საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის შენობა

საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის შენობა

საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის შენობა — არქიტექტურული ძეგლი თბილისში რუსთაველის გამზირის №52-ში. აშენდა 1949-1953 წლებში. მასში განთავსებულია საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია.

ისტორია

საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის შენობის (თავდაპირველად „საქნახშირის” ადმინისტრაციული სახლი) აგება 1949 წელს დაიწყო. მას წინ უსწრებდა 1946 წელს ჩატარებული კონკურსი „საქნახშირის” ადმინისტრაციული სახლის პროექტზე, რომელიც თბილისში რუსთაველის გამზირსა და მოედნის კუთხეში უნდა აშენებულიყო. კონკურსში მიიღეს მონაწილეობა თბილისის წამყვანმა არქიტექტორებმა (სულ წარმოდგენილი იყო ათი პროექტი). 1946 წლის თებერვალში ჟიურიმ განიხილა ეს პროექტები და არქიტექტორების მ. ჩხიკვაძისა და კ. ჩხეიძის პროექტს მიანიჭა გამარჯვება. გამარჯვებულ პროექტში წარმოდგენილი იყო ყველა ძირითადი პრინციპი, რომლებიც შემდეგ მშენებლობაშიც განხორციელდა. საინტერესოა რომ არის ვარაუდი, რომ „საქნახშირის” ადმინისტრაციული სახლის მოცულობით-სივრცობრივი გადაწყვეტაზე გარკვეული გავლენა იქონია ცნობილი სტოქგოლმის საქალაქო რატუშის შენობის კომპოზიციამ (1911-1923 წწ.).

მშენებლობა ორ რიგად დაიყო. პირველად რუსთაველის გამზირისაკენ გამოსული ნაწილი აშენდა რომელიც 1953 წელს თითქმის მთლიანად დამთავრებული იყო, მაგრამ, მშენებლობა 1960-იან წლებშიაც ბოლომდე დამთავრებული არ იყო.

შენობა რუსთაველის გამზირის წითელ ხაზს უსწორდება. ხუთსართულიანი ჰორიზონტალური მასივი მოედნისკენ მაღალი, 55 მეტრიანი კოშკით მთავრდება, ხოლო გამზირისაკენ გამოსული პირველი სართულის მთელი ფრონტი ღია დაბალ გალერეას უჭირავს. მის ცენტრალურ ნაწილში ღია სივრცობლივი გასასვლელია ეზოსაკენ. თაღედს ორივე მხრიდან წინგამოწეული ნაწილი ჰკრავს; მოედნისკენ – ეს კოშკია, ხოლო გამზირისკენ – გვერდის რიზალიტი, რომელიც ასრულებს იმ ტრადიციულ როლს, რომელსაც საერთოდ, კოშკით დამთავრებული ასიმეტრული კომპოზიცია ავალებს მას – აწონასწორებს კოშკის ვერტიკალს. ამიტომ იგი კედლის ძირითადი სიბრტყიდან გამოწეულია. მისი დეკორატიული დამუშავების ზედა რეგისტრის თემა მეორდება ჰორიზონტალური მოცულობის ზედა სართულებში. შენობას ამთავრებს რთული, აჟურული პარაპეტით დაგვირგვინებული კარნიზი.

კოშკის ზედა, სარტყელით გამოყოფილი ნაწილი ღია, მაღალი ჰაეროვანი თაღედითაა გახსნილი და მას საფეხუროვანი ფრიზი ამთავრებს. მის თავზე კი წახნაგოვანი მაღალი ბელვედერია, რომელიც შპილითაა დაგვირგვინებული.

მთელ შენობას ბოლნისის მოვარდისფრო-ოქროსფერი ტუფი მოსავს. ცოკოლი და თაღედის სვეტები – ოდნავ მომწვანო იერის მქონე მუქი ნაცრისფერი ბორჯომის გრანიტითაა მოპირკეთებული.

