დაშალთი (აზერ. Daşaltı) - აზერბაიჯანის რესპუბლიკის შუშის რაოინის სოფელი.[2]
1992 წლიდან ოკუპირებულია სომხეთის რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების მიერ. სოფელი, 2020 წლის 9 ნოემბერს აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალებმა ოკუპაციისგან გაათავისუფლა.
ისტორია
სოფელი დაშალთი იყო ის ადგილი, სადაც მდებარეობდა მღვიმე, ადრე მიმდებარე ტერიტორიაზე მცხოვრები ხალხი ხაზნადაგს უწოდებდა. სოფელი ჩამოყალიბდა მე-18 საუკუნეში, როდესაც ყარაბაღის ხანმა იბრაჰიმხალილ ხანმა დაასახლა აზერბაიჯანული და სომხური ოჯახები ზანგეზურის რაიონის სოფელ დუზებურდიდან, შუშას ციხის სამხრეთი კედლების ძირში, დაშალთში (იგულისხმება კლდის ქვეშ). "). სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის მდებარეობს. სოფელი სომხური შეიარაღებული დაჯგუფებების კონტროლის ქვეშ 1991 წლიდან იყო. 2020 წლის 9 ნოემბერიდან აზერბაიჯანის შეირაღებული ძალებმა ოკუპაციისგან გაათავისუფლეს. [3][4]
სოფლის ნგრევა
2024 წლის 5 აპრილს Google Earth-მა განაახლა შუშის რეგიონის სატელიტური სურათები. Monument Watch-ის ჯგუფმა დააფიქსირა, რომ აზერბაიჯანმა მთლიანად გაანადგურა სოფელი, ძველი უბნების, წყაროების, სამოქალაქო ინფრასტრუქტურისა და ბუნებრივი გარემოს ჩათვლით.[5][6][7][8]
ტოპონიმიკა
დაშალთი არის სოფელის სახელი შუშის რაიონში . ასე ჰქვია შუშას ციხის სამხრეთ კედლის ძირში მდებარე ხეობას . ეს ნიშნავს "კლდოვანს". XIX საუკუნის დასაწყისში ზანგეზურის სოფელ დუზებურდიდან სომხური ოჯახები დასახლდნენ. ამის შემდეგ ამ სოფელს აზერბაიჯანელებში „დაშალთი ნერესის შვილები“ უწოდეს. XIX საუკუნის ბოლოს ამ სოფლიდან დაიბადა სოფლები დაშალთი-ხუზერბურდი და დაშალთი კუნგუთი. სოფელ ხუზებურთის სახელწოდება შუშაში მდებარე გამოქვაბულის "განძის ციხე"-ს სომხური სახელწოდებაა. მაშინ ამ სახელს სომხურად ხწადბერდი ერქვა. მე-19 საუკუნის მიწურულის ინფორმაციით, დღევანდელ შუშას რაიონში ორი სოფელი იყო სახელად დაშალთი: დაშალთი-კუნნეტი და დაშალთი-ხაზაბური.[9]
გეოგრაფია და კლიმატი
სოფელი დაშალთი მდებარეობს მდინარე ზარისლის ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის ძირში.
სქოლიო
