카라바흐 방언(~方言, 아르메니아어: Ղարաբաղի բարբառ)은 아르차흐 방언(Արցախի բարբառ)으로 알려져 있는 동부 아르메니아어 방언이다. 사실상 독립한 아르차흐 공화국, 그리고 아르메니아 남부와 북동부 지역에서 쓰인다. 이 방언은 아제르바이잔의 바쿠와 키로바바트에 거주하는 아르메니아인들 사이에서도 사용되었으나, 나고르노카라바흐 전쟁 이후 그 곳에 거주하는 아르메니아인들은 그들의 고향을 떠나야 했다.
이 방언은 가장 널리 퍼진 아르메니아 방언 중 하나로 간주된다.[2][3][4] 카라바흐 방언 화자(話者)의 정확한 숫자에 대한 정보는 없다. 아르차흐 공화국의 인구는 2010년 자료에 따르면 14만 1400명이다.[5] 추측으로는 15만 명의 해외 거주 아르메니아인이 카라바흐 지역 출신자이다.[6]
↑Karapetyan, Samvel; Karapetyan, Bakur (1998). 《Тайны Гандзака (Кировабада) и Северного Арцаха》 [Secrets of Gandzak (Kirovabad) and Northern Artsakh]] (러시아어). Detskaya kniga. Из 51 диалекта армянского языка самым распространенным, по мнению лингвистов, является арцахский (карабахский) диалект.
↑ 가나Manasian, Aleksandr (2002). 《Карабахский конфликт в ключевых понятиях и избранные темы в расширенном формате》 [The Karabakh conflict in key concepts and selected topics in wider format] (러시아어). 45쪽. Карабахский диалект один из самых распрастраненных диалектов армянского языка. На этом диалекте говорят не только жители Нагорного Карабаха, но и большая часть населения Зангезура (Сюника) Республики Армения. Диалект имел большое воздействие на формирование бакинского говора армянского языка.
↑“State Power”. The Office of the NKR President. 2013년 4월 28일에 확인함. The permanent population of the NKR as of January 1, 2010 constituted 141 4000 people.
↑ 가나Wright, John; Schofield, Richard; Goldenberg, Suzanne (1996). 《Transcaucasian Boundaries》. London: Psychology Press. 91쪽. ISBN9780203214473. The spoken language of today shows a gradual change as the villages extend farther from Erevan and the Ararat valleys. The villagers of western Siunik speak the Erevan dialect, that is, standard eastern Armenian, whereas in eastern Siunik, and in parts of Lori and Pambak in northern Armenia, as well as throughout the Artsakh/Karabakh, the dialect of Karabakh is spoken.
↑ 가나Ammon, Ulrich (2006). 《Sociolinguistics. an international handbook of the science of language and society, Soziolinguistik》. Berlin: Walter de Gruyter. 1901쪽. ISBN9783110199871. The dialects in the southern part of the Republic (Goris, Ghapan, Meghri) and in Karabakh are very divergent from the literary language, and their speakers are clearly recognizable and marked by their speech as benign unmistakably rural. All dialects now are influenced by the Eastern literary language through the schooling system and mass communications; in this respect Armenian dialects are in the same situation as in any other industrialized country.
↑《Этнополитическая ситуация в России и сопредельных государствах в ... году: ежегодный доклад》 [Ethno-political situation in Russia and surrounding countries in the year ...: annual report] (러시아어). Ин-т этнологии и антропологии Российской академии наук. 2008. Карабахский диалект армянского языка во многом схож с диалектом армянского языка марза/области Сюник в самой Армении
↑ 가나de Waal, Thomas (2003). 《Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War》. New York: New York University Press. 186쪽. ISBN9780814719459.
↑Hovhannissian, L. Sh. (2000). “Ղարաբաղի բարբառի բառապաշարի հնագույն շերտերը” [Ancient layers of Karabakh dialect vocabulary]. 《Lraber Hasarakakan Gitutyunneri》 (아르메니아어) (Yerevan: Armenian National Academy of Sciences) 1: 117–122. ISSN0320-8117. 2015년 9월 4일에 원본 문서에서 보존된 문서. 2014년 6월 7일에 확인함. Ղյսրաբաղի բարբառի Հնդեւրոպական տարրերը (գրաբարում Հավանդ- • ված բառեր): կւնելով Հայերենի որպես ՚ Հնդեվրոպական լեզուներից մեկի տարածքային տարբերակը, բարբառն, անշուշտ, պահել է Հ.-ե. ծագումով բազմաթիվ բառեր՝ զգալի մասը ժառանգելով գրաբարից: Ալ. Մարգարյանի Հավաստմամբ Հ.֊ե. ծագում ունեցող 927 բառերի գրեթե կեսը կենդանի ու գործուն է Գորիսի բարբառում*: Բնականաբար, այդ թիվր մեծ կլինի Ղյսրաբաղի բարբառում նկատի առնելով Հենց միայն տարածքային գործոնը:
↑Krivopuskov, Viktor (2006). 《Армения, Армения...: 200 вопросов--200 ответов о стране и народе с библейских времен и до наших дней》 [Armenia, Armenia...: 200 questions-200 answers about the country and the people since biblical times to modern days] (러시아어). Golos-Press. Любопытно, что карабахский диалект армянского языка включает русские слова и даже целые фразы.