ჯიჰადი

ჯიჰადი (არაბ. جِهَاد) ― არაბული სიტყვა, რომელიც ძალისხმევას, სწრაფვას, ბრძოლას ნიშნავს, განსაკუთრებით, საქებარი მიზნისთვის.[1][2][3][4] ისლამში ჯიჰადი ალაჰის გზაზე გულმოდგინების გამოჩენას აღნიშნავს. მუსლიმები ვალდებული არიან, ისლამის გასავრცელებლად ძალისხმევა და გულმოდგინება გამოავლინონ. სამხედრო ჯიჰადმა „წმინდა ბრძოლის“ სახელწოდება მიიღო, რომელიც ყველა არსებული საშუალებით რწმენის გაძლიერებასა და გავრცელებას გულისხმობს. დღეისთვის, როგორც წესი, ჯიჰადი შეიარაღებულ ბრძოლასა[4][5] და ტერორიზმთან ასოცირდება, თუმცა მნიშვნელობა უფრო მრავლისმომცველია. ჯიჰადი ნიშნავს რამე საქმეში ძალისხმევას, მათ შორის, სწავლასა და შრომაში.[6]

შარიათის კლასიკური განმარტებით, ტერმინი ურწმუნოთა წინააღმდეგ შეიარაღებულ ბრძოლას გულისხმობს,[2][3] ხოლო თანამედროვე ისლამის მკვლევრები სამხედრო ჯიჰადს ძირითადად თავდაცვით ომთან აიგივებენ.[7][8] სუფისტურ წრეებში სულიერი და მორალური ჯიჰადი დიდი ჯიჰადის სახელწოდებით მოიხსენიება.[9][10][3] ბოლო ათწლეულებში ტერმინმა კიდევ უფრო მეტი ყურადღება მიიქცია, რადგანაც მას ისლამისტი ექსტრემისტები და ტერორისტები იყენებენ, რომელთა იდეოლოგია ჯიჰადის ისლამურ ცნებაზეა დაფუძნებული.[9][5][11][12]

დამატებითი საკითხავი

  • Biancamaria Scarcia Amoretti, Tolleranza e guerra santa nell'Islam, Scuola aperta/Sansoni, Firenze, 1974
  • David Cook Understanding Jihad, Berkeley: University of California Press, 2005.
  • Hadia Dajani-Shakeel and Ronald Messier (1991). The Jihad and Its Times. Ann Arbor: Center for Near Eastern and North African Studies, University of Michigan.
  • DeLong-Bas, Natana (2010). Jihad: Oxford Bibliographies Online Research Guide. Oxford University Press
  • Reuven Firestone: Jihad: The Origin of Holy War in Islam. New York: Oxford University Press, 1999.
  • Hashami, Sohail H., ed. Just Wars, Holy Wars, and Jihads: Christian, Jewish, and Muslim Encounters and Exchanges (Oxford University Press; 2012)
  • Johnson, James Turner (1997). The Holy War Idea in Western and Islamic Traditions. Pennsylvania State University Press. ISBN 9780271042145. 
  • John Kelsay: Just War and Jihad New York: Greenwood Press, 1991.
  • Shiraz Maher, Salafi-Jihadism: The History of an Idea, Oxford University Press, 2016
  • Suhas Majumdar: Jihad: The Islamic Doctrine of Permanent War; New Delhi, July 1994

სქოლიო

  1. ↑ John L. Esposito, ed. (2014). „Jihad“. The Oxford Dictionary of Islam. Oxford: Oxford University Press. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 September 2014. ციტირების თარიღი: 29 August 2014.
  2. ↑ 2.0 2.1 Peters, Rudolph; Cook, David (2014). „Jihād“. The Oxford Encyclopedia of Islam and Politics. Oxford: Oxford University Press. doi:10.1093/acref:oiso/9780199739356.001.0001. ISBN 9780199739356. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 January 2017. ციტირების თარიღი: 24 January 2017.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Tyan, E. (1965). „D̲j̲ihād“. In Bosworth, C. E.; van Donzel, E. J.; Heinrichs, W. P.; Lewis, B.; Pellat, Ch.; Schacht, J. (eds.). Encyclopaedia of Islam, Second Edition. 2. Leiden: Brill Publishers. doi:10.1163/1573-3912_islam_COM_0189. ISBN 978-90-04-16121-4.
  4. ↑ 4.0 4.1 Roy Jackson (2014). What is Islamic philosophy?. Routledge, გვ. 173. ISBN 978-1317814047. „jihad Literally 'struggle' which has many meanings, though most frequently associated with war.“ 
  5. ↑ 5.0 5.1 Badara, Mohamed; Nagata, Masaki (November 2017). „Modern Extremist Groups and the Division of the World: A Critique from an Islamic Perspective“. Arab Law Quarterly. Leiden: Brill Publishers. 31 (4): 305–335. doi:10.1163/15730255-12314024. ISSN 1573-0255.
  6. ↑ ზურაბიშვილი, დ. გობრონიძე, გ. (2011). სამოქალაქო განათლების ლექსიკონი. თბილისი: საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის იურიდიული განათლების ხელშეწყობის ფონდი. გვ. 286.
  7. ↑ Wael B. Hallaq (2009). Sharī'a: Theory, Practice, Transformations. Cambridge University Press (Kindle edition), გვ. 334–38. 
  8. ↑ Peters, Rudolph (2015). Islam and Colonialism: The Doctrine of Jihad in Modern History. De Gruyter Mouton, გვ. 124. DOI:10.1515/9783110824858. ISBN 9783110824858. 
  9. ↑ 9.0 9.1 DeLong-Bas, Natana J. (22 February 2018) [10 May 2017]. „Jihad“. Oxford Bibliographies – Islamic Studies. Oxford: Oxford University Press. doi:10.1093/obo/9780195390155-0045. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 June 2016. ციტირების თარიღი: 25 October 2021.
  10. ↑ Rudolph Peters (2005). „Jihad“. In Lindsay Jones (ed.). Encyclopedia of Religion. 7 (2nd ed.). MacMillan Reference. p. 4917.
  11. ↑ Cook, David [2005] (2015). „Radical Islam and Contemporary Jihad Theory“, Understanding Jihad, 2nd, Berkeley: University of California Press, გვ. 93–127. ISBN 9780520287327. 
  12. ↑ Jalal, Ayesha (2009). „Islam Subverted? Jihad as Terrorism“, Partisans of Allah: Jihad in South Asia. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, გვ. 239–240. DOI:10.4159/9780674039070-007. ISBN 9780674039070.