Di modela darê ya zimannasiya dîrokî de, proto-zimanzimanekî bav û kalan e ku tê bawerkirin ku çend zimanên pejirandî jê pêşketine, jê veqetî ne û bi vê yekê malbatek zimanî ava kirine. Proto-ziman bi gelemperî nayên zanîn û lewma bi qismî têne pejirandin. Ew bi rêbaza berawirdî ji nû ve hatine avakirin.
Di metafora dara malbatê de, ji proto-ziman re zimanê dayikê tê gotin. Carinan, têgîna almanîUrsprache (zimanê seretayî) tê bikaranîn.
Di wateya hişk de, proto-ziman bav û kalê herî dawî yê malbatek zimanî ye, berî ku malbat wek zimanên keç ên pejirandî bê veqetîn. Ji ber vê yekê bi zimanê bav û kalên malbateke zimanî re hevwate ye.[1]
