მუჰამად ალ-ბაშირი (არაბ. محمد البشير; დ. 1983) — სირიელი პოლიტიკოსი და ინჟინერი, რომელიც ამჟამად სირიის 70-ე პრემიერ-მინისტრის თანამდებობას იკავებს. 2024 წლის 10 დეკემბრიდან იგი ხელმძღვანელობს სირიის გარდამავალ მთავრობას, რომელიც ჩამოყალიბდა ბაშარ ალ-ასადის რეჟიმის დაცემის შემდეგ.
ალ-ბაშირი აგრეთე მსახურობდა სირიის ხსნის მთავრობის (Syrian Salvation Government) მე-5 პრემიერ-მინისტრად. ეს იყო სამოქალაქო ადმინისტრაცია, რომელიც ჩამოაყალიბა სუნიტურმა ისლამისტურმა ორგანიზაციამ ჰაიათ თაჰრირ ალ-შამმა (HTS). თანამდებობას იკავებდა 2024 წლის 2024 წლის 13 იანვრიდან 10 დეკემბრამდე, სანამ არ აირჩიეს გარდამავალი მთავრობის პრემიერ-მინისტრად.
ადრეული ცხოვრება და განათლება
მuჰამად ალ-ბაშირი დაიბადა 1983 წელს სოფელ მაშოუნში, რომელიც მდებარეობს იდლიბის მუჰაფაზის ჯაბალ-ზავიას რეგიონში.[3] 2007 წელს დაასრულა ალეპოს უნივერსიტეტი ელექტრული ინჟინერიის სპეციალობით. 2011 წლისთვის ალ-ბაშირი გახდა სირიული გაზის კომპანიის გაზის საამქროს სიზუსტის ხელსაწყოების დეპარტამენტის უფროსი. სირიის სამოქალაქო ომის დაწყების შემდეგ, გახდა ალ-აამალის საგანმანათლებლო ინსტიტუტის დირექტორი, რომელიც განათლებას აძლევდა ომით დაზარალებულ ბავშვებს.[4] 2021 წელს მან მიიღო შარიათისა და სამართლის ხარისხი იდლიბის უნივერსიტეტში, ასევე გაიარა სერტიფიცირება ადმინისტრაციული ორგანიზაციისა და პროექტების მართვაში.[5][6]
პოლიტიკური კარიერა
პოლიტიკური კარიერის განმავლობაში მუჰამად ალ-ბაშირი მოღვაწეობდა სხვადსხვა მნიშვნელოვან თანამდებობებზე მინისტრის პოზიციამდე. იგი ორნახევარი წლის განმავლობაში მუშაობდა როგორც ისლამური განათლების დირექტორად ხსნის მთავრობის მინისტ ავქაფთან. შემდეგ იგი მუშაობდა განვითარებისა და ჰუმანიტარული საქმეების სამინისტროში — ჯერ დირექტორის მოადგილედ, ხოლო შემდეგ გახდა ასოციაციათა საქმეების დირექტორი.[6] 2022-2023 წლებში ალ-ბაშირი იყო განვითარებისა და ჰუმანიტარული საქმეების მინისტრი ალი კედას მთავრობაში.[7][6]
სირიის ხსნის მთავრობის პრემიერ-მინისტრი
2024 წლის 13 იანვარს ხსნის მთავრობის შურა საბჭომ მხარი დაუჭირა ალ-ბაშირის პრემიერ-მინისტრად არჩევას.[5][8] მისი არჩევნების პლატფორმა ფოკუსირებული იყო ელ-მთავრობაზე და მთავრობის ავტომატიზაციაზე.[7] მის მმართველობაში შეამცირეს უძრავი ქონების გადასახადები, შეამსუბუქეს საგეგმარებო რეგულაციები[9] და დაიწყეს კონსულტაციები ქალაქ იდლიბის ზონირების გეგმის გაფართოებაზე.[10] 2024 წლის 5 მარტს, იდლიბში ჰაიათ თაჰრირ ალ-შამის წინააღმდეგ გამართული დემონსტრაციებისა და რამადანის დაწყებისას, ალ-ბაშირმა გამოსცა დეკრეტი, რომლის თანახმადაც შეიწყალა პატიმრები, რომლებიც მძიმე დანაშაულებში არ იყვნენ დადანაშაულებულები.[11]
2024 წლის ბოლოს, ჰაიათ თაჰრირ ალ-შამის მიერ ხელმძღვანელ სამხედრო ოპერაციათა მეთაურობამ, რომელსაც მხარს უჭერდნენ თურქეთის მიერ მხარდაჭერილი სირიის ეროვნული არმიის მებრძოლები, დაიწყო ჩრდილო-დასავლეთ სირიაზე შეტევა, რის შედეგადაც დაიკავეს ალეპო და მნიშვნელოვნად გაზარდეს ხსნის მთავრობის კონტროლირებადი ტერიტორიების მასშტაბი. პრესკონფერენციაზე ალ-ბაშირმა განაცხადა, რომ შეტევა დაიწყო სირიის მთავრობის მხედრების სამოქალაქო პირებზე თავდასხმის საპასუხოდ,[12] რის გამოც მისი მტკიცებით, იძულებით გადაადგილდა „ათობით ათასი“ მოქალაქე.[13] 2024 წლის 4 დეკემბერს, ალ-ბაშირი ჩავიდა ალეპოში, რათა ზედამხედველობა გაეწია მთავრობის ოფისების ხელახლა გახსნისათვის და გადაუხადა მადლობა წინა მთავრობის იმ თანამშრომლებს, რომლებიც სამუშაოზე დაბრუნდნენ.[14]
სირიის პრემიერ-მინისტრი
2024 წლის 9 დეკემბერს, ბაშარ ალ-ასადის რეჟიმის დაცემის შემდეგ, ალ-ბაშირს ჰაიათ თაჰრირ ალ-შამის ლიდერ აბუ მუჰამედ ალ-ჯულანთან და სირიის პრემიერ-მინისტრ მოჰამად ღაზი ალ-ჯალალთან შეხვედრის შემდეგ დაევალა გარდამავალი მთავრობის ჩამოყალიბება ხელისუფლების გადაცემის კოორდინაციის მიზნით.[15][16][17] მომდევნო დღეს, იგი ოფიციალურად დანიშნეს გარდამავალი მთავრობის პრემიერ-მინისტრად 2025 წლის 1 მარტამდე.[18][19][20] ტელევიზიით გაკეთებულ განცხადებაში ალ-ბაშირმა აღნიშნა, რომ ხსნის მთავრობის ოფიციალურმა პირებმა შეხვედრა გამართეს წინა მთავრობის წარმომადგენლებთან ხელისუფლების გადაცემის გასაადვილებლად და რომ მისი კაბინეტი ხსნის მთავრობიდან დაიკავებს შესაბამის როლებს გარდამავალ მთავრობაში.[21][22]
სქოლიო