Risa Oribe (織部 里沙code: ja is deprecated , Oribe Risa, lahir 24 Jun 1987),[2] dikenali secara profesional sebagai Lisa (digayakan sebagai LiSA), ialah seorang penyanyi dan penulis lagu wanita kelahiran Jepun dari Seki, Wilayah Gifu. Beliau ditandatangani kepada Sacra Music di bawah Sony Music Artists.
Selepas bercita-cita untuk menjadi seorang pemuzik pada awal kehidupan, beliau memulakan kerjaya muziknya sebagai vokalis ahli kumpulan indie Chucky. Selepas pembubaran Chucky pada tahun 2008, Lisa berpindah ke Tokyo untuk meneruskan kerjaya solo, membuat debut utamanya pada tahun 2010 menyanyikan lagu untuk siri televisyen anime berjudul Angel Beats! sebagai salah satu daripada dua vokalis untuk kumpulan fiksyen Girls Dead Monster.[3] Pada April 2011, beliau membuat debut solonya dengan mengeluarkan album mininya Letters to U.[4][5] Beliau membuat persembahan di Animelo Summer Live pada Ogos 2010, Anime Expo pada 2012, dan merupakan tetamu tetap di Anime Festival Asia.
Lagu-lagu Lisa telah dipaparkan sebagai muzik tema untuk pelbagai anime seperti Fate/Zero, Sword Art Online dan Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba.[3][5] Bujangnya kerap berada dalam sepuluh teratas carta mingguan Oricon, dengan "Crossing Field" disahkan platinum oleh Persatuan Industri Rakaman Jepun dan "Oath Sign" diperakui emas.[6] Beliau membuat persembahan di Nippon Budokan pada 2014 dan 2015. Pada 2015, beliau membuat penampilan sulung sebagai Madge Nelson dalam alih suara bahasa Jepun bagi filem animasi Minions.[7]
Kerjaya
Tahun-tahun awal dan debut utama
Oribe dilahirkan di Wilayah Gifu pada 24 Jun 1987.[8] Beliau mengambil pelajaran piano bermula pada usia tiga tahun, dan kemudian mengambil pelajaran tarian dan vokal, yang diteruskan melalui tahun sekolah menengah rendahnya.[9] Semasa di sekolah rendah, beliai menyertai uji bakat yang diadakan di Nippon Budokan, dan pada masa inilah beliau memutuskan untuk menjadi seorang artis.[10] Di sekolah menengah rendah, beliau membentuk sebuah band yang meliputi lagu oleh Avril Lavigne, Love Psychedelico, dan Ego-Wrappin'.[9]
Oribe memulakan kerjaya nyanyiannya pada tahun 2005 semasa sekolah menengah apabila beliau membentuk sebuah band bermain rock indie bernama Chucky.[8] Beliau memilih untuk tidak menghadiri universiti untuk memberi tumpuan kepada kerjanya dengan Chucky, tetapi akhirnya menjadi sukar bagi mereka untuk terus membuat persembahan.[9][11] Selepas pembubaran kumpulan itu pada Julai 2008, beliau berpindah ke Tokyo untuk meneruskan kerjaya nyanyiannya.[9]
Di Tokyo, Oribe membentuk band Love is Same All dengan ahli dari band indie Parking Out dan mula menggunakan nama pentas Lisa, atau LiSA, iaitu akronim untuk Love is Same All.[4][5] Kumpulan itu membuat persembahan bersama Lisa semasa persembahan secara langsung solo. Pada tahun 2010, beliau membuat debut utamanya menyanyikan lagu-lagu untuk siri anime Angel Beats! sebagai salah satu daripada dua vokalis untuk kumpulan fiksyen dalam cerita Girls Dead Monster.[12][13] Beliau mengeluarkan tiga single dan satu album pada tahun 2010 di bawah nama Girls Dead Monster di label rekod Key Sounds Label untuk Key. Single pertama "Thousand Enemies" telah dikeluarkan pada 12 Mei; single kedua "Little Braver" dikeluarkan pada 9 Jun; dan single ketiga "Ichiban no Takaramono (Yui final ver.)" (一番の宝物 〜Yui final ver.〜code: ja is deprecated , "My Most Precious Treasure (Yui final ver.)") telah dijual pada 8 Disember.[14] Album Keep The Beats! telah dikeluarkan pada 30 Jun.[14] Lisa membuat penampilan pertamanya di Animelo Summer Live semasa lelaran konsert 2010 pada 28 Ogos.[15]
