is doordat een gesteente werd geïntrudeerd door met water verzadigd verbrokkeld materiaal, kunnen de klasten enigszins afgerond zijn. Als de breccie discordant is met de bedding in het gesteente wordt de structuur een sedimentaire of klastische dike genoemd. De afronding van klasten in zulke intrusieve breccies wordt veroorzaakt door de schurende werking van het matrixmateriaal op de klasten tijdens het transport. De hoeken van de klasten worden daarbij enigszins afgerond, een proces dat milling wordt genoemd.

Autobrecciatie is het proces waarbij een gesteente tijdens de vorming een continu proces onderging van verbrokkeling en cementatie, waardoor het verbrokkelde klasten van zichzelf bevat.

Sedimentaire breccie

Sedimentaire breccie is een klastisch sedimentair gesteente dat uit angular tot subangular klasten bestaat. Sedimentaire breccies kunnen in water worden gevormd door lawines of modderstromen, zowel in de diepzee of op land. In modderstromen op zee kan een sedimentaire breccie overgaan in een minder hoog energetische turbidiet.

Een tweede manier waarop sedimentaire breccies kunnen vormen is als een helling instabiel wordt en er massabeweging, bijvoorbeeld in de vorm van aardverschuivingen, plaatsvindt. Onderaan de helling, waar het materiaal tot stilstand komt, vormt een puinwaaier. Het materiaal in de puinwaaier wordt colluvium genoemd, het bestaat uit hoekige brokstukken omdat het materiaal niet ver getransporteerd is. Dit type breccie is typisch voor plekken waar door tektonische activiteit nieuwe hellingen gecreëerd worden, zoals in en aan de rand van gebergten en in horst en slenk-systemen. Andere plekken waar sedimentaire breccies kunnen vormen zijn instortende grotten, zoals bij karstvorming kan voorkomen.

Langs breukzones in de aardkorst kan door de wrijving het gesteente verbrokkelen. Door cementatie kan het gesteente daarna weer samenkitten. Deze soort breccies wordt breukbreccie (fault breccia) of tektonische breccie (tectonic breccia) genoemd.

Basaltbreccie waarin de grondmassa uit onder andere (groene) epidoot bestaat.

Vulkanische en intrusieve breccie

Zowel bij vulkanisme aan het aardoppervlak als magmatisme binnenin de Aarde kunnen breccies ontstaan.

Vulkanische breccie ontstaat door het opbreken van gesteente bij een vulkaanuitbarsting. Daarbij worden stukken van het omringende gesteente opgenomen en meegevoerd, zowel stukken van de wall rock langs de vulkanische pijp als door de pyroclastische surge meegevoerd materiaal.

Bij viskeuze lava, zoals lava's van ryolitische en dacitische samenstelling, kunnen breccies gevormd worden omdat de stroom zo langzaam is dat een deel van de lava stolt, verbrokkelt en de brokstukken vermengen met het nog vloeibare deel van de lava. In deze breccies is de samenstelling van de klasten en de grondmassa gelijk. Een lavastroom kan ook gesteentefragmenten opnemen van de ondergrond en die meevoeren, zo kan een vulkanische breccie gevormd worden waarbij de klasten een andere samenstelling hebben dan de grondmassa.

Bij explosief vulkanisme kan de magma in de vulkanische pijp keer op keer stollen, opbreken en vermengen met vloeibare magma. Dit is typische voor het type vulkanisme bij caldera's.

Op grotere diepte, zoals in porfirische intrusies, dikes en vulkanische pijpen komen intrusieve breccies voor, vergelijkbaar met de hoger gelegen vulkanische varianten. Dieptegesteente kan verbreccied raken door het mengen van magma, vooral wanneer hete jonge magma intrudeert in gedeeltelijk gestolde oudere magma. Grote granietlichamen kunnen bijvoorbeeld doorkruist zijn door een aplitisch stockwork. Als de jongere magma een relatief groot volume heeft kan het gesteente een sterk verbrecciede structuur krijgen.