პროექტის ავტორები შენობის ორი ფრთის (გამზირისა და მოედანზე გამომავალთ) კუთხეში კოშკით კრავენ და აქ ითვალისწინებდნენ სართულების დამაკავშირებელ სადარბაზო კიბეებს, ხოლო კოშკის ზედა ნაწილში წიგნსაცავი იყო გათვალისწინებული.

გამზირისა ანუ ძირითადი ფრთის ფასადის კომპოზიცია მასათა ურთიერთგაწონასწორებაზეა აგებული. ძირითადი მასის ჰორიზონტალური გადაწყვეტა წონასწორდება ერთი მხრივ კოშკის, მეორე მხრივ კი რიზალიტის ვერტიკალური დამუშავებით. კოშკი და რიზალიტი ერთ მთელად კრავენ შენობის ძირითად მასებს და ასრულებენ ფასადის ფრონტალურ კომპოზიციას. ამ ფასადისა და საერთოდ მთელი შენობის არქიტექტურულ კომპოზიციაში განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება შენობის ცენტრალური, ჰორიზონტალურად გადაჭიმული მასივის ქვედა რეგისტრს – ღია, მრავალმალიან თაღედს, რომელიც სივრცობლივ გასასვლელს ქმნის და გამზირს აკავშირებს შიდა ეზოს სივრცესთან. მისი გადაწყვეტა კარგად ითვალისწინებს სამხრეთის პირობებს და შენობის ორიენტაციას.

კოშკის მთელ შენობასთან შეფარდების დროს, პროექტის ავტორები კოშკისა და ჰორიზონტალურად დაწოლილ მასებს შორის პროპორციათა ჰარმონულ მწკრივს ემყარებოდნენ. რადგან შენობის ფრონტალური აღქმა (ვგულისხმობთ გამზირზე გამოსული მთავარი ფასადისა) პრაქტიკულად შეუძლებელია, უმთავრესი ყურადღება თვით კოშკის დანაწევრებათა ურთიერთშეფარდებას დაეთმო, რადგან განხილვისას კოშკი შენობაში ყოველთვის მთავარ როლს თამაშობს. იგი ქვევიდან ზემოთ თანდათან მსუბუქდება. მისი მასივი დიდი ზომის ვერტიკალური ხვრელობებით არის დანაწევრებული.

მაგრამ თუ კოშკისა და შენობის ჰორიზონტული მასივის ურთიერთ შეფარდება გათვალისწინებულია, მისი არქიტექტურულ-მხარვრული დამუშავება სრულიად სხვა ხასიათისაა. არც ელემენტთა დამუშავება, მათი მასშტაბი ან პროპორციები უწყობს ხელს მთელი შენობის არქიტექტურული გადაწყვეტის მთლიანობას. აქ თავს იჩენს კოშკის გადაწყვეტისას ფუნქციური მხარის უგულებელყოფა (როგორც აღინიშნა, ამ კოშკში, ძირითადად, მხოლოდ კიბის უჯრედია, ზევით გათვალისწინებული წიგნთსაცავი მეტად ნაძალადევად თავსდება ფართობში). თუ შენობის ჰორიზონტალურ ნაწილში კარ-ფანჯრები, უპირველეს ყოვლისა, უტილიტარულ სამსახურს უწევენ შენობას, კოშკში ისინი გადაქცეული არიან წმინდა მხატვრული” ამოცანების გადაწყვეტის საშუალებად. ამ წინააღმდეგობამ შინაარსობრივსა და ფორმალურ ამოცანებს შორის, ბუნებრივია თავისი დაღი დაასვა შენობის საერთო სახის ერთიანობას.