Lisa membuat debut solonya pada 20 April 2011, dengan mengeluarkan album mini Letters to U oleh Aniplex dibawah Sony Music Artists. Lagu-lagu dalam album itu digubah oleh dōjin dan artis utama, dan beliau menggubah lagu pertama "Believe in Myself"; beliau menulis lirik album itu.[16][17] Pada 12 November 2011, beliau muncul di Anime Festival Asia di Singapura.[18] Beliau mengeluarkan single sulung pertama, "Oath Sign" pada 23 November 2011, yang digunakan sebagai tema pembukaan siri anime 2011 Fate/Zero.[19] Single itu memuncak di No. 5 pada carta mingguan Oricon dan telah disahkan emas oleh Persatuan Industri Rakaman Jepun (PIRJ).[6]
2012–2015
Lisa mengeluarkan album solo penuh pertamanya Lover"s"mile pada 22 Februari 2012; album itu menduduki tempat ke-7 di carta mingguan Oricon.[20] Beliau menghadiri Anime Expo 2012 di Los Angeles sebagai tetamu kehormat dan mengadakan konsert pertamanya di Amerika Utara di sana pada 1 Julai.[21] Selepas kejayaannya dengan "Oath Sign", beliau dipilih untuk membuat persembahan "Crossing Field", tema pembukaan pertama siri anime 2012 Sword Art Online. "Crossing Field", dikeluarkan sebagai single pada 8 Ogos 2012;[22] ia memuncak di No. 5 di Oricon dan kemudiannya diperakui emas oleh PIRJ.[23] Single ketiganya "Best Day, Best Way", yang memuncak di No. 6 di Oricon, dikeluarkan pada 3 April 2013,[24] dan single keempatnya "Träumerei", yang menduduki tempat ke-15 di Oricon dan digunakan sebagai tema pembukaan siri anime 2013 Day Break Illusion, telah dikeluarkan pada 7 Ogos 2013.[25] Lisa mengeluarkan album solo keduanya "Landspace" pada 30 Oktober 2013; album itu memuncak di No. 2 di carta Oricon.[26]
Pada 3 Januari 2014, Lisa mengadakan konsert solo yang habis dijual di Nippon Budokan.[27][28] Single kelimanya "Rising Hope", yang digunakan sebagai tema pembukaan siri anime 2014 The Irregular at Magic High School, telah dikeluarkan pada 7 Mei 2014; single itu memuncak di No. 4 di Oricon.[29] Beliau kemudian membuat liputan lagu "Headphone Actor" (ヘッドフォンアクターcode: ja is deprecated ) dan "Yūkei Yesterday" (夕景イエスタデイcode: ja is deprecated , "Yesterday Evening") dari francis Kagerou Project untuk episod keenam siri anime 2014 Mekakucity Actors.[30] Dia mengeluarkan single keenamnya "Bright Flight / L. Miranic" pada 17 September 2014, yang memuncak di No. 8 di Oricon,[31] dan single ketujuh "Shirushi" (シルシcode: ja is deprecated , lit. "Sign") on December 10, 2014, pada 10 Disember 2014, yang memuncak di No. 3 di Oricon; lagu tajuk digunakan sebagai tema penamat ketiga untuk siri anime 2014 Sword Art Online II, dan single itu juga termasuk lagu "No More Time Machine", yang digunakan sebagai tema penamat kedua kepada Sword Art Online II.[32]
Beliau mengadakan konsert Nippon Budokan kedua pada 10 dan 11 Januari 2015, tiket yang telah habis dijual.[33] Beliau mengeluarkan album solo ketiganya Launcher pada 4 Mac 2015[34] dan single kelapannya "Rally Go Round" pada 27 Mei 2015; lagu itu digunakan sebagai tema pembukaan musim kedua siri televisyen anime Nisekoi.[35] Beliau memulakan bidang pelakon suara latar pertama untuk menyuarakan watak-watak animasi bernama Madge Nelson dalam alih suara bahasa Jepun bagi filem animasi Minions, yang ditayangkan di pawagam Jepun pada 31 Julai 2015.[7] Beliau mengeluarkan single ke-9 "Empty Mermaid" pada 30 September 2015.[36] Pada akhir 2015, beliau mempersembahkan "ID", yang digunakan sebagai lagu tema permainan video 2015 Dengeki Bunko: Fighting Climax Ignition.[37]
2016–kini: Perkembangan aktiviti terkini
