პური

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ პური (მრავალმნიშვნელოვანი).

პური — ადამიანის უმნიშვნელოვანესი საკვები პროდუქტი, რომელსაც იღებენ ცომის გამოცხობით. ცომს ამზადებენ ხორბლისა და ჭვავის, იშვიათად სიმინდისა და ქერის, ფქვილისაგან, რომელსაც ზელავენ მარილწყალში, ზოგჯერ უმატებენ შაქარს, ცხიმს, რძესა და სხვა.

პური ყუათიანი პროდუქტია, აქვს კარგი საგემოვნო თვისებები, ორგანიზმი მას ადვილად ითვისებს. პური ცილების, ნახშირწყლების, მინერალური ნივთიერებების, ვიტამინების (უმთავრესად B ჯგუფის), ბალასტური ნივთიერებების (უჯრედისი) წყაროა.

საქართველო პურეული კულტურების მოშინაურების ერთ-ერთ უძველეს კერად ითვლება. აღმოსავლეთ საქართველოს ბარში შეიქმნა პურეული კულტურების მდიდარი ჯიშები და მასთან დაკავშირებულმა შრომის ორგანიზაციამ დახვეწილი ფორმა მიიღო, რაც ზოგადად ხელისშემწყობი გახდა იბერიის სახელმწიფოს აღმავლობისა. დასაფქვავ ხორბალს საქართველოში სულადს უწოდებდნენ, ხოლო დაფქვილს — ფქვილს. არსებობდა სხვადასხვა ხარისხისა და თვისებების ხორბალი, რომელთაგანაც ნაირ-ნაირი პური ცხვებოდა.

პურის გამოსაცხობად, სადაც თონეც არის და ფურნეც, უფრო ხშირად ფურნეს ხმარობენ, თუმცა თონის პური უფრო უყვართ და საპატიოდაც ითვლება. ფურნეში ყველანაირი ჯიშის პური ცხვება. პურის მცხობელ ქალს თუ თონეში სახე ეწვის, ფურნეში გამოცხობისას, ამისგან დაზღვეულია. ამასთან ერთად, თონის პურს გამძლეობაც ნაკლები აქვს: სამი დღის მერე შრება, ფურნისა კი ერთი კვირა ძლებს. ფორმის მიხედვით პურები ცხვებოდა მრგვალი, გრძელი, ოთხკუთხედი, ადამიანისა და ცხოველის გამოსახულებით და გულიანი ნამცხვრები. დანიშნულების მიხედვით იყო რიტუალური, საოჯახო, სასტუმრო. რიტუალურს განეკუთვნება მიცვალებულის კულტთან დაკავშირებული, ღვთაებათა თაყვანსაცემად, ბუნების ძალთა აღორძინებასთან დაკავშირებით და სხვა რიგის ქადა-კვერები.

გამომცხვარი პური საქართველოს ზოგიერთ სოფელში სამოხელეო გადასახადში შედიოდა. პურისათვის ერთი სახის ხორბლის ფქვილი გამოიყენებოდა ან ნარევი. ძველ საქართველოში „გლეხნი ხმარობდნენ ოდესმე ქერჭრელ პურსა, ესე იგი ხორბალსა და ქერსა ერთად დაფქვიან და გამოაცხობენ“ (კალმასობა). „წმინდის“ პური დელიკატესს წარმოადგენდა და მხოლოდ განსაკუთრებულ დღეებში მოიხმარდნენ სუფრაზე. ქართველები როგორც მიწათმოქმედებასთან მჭიდროდ დაკავშირებული ხალხი, პურის ერთ-ერთი პირველი მომხმარებლები არიან მთელს მსოფლიოში. პურისადმი დამოკიდებულება ჩვენში ყოველთვის სარიტუალო რანგში იყო აყვანილი. მას მოწიწებით ეპყრობოდნენ და უფრთხილდებოდნენ. სუფრაზე პირველად ღვინო და პური მიჰქონდათ, რომელსაც კი არ ჭრიდნენ, არამედ ხელით ტეხავდნენ, ხოლო თუ ძირს დაუვარდებოდათ, აიღებდნენ და აკოცებდნენ. პურის ცხობა ტრადიციულად საოჯახო რიტუალს წარმოადგენდა, ხოლო თონე წმინდა ადგილად იყო მიჩნეული. სწამდათ, რომ პურის ცხობისას მიცვალებულთა სულებიც იქვე ტრიალებდნენ, ამიტომ ცომის ზელისას და თონის კურთხევისას მათ აუცილებლად ახსენებდნენ. გამომცხვარ პურებს აგრილებდნენ ხის ვარცლში და შემდეგ ინახავდნენ ხისავე კიდობნებში, რომელთა ხარატული ორნამენტიკა ერთ-ერთი საუკეთესოა ხალხურ ხელოვნებაში. საქართველოში პურის რამდენიმე ათეული სახეობაა დადასტურებული, რომელთა ცხობის ტექნოლოგიასა და ფორმებში მკვეთრადაა გამოხატული ამ უპირველესი საკვები პროდუქტის წარმოების უხვი ემპირია და დიდი კულტურა.