„საქნახშირის” სახლის არქიტექტურაში აშკარად ჩანს არქიტექტორთა სურვილი ეროვნული ხუროთმოძღვრული ტრადიციების გამოყენებისა. მაგრამ ეროვნული ხასიათის მინიჭებისათვის აქ ძირითადად დეკორია გამოყენებული. სამკაულთა შერჩევის დროს არ არის დაცული ერთიანობა. ფასადზე ვხვდებით სხვადასხვა ზომისა თუ ხასიათის დეკორატიულ მოტივებს, რომლებიც ვერჩაიწერა ერთიან მხატვრულ სისტემაში. ამან კი გამოიწვია ფასადების გადატვირთა დეკორატიული ელემენტებით.

ამრიგად, ზემოაღნიშულიდან გამომდინარე შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს ეროვნული აკადემიის ( ყოფ. “საქნახშირის” ადმინისტრაციული) შენობის არქიტექტურაში საინტერესო კომპოზიციური ხერხებთან ერთად, შეიმჩნევა გარკვეული წინააღმდეგობა ფუნქციონალური და მხატვრული ამოცანების გადაწყვეტაში, რამაც გარკვეულ წილად უარყოფითად იმოქმედა შენობის საერთო არქიტექტურული სახის ერთიანობაზე. წარმოადგენს XX საუკუნის 40-იანი წლების და 50-იანი წლების დასაწყისის ქართული არქიტექტურის დამახასიათებელ ნიმუშს.

რესურსები ინტერნეტში

Read other articles:

Ini adalah nama Tionghoa; marganya adalah Hu. Hu Shih胡適 Duta Besar Tiongkok untuk Amerika SerikatMasa jabatan29 Oktober 1938 – 1 September 1942 PendahuluWang ZhengtingPenggantiWei Tao-ming Informasi pribadiLahir(1891-12-17)17 Desember 1891Kabupaten Chuansha, Provinsi Jiangsu, Kekaisaran QingMeninggal24 Februari 1962(1962-02-24) (umur 70)Kabupaten Taipei, TaiwanAlma materCornell University Teachers College, Columbia University Philosophy career AliranPragmatisme, eksperimen...

 

Vandal SavageVandal Savage dari Justice Society of America #3,Seni karya Dale Eaglesham.Informasi publikasiPenerbitDC ComicsPenampilan pertamaGreen Lantern #10(Desember 1943)Dibuat olehAlfred Bester Martin NodellInformasi dalam ceritaAlter egoVandar AdgSpesiesCro-Magnon yang ditingkatkanAfiliasi timSecret Society of Super VillainsInjustice SocietyTartarusDemon KnightsNama alias terkenalKhafre, Aleksander Agung, Julius Caesar, Genghis Khan, Vlad the Impaler, Jack the Ripper, Burt Villers, Kain...

 

1989 single by Paul McCartney My Brave Face7-inch sleeveSingle by Paul McCartneyfrom the album Flowers in the Dirt A-sideFlying to My Home (12-inch only)B-sideFlying to My Home (7-inch only)I'm Gonna Be a Wheel SomedayAin't That a ShameReleased8 May 1989 (1989-05-08)[1]Recorded23 October 1987, 1 February and October 1988StudioHog Hill (Rye, East Sussex), Olympic (London, England)GenreRock[2]Length3:19Label Capitol Parlophone Songwriter(s) Paul McCartney Elvis Co...

Torneo di Wimbledon 1955Doppio femminile Sport Tennis Vincitrici Angela Mortimer Anne Shilcock Finaliste Shirley Bloomer Pat Ward Punteggio 7-5, 6-1 Tornei Singolare uomini donne   ragazzi ragazze Doppio uomini donne misto 1954 1956 Voce principale: Torneo di Wimbledon 1955. Angela Mortimer e Anne Shilcock hanno sconfitto in una finale interamente britannica Shirley Bloomer e Pat Ward col punteggio di 7-5, 6-1. Indice 1 Teste di serie 2 Tabellone 2.1 Legenda 2.2 Fase finale 2.3 Parte al...