Untuk memperingati tahun kelimanya sebagai artis solo, Lisa mengeluarkan EP Letters To U sebagai LP edisi terhad pada 23 Mac 2016.[38] Beliau mengeluarkan mini album bertajuk Lucky Hi Five! pada 20 April 2016.[39] Beliau mengeluarkan single "Brave Freak Out", yang digunakan sebagai tema pembukaan pertama untuk siri televisyen anime 2016 Qualidea Code, dan single itu juga termasuk lagu "AxxxiS", yang digunakan sebagai tema pembukaan kedua kepada Qualidea Code pada 24 Ogos 2016.[40][41] Beliau mengeluarkan single "Catch the Moment" pada 15 Februari 2017; lagu tajuk digunakan sebagai lagu tema kepada filem anime 2017 Sword Art Online The Movie: Ordinal Scale.[42] Lisa berpindah ke label rekod Sacra Music di bawah Sony Music Entertainment Japan pada April 2017.[43] Beliau mengeluarkan album studio keempatnya Little Devil Parade pada 24 Mei 2017.[44] Beliau mengadakan konsert dua hari di Saitama Super Arena pada 24 dan 25 Jun 2017.[45] Beliau mengeluarkan single "Datte Atashi no Hero." (だってアタシのヒーロー。code: ja is deprecated , lit. "Because He is My Hero") pada 2 Ogos 2017; lagu itu digunakan sebagai tema penamat kedua untuk musim kedua siri anime My Hero Academia.[46] Singlenya "Ash", yang dikeluarkan secara digital pada 1 Oktober 2017,[47] telah digunakan sebagai tema pembukaan kedua kepada siri televisyen anime Fate/Apocrypha;[48] single itu menerima keluaran fizikal pada 29 November 2017.[49]
Lisa mempersembahkan "Thrill, Risk, Heartless" sebagai lagu tema untuk permainan video Sword Art Online: Fatal Bullet.[50] Lagu itu dikeluarkan secara digital pada 9 Januari 2018.[51] Beliau mengeluarkan dua album kompilasi bertajuk Lisa Best -Day- dan Lisa Best -Way- pada 9 Mei 2018.[52] Beliau mengeluarkan single A bermuka dua bertajuk "Akai Wana (Who Loves It?) (赤い罠 (who loves it?)code: ja is deprecated ) / Adamas" pada 12 Disember 2018.[53] Lagu "Adamas" digunakan sebagai tema pembukaan pertama siri anime 2018 Sword Art Online: Alicization; ia dikeluarkan secara digital pada 7 Oktober 2018.[54][55] Beliau dipaparkan dalam lagu Hiroyuki Sawano "Narrative", yang digunakan sebagai lagu tema penamat filem anime Mobile Suit Gundam Narrative di bawah nama "SawanoHiroyuki[nZk]:Lisa".[56] Single beliau "Gurenge" (紅蓮華code: ja is deprecated , Red Lotus), digunakan sebagai lagu tema pembukaan pertama untuk siri anime 2019 Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba,[57] telah dikeluarkan secara digital pada 22 April 2019[58] dan menerima keluaran fizikal pada 3 Julai 2019.[59] Beliau bekerjasama dengan FictionJunction dalam mempersembahkan lagu "From the Edge" yang digunakan sebagai tema penamat pertama untuk Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba.[60] Lagu itu dikeluarkan secara digital pada 1 September 2019.[61] Singlenya "Unlasting" telah dikeluarkan pada 11 Disember 2019, dengan lagu tajuk dikeluarkan secara digital pada 21 Oktober 2019;[62] "Unlasting" digunakan sebagai tema penamat ketiga untuk Sword Art Online: Alicization.[63] Beliau muncul di Kōhaku Uta Gassen 2019.[64] Beliau mengeluarkan single digitalnya "Aijō" (愛錠code: ja is deprecated , Love Lock) pada 17 Ogos 2020; lagu tersebut digunakan sebagai lagu tema untuk drama bersiri Jepun 13.[65][66] Pada 14 Oktober 2020, beliau mengeluarkan album studio kelimanya Leo-Nine, dan juga single berjudul "Homura" (炎code: ja is deprecated , Flame);[67] Lagu itu digunakan sebagai lagu tema untuk filem anime Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba the Movie: Mugen Train.[68][69] "Homura" memenangi Grand Prix di Anugerah Rekod Jepun ke-62.[70]