პურის მრავალსახეობა დღესაც შეიძლება აღინუსხოს ეთნოგრაფიული მასალის მიხედვით. პურის სახეობებს სხვადასხვა ფუნქციის შესრულება ჰქონდა დაკისრებული. იგი ყოველდღიურად ჯალაბთ სანაყრი იყო, სტუმრის დაპურების ძირითადი საშუალება. სახატო, სათემო, საოჯახო, ლხინისა თუ მწუხარების სუფრის აუცილებელი შემადგენელი ნაწილი. ცნობილია, რომ მთიელთა სანუკვარი საჭმელი ხორცეული იყო, მაგრამ პურის უპირატესი მნიშვნელობა არსებობისთვის ხევსურულ ხმითნატირალის ერთ-ერთ ნიმუშში კარგად ჩანს: „ქალო! რომელი გირჩევ ქმარიო, ქისტაური თუ ჩარგალელიო. ქისტაურ პურსა არ მოგაკლებსო — ნადირის ხორცსა ჩარგალელიო. ქალმა ქისტაურ დაირჩივაო ხორცი რად მინდა უპუროდაო“. მთაში უპურობა არცთუ იშვიათი მოვლენა იყო. ამიტომ პურისათვის სხვაგან გასვლა მიღებული წესი იყო. მაგალითად, მოხევეთათვის პურეულის მომარაგების ერთ-ერთ მნიშვნელოვან წყაროს წარმოადგენდა ჩრდილო კავკასიის სხვადასხვა რაიონში სამუშაოდ წასვლა, რასაც მოხევეები „ქოითკე პურობ სიარულს“ ეძახდნენ. სახნავი მიწის ნაკლებობა და უმოსავლო წლები აიძულებდა ხევსურს (განსაკუთრებით არხოტის თემის სოფლებში), რომ პურის მარცვალში სხვადასხვა თესლი შეერია. სვანეთის ეთნოგრაფიულ ყოფაში განსაკუთრებით იყო გამოკვეთილი სქესის, ასაკისა და სამუშაოს ხასიათის მიხედვით დიფერენცირებული პური და პურის ნამცხვარი.

ფოტოგალერეა

ლიტერატურა

Read other articles:

Lyssavirus Virus Australian bat lyssavirus pada mikroskop transmisi elektronTaksonomiSuperdomainBiotaDomainVirusDuniaRiboviriaKerajaanOrthornaviraeFilumNegarnaviricotaSubfilumHaploviricotinaKelasMonjiviricetesOrdoMononegaviralesFamiliRhabdoviridaeGenusLyssavirus Tipe taksonomiRabies lyssavirus SpesiesLihat tekslbs Lyssavirus (dari bahasa Yunani λύσσα atau lyssa yang artinya kemarahan)[1] adalah genus virus yang berada pada famili Rhabdoviridae, ordo Mononegavirales. Virus ini ter...

 

 

Saiful Rachiman Asisten Logistik Kepala Staf Angkatan DaratMasa jabatan13 September 2021 – 16 Januari 2023 PendahuluJani IswantoPenggantiHari Arif WibowoWaaslog Kasad Bidang RenbinminlogMasa jabatan24 Maret 2021 – 13 September 2021 PendahuluHarfendiPenggantiAris SusantoKapok Sahli Pangdam XIII/MerdekaMasa jabatan24 April 2020 – 24 Maret 2021 PendahuluFarouk PakarPenggantiAgus Saepul Informasi pribadiLahir15 Januari 1965 (umur 59)Alma materAkademi Militer ...