 

Gaya atau nada penulisan artikel ini tidak mengikuti gaya dan nada penulisan ensiklopedis yang diberlakukan di Wikipedia. Bantulah memperbaikinya berdasarkan panduan penulisan artikel. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Escargot Escargot merupakan masakan berbahan baku daging bekicot yang berasal dari Prancis. Di Jepang pun demikian halnya, bahkan pengolahan bekicot ini begitu sederhana, hanya dengan bumbu jahe, cuka dan pemanis. Creswell dan Kopiang (1981) me...

 

This article is part of a series on thePolitics of the United States Federal government Constitution of the United States Law Taxation Policy Legislature United States Congress House of Representatives Speaker Mike Johnson (R) Majority Leader Steve Scalise (R) Minority Leader Hakeem Jeffries (D) Congressional districts (list) Non-voting members Senate President Kamala Harris (D) President Pro Tempore Patty Murray (D) Majority Leader Chuck Schumer (D) Minority Leader Mitch McConnell (R) Execu...

Egyptian politician (1955–2023) Sherif IsmailIsmail in 2016Prime Minister of EgyptIn office19 September 2015 – 7 June 2018PresidentAbdel Fattah el-SisiPreceded byIbrahim MahlabSucceeded byMostafa MadboulyMinister of PetroleumIn office16 July 2013 – 12 September 2015Prime MinisterHazem El Beblawi (acting)Ibrahim MahlabPreceded bySherif HaddaraSucceeded byTareq el Molla Personal detailsBorn(1955-07-06)6 July 1955Died4 February 2023(2023-02-04) (aged 67)Cairo, EgyptN...

 

Buckingham Palace dan Victoria Memorial. Aslinya bangunan ini didesain oleh Edward Blore dan diselesaikan pada tahun 1850, dan didesain ulang pada tahun 1913 oleh Sir Aston Webb Istana Buckingham (bahasa Inggris: Buckingham Palace) adalah kediaman resmi Raja Britania Raya dan Alam Persemakmuran di London.[1] Istana ini adalah tempat untuk peristiwa-peristiwa kenegaraan, tempat menyambut tamu negara, dan tempat kunjungan pariwisata. Seringkali dalam masa-masa kegembiraan, krisis at...

 

Ron RandellRandell dalam Follow the Boys (1963)LahirRonald Egan Randell(1918-10-08)8 Oktober 1918Sydney, AustraliaMeninggal11 Juni 2005(2005-06-11) (umur 86)Woodland Hills, Los Angeles, California, Amerika SerikatMakamPierce Brothers Westwood Village Memorial Park and MortuaryPekerjaanPemeranTahun aktif1937–1995Suami/istriElaine Diana Maltzman ​ ​(m. 1948; bercerai 1949)​ Marie Keith ​ ​(m. 1952; ber...

La Chute de la maison Usher Ficha técnicaDirección Jean EpsteiAyudante de dirección Luis BuñuelDirección artística Pierre KeferProducción Jean EpsteinGuion Luis Buñuel, Jean EpsteinBasada en Edgar Allan PoeFotografía Georges Lucas, Jean LucasVestuario Fernand OcliseProtagonistas Marguerite Gance, Jean Debucourt, Charles Lamy, Fournez-Goffard Ver todos los créditos (IMDb)Datos y cifrasPaís FranciaAño 1928Género TerrorDuración 63 minutosIdioma(s) mudaFormato 1,33 : 1Compañí...

 

Japanese manga series This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Kerberos Panzer Cop – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2023) (Learn how and when to remove this message) Kerberos Panzer CopOriginal edition with promo obi for StrayDog (1990)犬狼伝説(Kenrō Densetsu) MangaWritten&...

 

Портреты Путина в отделе канцелярских товаров, 2006 год Флешмоб «Своих не бросаем», проведённый в Хабаровске в марте 2022 года. Участники акции выстроились в виде буквы Z — символа российского вторжения на Украину Начиная с 2000-х годов среди исследователей и политико�...

