გროზნოს ბრძოლა (1999-2000)

1999-2000 გროზნოს ბრძოლა
თარიღი 25 დეკემბერი 1999- 6 თებერვალი 2000
მდებარეობა გროზნო, ჩეჩნეთი, რუსეთი
შედეგი რუსების გამარჯვება
მხარეები
რუსეთის დროშა
რუსეთის ფედერაცია
ჩეჩნეთის მილიცია
ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა
ჩეჩნეთის იჩკერიის რესპუბლიკა

არაბი მუჯაჰიდეები ჩეჩნეთში

ქურთი მუჯაჰიდეები ჩეჩნეთში
მეთაურები
რუსეთის დროშა ბორის ელცინი
რუსეთის დროშა ვლადიმერ პუტინი
რუსეთის დროშა იგორ სერგეევი
რუსეთის დროშა ლევ როხლინი
რუსეთის დროშა ანატოლი კვაშნინი
რუსეთის დროშა ვიქტორ კაზანცევი
რუსეთის დროშა მიზაილ მალოფევი
რუსეთის დროშა ვალენტინ ასტავიევი
რუსეთის დროშა ბესლან განტამიროვი
 ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა ასლან მასხადოვი
ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა ასლამბეკ ისმაილოვი
ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა ლეჩა დუდაევი
ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა შამილ ბასაევი
ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა რუსლან გელაევი
ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა ხუნხარ-ფაშა ისმაილოვი
ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერიის დროშა ისა მუნაევი
იბნ-ალ ხატააბი
აბდოურაჰმან ალ-ზარქი
დანაკარგები
368 მოკლული
1,469 დაჭრილი

ჩეჩნური მილიცია:
700 – ზე მეტი დაიღუპა

 1500-2000 სეპარატისტი დაიღუპა (რუსული მონაცემებით)

1999–2000 წლების გროზნოს ბრძოლა — რუსეთის ძალების მიერ ჩეჩნეთის დედაქალაქ გროზნოს ალყა და იერიში, რომელიც გაგრძელდა 1999 წლის ბოლოდან 2000 წლის დასაწყისამდე. ალყამ და ბრძოლებმა დედაქალაქი დაანგრია. 2003 წელს გაერომ გროზნოს უწოდა ,,ყველაზე განადგურებული ქალაქი დედამიწაზე".[1] ალყის დროს 5000-დან 8000-მდე სამოქალაქო პირი დაიღუპა, რის გამოც ეს ჩეჩნეთის მეორე ომის ყველაზე სისხლიან ეპიზოდს წარმოადგენს.

წინაპირობა

1999 წლის 15 ოქტომბერს, ჩეჩენი სეპარატისტების წინააღმდეგ ინტენსიური ტანკისა და საარტილერიო ბარაკის დამონტაჟების შემდეგ, რუსულმა ძალებმა აიღეს კონტროლი სტრატეგიულ ქედზე გროზნოს საარტილერიო დიაპაზონში. მალევე მათ ქალაქის გარეუბნების ხელში ჩაგდება ცადეს მაგრამ უშედეგოდ. . 4 დეკემბერს ჩრდილოეთ კავკასიაში რუსული ძალების მეთაურმა, გენერალმა ვიქტორ კაზანცევმა განაცხადა, რომ გროზნო სრულად იყო ბლოკირებული რუსეთის ჯარების მიერ. გენერალმა ანატოლი კვაშნინმა, ჯარის გენერალური შტაბის უფროსმა, იწინასწარმეტყველა, რომ ამბოხებულები ჩეჩნეთის დედაქალაქს თვითონ დატოვებდნენ და მათ მოსახლეობისგან განადგურების თავიდან ასარიდებლად უკან დახევა მოსთხოვა.[2] ძლიერი საჰაერო ძალების მხარდაჭერით, რუსულმა ძალებმა მნიშვნელოვნად აჭარბებდა ჩეჩნეთის სამხედრო შესაძლებლობებს. ჩეჩენთა რიცხვი 3000-დან 6000-მდე მებრძოლს შეადგენდა და მნიშვნელოვნად უფრო დიდი და ბევრად უკეთესი იყო, ვიდრე ჩეჩნეთის დედაქალაქის ასაღებად გაგზავნილი ძალა. ამ ბრძოლაში ორივე მხარის საბრძოლო ტაქტიკა წინა ბრძოლებისგან მკვეთრად განსხვავებული იყო.