 

 

Women's 800 metres T34at the XVI Paralympic GamesVenueTokyo National StadiumDates4 September 2021Competitors7 from 4 nationsMedalists Hannah Cockroft  Great Britain Kare Adenegan  Great Britain Alexa Halko  United States←2016 Athletics at the2020 Summer ParalympicsTrack events100 mmenwomen200 mmenwomen400 mmenwomen800 mmenwomen1500 mmenwomen5000 mmenwomen4×100 m relaymixedRoad eventsMarathonmenwomenField eventsLong jumpmenwomenHigh jumpmenShot putmenwomenDiscus th...

LighthouseForte Stella Portoferraio Lighthouse with the eastern Elba in backgroundLocationPortoferraio Elba TuscanyItalyCoordinates42°48′59″N 10°20′03″E / 42.816283°N 10.334034°E / 42.816283; 10.334034TowerConstructed17881915 (restored)Constructionlight stone towerHeight25 metres (82 ft)Shapecylindrical tower with double balcony and lanternMarkingsunpainted light stone tower, grey lanternPower sourcemains electricity OperatorMarina Militare ...

 

 

German botanist and physician (1665–1721) This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (July 2021) (Learn how and when to remove this template message) Rudolf Jakob CamerariusBorn(1665-02-12)12 February 1665Tübingen, Holy Roman EmpireDied11 September 1721(1721-09-11) (aged 56)Tübingen, Holy Roman EmpireOther namesCamererKnown forInvestiga...

 

 

Menara TV Nagoya Sakae (栄code: ja is deprecated ) adalah nama distrik di Naka-ku, Nagoya, Prefektur Aichi, Jepang. Distrik ini merupakan pusat kota yang berkembang di sekitar Persimpangan Sakae, Stasiun Sakaemachi Jalur Meitetsu Seto dan Stasiun Sakae Kereta Bawah Tanah Nagoya. Sakae dan Stasiun Nagoya merupakan dua pusat kota utama di Nagoya. Dengan kereta bawah tanah, dari Stasiun Nagoya ke Sakae memakan waktu kurang dari lima menit. Di tempat ini terdapat rumah makan, pusat perbelanjaan,...

United States Navy rear-admiral Hiram PauldingCommodore Hiram PauldingBorn(1797-12-11)December 11, 1797Cortlandt, New YorkDiedOctober 20, 1878(1878-10-20) (aged 80)Huntington, New YorkAllegianceUnited StatesService/branchUnited States NavyYears of service1811–1870RankRear admiralCommands heldSharkLevantVincennesSt. LawrenceHome SquadronBattles/warsWar of 1812American Civil WarRelationsJohn Paulding (father) Hiram Paulding (December 11, 1797 – October 20, 1878) was a rear admiral...

 

 

Questa voce sull'argomento allenatori di pallacanestro lituani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Kazys Maksvytis Nazionalità  Lituania Altezza 180 cm Peso 90 kg Pallacanestro Ruolo Allenatore Squadra Lituania CarrieraCarriera da allenatore 2008 Lituania U-162010 Lituania U-182010-2011 Aisčiai Kaunas2011 Lituania U-192011-2012 Sakalai Vilnius2012 Lituania U-202012-2015 Neptūnas Klaipėda2015-2017 Lietkabelis201...

 

 

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2023. Daftar tokoh Padangpanjang berisi nama tokoh-tokoh yang lahir di Kota Padangpanjang dan Kabupaten Tanah Datar sebagai bagian tak terpisahkan dalam Luhak Tanah Data. Tokoh-tokoh tersebut berasal dari etnis Minangkabau ataupun dari etnis atau bangsa lai...

Emidio TalianiKardinal-Imam San Bernardo alle TermeTaliani pada 1895.GerejaGereja Katolik RomaPenunjukan12 November 1903Masa jabatan berakhir24 Agustus 1907PendahuluGiuseppe Melchiorre SartoPenerusPietro GasparriImamatTahbisan imam20 Oktober 1861Tahbisan uskup29 Juni 1896oleh Lucido Maria ParocchiPelantikan kardinal22 Juni 1903oleh Paus Leo XIIIPeringkatKardinal-ImamInformasi pribadiNama lahirEmidio TalianiLahir19 April 1838Montegallo, Negara GerejaWafat24 Agustus 1907(1907-08-24) (umur&...

