Protocollum vel protocolum (apud Hoffman[1]) est vocabulumLatinum anno 1535 illatum,[2][3] a Graeco πρωτόκολλον 'protokollas' (πρῶτος 'primus' + κόλλα 'gluten' derivatum), indicans folium vel paginam vel appendiculam adhaesam involuto papyraceomanuscripto cum descriptionibus de materia contenta. Sensa hodierna sunt norma vel regula recta se gerenda? in rebus diplomaticis, foedus, documentum foederis, pactione, et aliis. Etiam est liber e glutine compactus, in quem acta publica referuntur.[4]
Haec est pagina discretiva alias paginas eiusdem fere nominis indicans.