შედეგები

ყველაზე ცნობილი ნოვიე ალდის ხოცვა, რომელშიც მინიმუმ 50 მშვიდობიანი ადამიანი დაიღუპა 5 თებერვალს მოხდა. რამდენიმე ასეული მეამბოხე მებრძოლი დარჩა ნანგრევების ქვეშ, რომლებიც იქიდანაც სვრიდნენ რუს მებრძოლებს.[3] სნაიპერების, ნაღმების და აფეთქებული ტყვიების საშიშროების გამო რუსებმა 6 თებერვლამდე შეძლეს რუსეთის დროშის აღმართვა ქალაქის ცენტრში. პრეზიდენტმა პუტინმა განაცხადა, რომ გროზნო ,,განთავისუფლდა" და თქვა, რომ სამხედრო ოპერაციები დასრულდა. აფეთქდა მძიმედ დაზიანებული ან დანაღმული ბევრი შენობა, მათ შორის მინუტკას მოედნის გარშემო ყველა მაღალსართულიანი შენობა. 21 თებერვალს რუსულმა ძალებმა სამხედრო აღლუმი ჩაატარეს სამშობლოს დამცველის დღის (ყოფილი საბჭოთა არმიის დღე) აღსანიშნავად და ჩეჩენი აჯანყებულების სავარაუდო საბოლოო დამარცხების სიმბოლოდ. რუსეთის თავდაცვის მინისტრმა იგორ სერგეევმა ცერემონიის დროს განაცხადა, რომ ოპერაცია დასრულებულია და განადგურდა ის ტერორისტული ჯგუფები, რომლებიც რუსეთის დანგრევას ცდილობდნენ.

გაეროს მუშაკებმა, რომლებიც ქალაქში შევიდნენ საერთაშორისო დახმარების პირველი კოლონით, აღმოაჩინეს დანგრეული, გვამებით სავსე ქალაქი. როზნოში ჯერ კიდევ 21,000 სამოქალაქო პირი იყო. ქალაქის ზარალი არასდროს დათვლილა. გვამების უმეტესობა გაწმენდილია 2000 და 2001 წლებში. ბრძოლის პერიოდით დათარიღებული ერთ დიდ მასობრივი საფლავი 2006 წელს აღმოაჩინეს გროზნოს ყოფილ კიროვის პარკის მიდამოში. მარტში რუსულმა არმიან ქალაქიდან წასულებს ნება დართო განადგურებულ გროზნოში დაბრუნებულიყვნენ.

პარტიზანული ომი გროზნოში

500 – მდე (რუსული შეფასებით) 1000 – დან (სეპარატისტული პრეტენზია)[4] აჯანყებული მებრძოლები დარჩნენ ქალაქში და უფრო მეტიც უკან დაბრუნდნენ მშვიდობიან მოსახლეობასთან, რომლებიც ხშირად იმალებოდნენ საკომუნიკაციო გვირაბებსა და დაზიანებული შენობების სარდაფებში, და ჩვეულებრივ ღამით ჩნდებოდნენ ცეცხლსასროლი იარაღით და რუს დამცველებსა თუ აღჭურვილობას ანადგურებდნენ. 2000 წლის ივნისში რუსეთის პოლიციამ და სპეცდანიშნულების რაზმებმა გროზნოში აჯანყებული ძალების წინააღმდეგ დიდი ამბოხი დაიწყეს, მაგრამ დაბომბვები და შეტაკებები ქალაქში გაგრძელდა, რადგან პარტიზანები ნაწილობრივ დაბრუნებულ მშვიდობიან მოსახლეობაში იმალებოდნენ. ქალაქის მერის ბისლან განტამიროვის განცხადებით, პარტიზანებს ეხმარებოდნენ ჩეჩნეთის პოლიცია და გროზნოში რუსები უკანონოდ კლავდნენ დღეში 15-მდე ჩეჩენს. რამდენიმე ინციდენტის დროს, გროზნოს თავზე ვერტმფრენები რაკეტებით ჩამოაგდეს, რის შედეგადაც მრავალი სამხედრო მაღალჩინოსანი დაიღუპა. ყველაზე სასიკვდილო თავდასხმის დროს, ისტორიაში ყველაზე მძიმე ვერტმფრენის სტიქიაში 120-ზე მეტი ჯარისკაცი დაიღუპა. ისინი ანადგურებდნენ ადგილობრივი თვითმმართველობის შენობებსაც. ). 2002 წელს გროზნოს დაეჯახა სატვირთო ბომბი, რომელმაც გაანადგურა პრო-მოსკოვის ჩეჩნეთის მთავრობის მდივანი, სულ მცირე 83 ადამიანთან ერთად.

წლების გასვლასთან ერთად ჩეჩნეთში სიტუაცია თანდათან მშვიდდებოდა. საბოლოოდ, დედაქალაქში თავდასხმები იშვიათი მოვლენა გახდა.[5] მასშტაბური აღდგენითი სამუშაოები ქალაქში 2006 წლიდან დაიწყო, რასაც თან ახლდა მრავალი ნეშტის და საფლავების აღმოჩენა.[6]