 

 

Campaigning publishing organisation Index on CensorshipFormation1972; 52 years ago (1972)TypeNon-profitHeadquartersLondon, United KingdomRegion served WorldwideBoard of directorsTrevor Phillips (Chair), David Aaronovitch, Anthony Barling, Kiri Kankhwende, Kate Maltby, Sanjay Nazerali, Elaine Potter, David Schlesinger, Mark StephensParent organizationWriters and Scholars InternationalStaff 12Websiteindexoncensorship.org Index on Censorship is an organisation campaigning...

 

 

40°51′55″N 44°01′50″E / 40.86528°N 44.03056°E / 40.86528; 44.03056 Place in Lori, ArmeniaLusaghbyur ԼուսաղբյուրAghbulaghLusaghbyurCoordinates: 40°51′55″N 44°01′50″E / 40.86528°N 44.03056°E / 40.86528; 44.03056CountryArmeniaProvinceLoriMunicipalitySpitakElevation1,800 m (5,900 ft)Population (2001) • Total998Time zoneUTC+4 Lusaghbyur (Armenian: Լուսաղբյուր) is a town in the S...

Constitutional monarchy as a system of government in The Bahamas King of The BahamasCoat of arms of the BahamasIncumbentCharles IIIsince 8 September 2022 DetailsStyleHis MajestyHeir apparentWilliam, Prince of WalesFirst monarchElizabeth IIFormation10 July 1973 Politics of The Bahamas Executive Monarch Charles III Governor-General (list) Cynthia A. Pratt Prime Minister Philip Davis Cabinet Legislature Senate President of the Senate House of Assembly Speaker Leader of the Opposition L...

 

 

Country in north-western Europe This article is about the sovereign state. For other uses, see Ireland (disambiguation). Ireland[a]Éire (Irish) Flag Coat of arms Anthem: Amhrán na bhFiannThe Soldiers' SongShow globeShow map of EuropeLocation of Ireland (dark green)– in Europe (light green & dark grey)– in the European Union (light green)Capitaland largest cityDublin53°20.65′N 6°16.05′W / 53.34417°N 6.26750°...

 

 

Часть серии статей о ХолокостеИдеология и политика Расовая гигиена Расовый антисемитизм Нацистская расовая политика Нюрнбергские расовые законы Шоа Лагеря смерти Белжец Дахау Майданек Малый Тростенец Маутхаузен Освенцим Собибор Треблинка Хелмно Юнгфернхоф Ясеновац...

Election 1885 Massachusetts gubernatorial election ← 1884 November 3, 1885 1886 →   Nominee George D. Robinson Frederick O. Prince Party Republican Democratic Popular vote 112,243 90,346 Percentage 53.53% 43.09% County resultsRobinson:      50–60%      60–70%      70–80%Prince:      50–60% Governor before election George D. Robinson Republican Elected Gov...

 

 

Racing sport using motorcycles This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article possibly contains original research. Please improve it by verifying the claims made and adding inline citations. Statements consisting only of original research should be removed. (April 2015) (Learn how and when to remove this message) This article needs additional citations for verification. Plea...

 

 

Zimbabwean sculptor (born 1960) This biography of a living person includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately, especially if potentially libelous or harmful. Please help improve this article by introducing more precise citations. (November 2023) (Learn how and when to remove this message) Eddie Masaya...

District in Pskov Oblast, RussiaBezhanitsky District Бежаницкий районDistrictBezhanitskaya Upland in Bezhanitsky District Coat of armsLocation of Bezhanitsky District in Pskov OblastCoordinates: 56°58′N 29°53′E / 56.967°N 29.883°E / 56.967; 29.883CountryRussiaFederal subjectPskov Oblast[1]Established1927Administrative centerBezhanitsy[2]Area[3] • Total3,535 km2 (1,365 sq mi)Population (2010 ...

 

 

Halaman ini mencakup daftar kota di Polandia. Sebuah kamus ilmu bumi Diarsipkan 2006-06-14 di Wayback Machine. tersedia untuk mencari setiap kota. Peta Polandia Polandia Artikel ini adalah bagian dari seri Politik dan KetatanegaraanPolandia Pemerintahan Undang-Undang Dasar Polandia Hukum Hak asasi manusia Legislatif Parlemen Polandia parlemen saat ini Sejm Ketua Szymon Hołownia (PL2050) Wakil Ketua Senat Ketua Małgorzata Kidawa-Błońska (PO) Wakil Ketua Eksekutif Presiden Polandia Andrzej ...