Inslagbreccie

Bij een grote inslag van een meteoriet kan ook een breccie gevormd worden, dit type breccie wordt inslagbreccie (impact breccia) genoemd en wordt gevonden bij inslagkraters. Inslagbreccies kunnen in de vloer van de krater, in de kraterwand of als ejecta buiten de krater voorkomen. Ze zijn vaak alleen van vulkanische breccies te onderscheiden door de locatie waar ze gevonden worden.

Hydrothermale breccie

Hydrothermale breccie is breccie gevormd door hydrofractie, het opbreken van een gesteente door overdruk in (hydrothermaal) poriënwater.

Dit type breccie komt vaak voor in gesteenten die bloot hebben gestaan aan metasomatisme zoals in epithermale ertsafzettingen. Dit type ertsafzetting ontstaat als heet, in ertsen onderverzadigd grondwater vanaf een magmatische intrusie opstijgt. Bij het naar boven stijgen neemt de druk af waardoor het de vluchtige bestanddelen als water en kooldioxide beginnen te koken. Daardoor stijgt de concentratie van ertsen in de vloeistof tot deze verzadigd raakt en de ertsen neerslaan.

Beeldje uit breccie van de Egyptische godin Toëris, British Museum.

Toepassingen

Breccie is door de eeuwen heen gebruikt in de beeldhouwkunst en architectuur. De Oude Egyptenaren gebruikten het soms; de Romeinen zagen het als een kostbare steen die gebruikt werd in de gevels van belangrijke publieke gebouwen. Vooral verbrecciede marmer was geliefd. Het Pantheon in Rome heeft twee zuilen van pavonazzetto, een breccie uit Phrygia (tegenwoordig in Turkije).

Zie ook

Zie de categorie Breccia van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Read other articles:

42°22′15″N 71°07′19″W / 42.370956°N 71.121997°W / 42.370956; -71.121997 Harvard Institute for International DevelopmentFormation1974Dissolved2000TypeThink tank, consultancyLocationCambridge, Massachusetts, USOfficial language EnglishParent organizationHarvard University The Harvard Institute for International Development (HIID) was a think-tank dedicated to helping nations join the global economy, operating between 1974 and 2000. It was a center within Harv...

 

For the fictional country, see Santa Prisca (DC Comics). For the church in Taxco de Alarcón, Mexico, see Santa Prisca Church (Taxco). Church in Rome, ItalySanta PriscaChurch of Saint PriscaChiesa di Santa PriscaThe facadeClick on the map for a fullscreen view41°52′59″N 12°29′02″E / 41.88307°N 12.48394°E / 41.88307; 12.48394Location11 Via di Santa Prisca, RomeCountryItalyLanguage(s)ItalianDenominationCatholicTraditionRoman RiteWebsitesantaprisca.itHistorySt...

 

1927 film by W. S. Van Dyke This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (January 2012) (Learn how and when to remove this template message) This article relies largely or entirely on a single source. Rele...

Overview of the languages spoken in Brunei Languages of BruneiSign on Jalan Pretty (Pretty Road) in Bandar Seri Bagawan in Malay and in Jawi scriptOfficialMalayVernacularBrunei Malay, Brunei EnglishMinorityTutong, Kedayan, Belait, Murut, Dusun, Brunei BisayaForeignEnglish, Arabic, Chinese (Hokkien, Hakka, Mandarin and Cantonese)SignedAmerican Sign LanguageKeyboard layoutQWERTYSource[1] Sign in Bandar Seri Bagawan in Malay (Latin and Jawi script), English, Traditional Chinese, Kor...

 

Pour les articles homonymes, voir Sioule (homonymie). la Sioule Le méandre de Queuille (Puy-de-Dôme). Cours de la Sioule. Caractéristiques Longueur 163,7 km [1] Bassin 2 458 km2 [2] Bassin collecteur la Loire Débit moyen 25,6 m3/s (Saint-Pourçain-sur-Sioule) [2] Régime pluvio-nival Cours Source émissaire du lac de Servières · Localisation Vernines (63) · Altitude 1 093 m · Coordonnées 45° 39′ 14″ N, 2° 52′ 04″ ...