Pada Julai 2020, single "Gurenge" Lisa melepasi 1 juta muat turun sejak dikeluarkan. Single itu adalah yang pertama oleh artis wanita yang melepasi 1 juta muat turun dalam sejarah carta kedudukan tunggal digital Oricon. Ia merupakan single ketiga keseluruhan dalam sejarah carta yang berbuat demikian, selepas single 2018 Kenshi Yonezu "Lemon", dan single 2019nya "Uma to Shika".[71] Pada Oktober 2020, "Homura" memuncak di No. 8 di Billboard Global 200.[72]
Pada 4 Ogos 2021, Lisa mengumumkan bahawa beliau akan mengambil cuti untuk sementara waktu berikutan laporan daripada Shūkan Bunshun yang mendakwa suaminya Tatsuhisa Suzuki telah terlibat dalam hubungan luar nikah.[73] Beliau kemudiannya secara beransur-ansur meneruskan aktiviti muziknya, bermula dengan konsert Hokkaido pada 28 Ogos.[74] Beliau mengeluarkan single "Hadashi no Step" pada 8 September 2021; lagu tajuk digunakan sebagai lagu tema kepada drama televisyen Promise Cinderella.[75] Pada 24 Mac 2022, Netflix mengumumkan bahawa mereka akan menyiarkan filem dokumentari bertajuk Lisa Another Great Day yang memaparkan kerjayanya; filem itu telah dikeluarkan pada 18 Oktober 2022.[76] Pada Jun 2022, Lisa, Abema TV dan TV Asahi mengumumkan bahawa single "Issei no Kassai" akan menjadi lagu tema untuk siaran mereka Piala Dunia FIFA 2022.[77][78] Single itu dikeluarkan pada November 2022.[79]
Pada Mei 2023, Lisa mengumumkan bahawa beliau akan mengambil alih tanggungjawab untuk lagu tema "REALiZE" untuk versi bahasa Jepun yang digelar filem animasi CG Spider-Man: Across the Spider-Verse , menjadikannya lagu tema pertama Lisa untuk filem Hollywood. Beliau bekerjasama dengan Stray Kids dan mengeluarkan single "Social Path" yang dikeluarkan dalam album mini pada 6 September 2023.
Pada tahun 2024, Lisa bekerjasama dengan Tak Matsumoto pada lagu untuk dua projek berbeza; "Roppongi Shinjū" untuk albumnya The Hit Parade II dan "The Story of Love" untuk album Kumpulan Tak Matsumoto TMG II.
Gaya dan pengaruh muzik
Lisa menyenaraikan Avril Lavigne, Oasis, Green Day, Paramore, Ke$ha dan Rihanna sebagai antara pengaruh muziknya,[9][80][81] serta masanya di Chucky.[9] Lisa menulis lirik untuk beberapa lagunya dalam album Landspace dan Launchernya, serta lirik untuk single "Bright Flight / L. Miranic", "Shirushi", dan "Rally Go Round "; "Rally Go Round" ditulis bersama dengan penulis lagu Shin Furuya.[35][82][83] Lisa digambarkan oleh Dennis Amith dari J!-ENT sebagai seorang wanita muda dengan gaya, vokal yang cantik, dan keupayaan untuk mengambil pelbagai gaya muzik.[82]
Kehidupan peribadi
Shūkan Bunshun melaporkan bahawa Lisa dan Tatsuhisa Suzuki telah bertunang pada Mei 2019.[84] Pada Januari 2020, mereka mendedahkan hubungan mereka secara terbuka dan mengumumkan mereka telah berkahwin.[85][86][87] Pada 25 April 2023, Lisa mengumumkan bahawa beliau akan menimbang cahaya pertama dengan kelahiran anak pertamanya pada siaran Instagram.[88][89][90]
Diskografi
Album studio
Lover"s"mile (2012)
Landspace (2013)
Launcher (2015)
Little Devil Parade (2017)
Anugerah dan pencalonan
Nama majlis anugerah, tahun penyampaian, kategori, penama anugerah, dan keputusan pencalonan
^"News" (dalam bahasa Jepun). Chucky. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 Jun 2010. Dicapai pada 14 November 2011.
^スペシャル [Special] (dalam bahasa Jepun). Aniplex. Dicapai pada 31 Oktober 2011.
^"2人の"ユイにゃん"に会場が熱狂! 『Crow Song』発売記念イベントをレポ!!" [Wild Enthusiasm at the Venue for Their "Yui-nyan"! Report of an Event in Commemoration of the Sale of "Crow Song"!!] (dalam bahasa Jepun). ASCII Media Works. 28 April 2010. Dicapai pada 31 Oktober 2011.