Canadian organization This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Canadian Psychological Association – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2022) (Learn how and when to remove this message) Canadian Psychological AssociationLogo of the CPAFormation1939Headquarters141 Laurier Avenue WOttawa, Ontario, CanadaCoordinates45°25′15″N 75...

 

Institutional settlement in central Israel Place in Central, IsraelBeit Berl בֵּית בֶּרְל‎Midrasha LeOmanut, Beit Berl School of ArtsBeit BerlShow map of Central IsraelBeit BerlShow map of IsraelCoordinates: 32°11′59.24″N 34°55′33.74″E / 32.1997889°N 34.9260389°E / 32.1997889; 34.9260389CountryIsraelDistrictCentralCouncilDrom HaSharonFounded1946Population (2022)[1]268 Beit Berl (Hebrew: בֵּית בֶּרְל, lit. '...

 

Bus terminal in Tiruchirappalli Chathiram Bus Standசத்திரம் பேருந்து நிலையம்General informationLocationChintamani, TiruchirappalliTamil Nadu. PIN – 620 002.IndiaCoordinates10°49′53″N 78°41′36″E / 10.83139°N 78.69333°E / 10.83139; 78.69333Owned byTiruchirappalli City Municipal CorporationOperated byDepartment of Transport (Tamil Nadu)Platforms8ConstructionParkingYesBicycle facilitiesYesAccessibleHi...

Château de Richelieu Le portail, parmi les seuls vestiges du château. Période ou style Louis XIII Type Château Début construction XVIIe siècle Fin construction XVIIe siècle Propriétaire initial Armand Jean du Plessis de Richelieu Destination initiale Château de plaisance Propriétaire actuel Chancellerie des universités de Paris Destination actuelle Parc public Protection  Classé MH (1930) Coordonnées 47° 00′ 26″ nord, 0° 19′ 3...

 

Semi-autonomous part of the Russian Orthodox Church Russian Orthodox Church Outside of RussiaРу́сская Правосла́вная Це́рковь Заграни́цейROCOR headquarters, 75 E 93rd St, New York.AbbreviationROCORClassificationEastern OrthodoxPrimatePatriarch of Moscow & All Rus' KirillFirst HierarchMetropolitan Nicholas (Olhovsky)LanguageChurch Slavonic (worship),Russian (preaching),English (USA, Canada, UK, Ireland, Australia, New Zealand),Spanish (Spain and Latin...

 

Paralympic sport Logo of World Para Athletics Kenny van Weeghel in his racing chair at the 2006 IPC Athletics World Championships Annette Roozen competing in the long jump with her prosthetic leg. Athletes with an intellectual disability after racing at the 2000 Summer Paralympics Para-athletics is the sport of athletics practiced by people with a disability as a parasport. The athletics events within the parasport are mostly the same as those available to able-bodied people, with two major e...

One of two veinous trunks bringing deoxygenated blood back to the heart Inferior vena cavaAnterior (frontal) view of the opened heart. White arrows indicate valid blood flow.Superior vena cava, inferior vena cava, azygos vein and their tributariesDetailsSourceCommon iliac veinlumbar veinstesticular veinrenal veinsuprarenal veinhepatic veinDrains toRight atriumArteryAbdominal aortaIdentifiersLatinvena cava inferiorAcronym(s)IVCMeSHD014682TA98A12.3.09.001TA24991FMA10951Anatomical terminology&#...

 

Une femme Ādivāsī du groupe tribal Kondhs dans l'Odisha. Adivasis (ou Ādivāsīs) et Aborigènes de l'Inde sont des termes collectifs qui désignent les tribus du sous-continent indien considérées comme autochtones dans des régions (forêts) de l'Inde où elles vivent, en tant que cueilleurs ou en tant que communautés tribales sédentaires. Ces tribus forment une minorité substantielle de la population du pays. Percent of scheduled tribes in India by tehsils by census 2011 Elles repr...