 

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています(詳細)。 数字の大字(だいじ)は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字(小字)の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券(「壱」が大字) 弐千円日本銀行券(「弐」が大字) 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

У этого термина существуют и другие значения, см. Набедренники. Набедренник из черного шелка (начало XX в.). Происходит из ризницы Большой церкви Зимнего дворца Набе́дренник — принадлежность богослужебного облачения православного священника русской традиции. Содер...

 

Publications clandestines polonaises des années 1980. Dessin dissident du caricaturiste russe Vitali Peskov sur la vie soviétique (années 1970). Samizdats roumains dans des boîtes de loukoums (caricatures anonymes dans un carnet syndical) et d'allumettes (petit livre interdit sous les allumettes). Le samizdat (en russe : самиздат) était un système clandestin de circulation d’écrits dissidents en URSS et dans les pays du bloc de l'Est, manuscrits ou dactylographiés par l...

 

Israeli diplomat Nehemiah LevanonBornNiuma Levitan(1915-03-23)March 23, 1915Rujiena, Governorate of Livonia (present-day Latvia)DiedSeptember 2, 2003(2003-09-02) (aged 88)Kfar Blum, IsraelKnown forDirector of NativMovementLabor Zionism Nehemiah Levanon (Hebrew: נחמיה לבנון; March 23, 1915 – September 2, 2003)[1] was an Israeli intelligence agent, diplomat, head of the aliyah program Nativ, and a founder of kibbutz Kfar Blum. Originally a native of Latvia, he immi...

Aeropuerto Internacional de Praga Václav Havel Letiště Václava Havla Praha IATA: PRG OACI: LKPR FAA: LocalizaciónUbicación República ChecaElevación 380Sirve a Praga, República ChecaDetalles del aeropuertoTipo PúblicoOperador Airport PragueEstadísticas (2022)Pasajeros 10 734 880[1]​Variación pasajeros 244%Operaciones 100 629[1]​Carga 47 773 t[1]​Pistas DirecciónLargoSuperficie06/243.715Hormigón12/303.250Hormigón04/222,120Asfalto/HormigónMapa PRG / LKPR Situaci...

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: 2016 Antipolo local elections – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2022) (Learn how and when to remove this message) 2016 Antipolo mayoral elections ← 2013 May 9, 2016 2019 → Turnout68.39%   Nominee Casimiro Jun Ynare...

 

Islam menurut negara Afrika Aljazair Angola Benin Botswana Burkina Faso Burundi Kamerun Tanjung Verde Republik Afrika Tengah Chad Komoro Republik Demokratik Kongo Republik Kongo Djibouti Mesir Guinea Khatulistiwa Eritrea Eswatini Etiopia Gabon Gambia Ghana Guinea Guinea-Bissau Pantai Gading Kenya Lesotho Liberia Libya Madagaskar Malawi Mali Mauritania Mauritius Maroko Mozambik Namibia Niger Nigeria Rwanda Sao Tome dan Principe Senegal Seychelles Sierra Leone Somalia Somaliland Afrika Selatan ...

Voce principale: Livorno. Cimitero comunale dei Lupi Cimitero della Misericordia Cimitero cattolico presso l'attuale seminario Gavi Famedio di Montenero Cimitero nuovo degli ebrei (attuale via Zola - via Galilei) Cimitero ebraico dei Lupi Cimitero degli inglesi di via Verdi, in degrado Cimitero degli inglesi di via Pera Lapide nel cimitero della Congregazione olandese alemanna Primo cimitero greco-ortodosso (zona a margine dell'attuale piazza del Cisternone) Lista dei principali cimiteri di ...

 

Disastro ferroviario di AbergeleIl monumento in memoria delle vittime TipoIncidente ferroviario Data20 agosto 186812.52 LuogoAbergele Stato Regno Unito Coordinate53°17′19.76″N 3°37′03.33″W53°17′19.76″N, 3°37′03.33″W ConseguenzeMorti33 Modifica dati su Wikidata · Manuale Il disastro ferroviario di Abergele (in inglese: Abergele rail disaster o Abergele train disaster) fu un tragico incidente ferroviario avvenuto il 20 agosto 1868 tra le cittadine gallesi di Aberg...

 

Société des Eaux de MarseilleCompany typeSubsidiaryIndustryWater supply, water treatmentFounded1941Headquarters25 rue Edouard DelangladeMarseille, FranceKey peopleLoic FauchonOwnerVeolia EnvironnementWebsiteeauxdemarseille.fr Société des Eaux de Marseille is a French water distribution company in Marseille and sixty districts throughout Provence. It is a subsidiary of Veolia. History On October 28, 1938, a department store on the Canebière caught fire.[1][2] When firefigh...

Steam-assisted barquentine built in 1867, best known for Antarctic exploration For other ships with the same name, see List of ships named Nimrod. Nimrod in Antarctic ice in 1908 History NameNimrod NamesakeNimrod Owner 1867: Thomas Job 1888: Job Brothers 1907: William Beardmore 1911: Sir Ernest Shackleton 1913: Roland Webster 1918: The SS Nimrod Ltd Operator1918: Emile Dickers Port of registry 1867: Liverpool 1889: St John's, Newfoundland 1907: London 1913: London BuilderA Stephen & Sons,...

 

Juin 1806 Nombre de jours 30 Premier jour Dimanche 1er juin 18067e jour de la semaine 22 Dernier jour Lundi 30 juin 18061er jour de la semaine 27 Calendrier juin 1806 Sem Lu Ma Me Je Ve Sa Di 22 1er 23 2 3 4 5 6 7 8 24 9 10 11 12 13 14 15 25 16 17 18 19 20 21 22  26 23 24 25 26 27 28 29  27 30 1806 • Années 1800 • XIXe siècle Mois précédent et suivant Mai 1806 Juillet 1806 Juin précédent et suivant Juin 1805 Juin 1807 Chronologies par zone géographiqu...

 

Boxe aux Jeux olympiques d'été de 2016 Généralités Sport Boxe Édition 25e Lieu(x) Rio de Janeiro Date du 6 au 21 août 2016 Participants 286 (250 hommes, 36 femmes) Épreuves 13 Site(s) Riocentro – Pavilion 6 Navigation Londres 2012 Tokyo 2020 modifier Les épreuves de boxe des Jeux olympiques d'été de 2016 ont lieu du 6 au 21 août 2016 au Pavillon 6 du Riocentro à Rio de Janeiro (Brésil). Format de compétition Le 23 mars 2013, l'Association internationale de boxe amateur annon...

Động vật có dây sốngThời điểm hóa thạch: kỷ Cambri sớm (hóa thạch mới thấy là cuối kỷ Ediacara) - Gần đây, 540–0 triệu năm trước đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N Phân loại khoa họcLiên vực (superdomain)NeomuraGiới (regnum)AnimaliaPhân giới (subregnum)Eumetazoa Nhánh BilateriaNhánh Nephrozoa Liên ngành (superphylum)DeuterostomiaNgành (phylum)ChordataBateson, 1885Các lớp điển hình Phân ngành Urochordata Ascidiac...

 

Family of voting systems A joint Politics and Economics seriesSocial choice and electoral systems Social choiceMechanism designComparative politicsComparisonList (By country) Single-winner methodsSingle vote - plurality methods First preference plurality (FPP) Two-round (US: Jungle primary) Partisan primary Instant-runoff UK: Alternative vote US: Ranked-choice (RCV) Condorcet methods Condorcet-IRV Round-robin voting Minimax Schulze Ranked pairs Maximal lottery Positional voting Plurality (el....