სქოლიო

  1. ↑ Scars remain amid Chechen revival, BBC News, March 3, 2007
  2. ↑ Russian commanders predict Chechen forces will abandon Grozny Archived May 20, 2006, at the Wayback Machine, CNN, November 22, 1999
  3. ↑ n Chechnya's Shattered Capital, Survivors See Their Own Reflection,I The New York Times, February 17, 2000
  4. ↑ Fighting in key Chechen gorge, BBC News, February 14, 2000
  5. ↑ Gunmen attack Grozny checkpoint, injure 6 Russians, Reuters, Apr 19, 2007
  6. ↑ Chechnya’s Capital Rises From the Ashes, Atop Hidden Horrors, The New York Times, April 30, 2008

Read other articles:

Jalur Sokolnicheskaya

!C  1  Jalur Sokolnicheskaya IkhtisarJenisAngkutan cepatSistemMetro MoskwaLokasiMoskwaTerminusTroparyovo (barat daya)Bulvar Rokossovskogo (timur laut)Stasiun20[1]OperasiDibuka15 Mei 1935[1]OperatorMoskovsky MetropolitenKarakteristik lintasBawah tanah, atas tanah, melayangRangkaian81-717.5M/714.5M[1]Data teknisPanjang lintas282 kilometer (175 mi)[1]Lebar sepur1.520 mm (4 ft 11+27⁄32 in)ElektrifikasiThird rail Pe...

 

Ana dari Austria

Ana dari AustriaAna dari Austria oleh Peter Paul RubensPermaisuri Prancis dan NavarraPeriode24 November 1615 – 14 Mei 1643Informasi pribadiKelahiran(1601-09-22)22 September 1601Istana Benavente, Valladolid, SpanyolKematian20 Januari 1666(1666-01-20) (umur 64)Paris, PrancisPemakamanBasilika Saint-Denis, Paris, PrancisWangsaWangsa HabsburgAyahPhilip III dan II dari Spanyol dan PortugalIbuMargarete dari AustriaPasanganLouis XIIIAnakLouis XIVPhilippe, Adipati OrléansAgamaKatolik RomaTanda...

 

List of Green Bay Packers players: L–R

Green Bay Packers players The Green Bay Packers lining up against the Seattle Seahawks. Key A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z See also References The Green Bay Packers are a professional American football franchise based in Green Bay, Wisconsin.[1] They are currently members of the North Division of the National Football Conference (NFC) in the National Football League (NFL), and are the third-o...

Baby Face Killa

2012 mixtape by Freddie GibbsBaby Face KillaMixtape by Freddie GibbsReleasedSeptember 25, 2012[1]Recorded2011-2012GenreHip hopGangsta rapLength78:13ProducerM-80, DJ Stikuhbush, Cylla, Feb. 9, SMKA, Cookin' Soul, DJ Dahi, Statik Selektah, The Futuristiks, DJ Fresh, DJ Izzo, Matterafact, T-Minus, DJ Mustard, Bobby Kritical, Lil' Lody, Diamond StyleFreddie Gibbs chronology Shame(2012) Baby Face Killa(2012) ESGN(2013) Professional ratingsReview scoresSourceRatingConsequence of Sou...

 

Linux for PlayStation 2

Software for the PlayStation 2 Linux for PlayStation 2Cover art for Linux for PlayStation 2DeveloperSony Computer EntertainmentOS familyLinux (Unix-like)Working stateDiscontinuedInitial release2002; 22 years ago (2002)PlatformsPlayStation 2 SCPH-50000 and earlierKernel typeMonolithic (Linux kernel)Defaultuser interfaceWindow MakerOfficial websiteweb.archive.org/web/20100524023205/http://playstation2-linux.com:80/ (archived from the original) Linux for PlayStation 2 (or PS2 L...

 

Territories of Poland annexed by the Soviet Union

1939 Soviet Union invasion of Poland Temporary borders created by advancing German and Soviet troops. The border was soon readjusted following diplomatic agreements. Seventeen days after the German invasion of Poland in 1939, which marked the beginning of the Second World War, the Soviet Union entered the eastern regions of Poland (known as the Kresy) and annexed territories totalling 201,015 square kilometres (77,612 sq mi) with a population of 13,299,000. Inhabitants besides ethni...

112th Air Refueling Group

This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (December 2012) (Learn how and when to remove this message) 112th Air Refueling Group112th Air Refueling Group emblemActive1942–1993CountryUnited StatesBranchAir National GuardTypeGroupRoleAerial RefuelingPart ofMississippi Air National GuardGarrison/HQPittsburgh IAP Air...

 

Honda C engine

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Honda C engine – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2019) (Learn how and when to remove this message) Reciprocating internal combustion engine Honda C engineOverviewManufacturerHondaProduction1985–2005LayoutConfiguration90° V6Displacement2.0&...

 

Kristen F. Bauer

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

László Rajk

Hungarian politician (1909–1949) This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (August 2008) (Learn how and when to remove this message) László RajkMinister of the Interior of HungaryIn office20 March 1946 – 5 August 1948Prime MinisterFerenc NagyLajos DinnyésPreceded byImre NagySucceeded byJános KádárMinister of Foreign Affairs of HungaryI...

 

Banu Nu'aym

Syrian tribal confederation A Bedouin tribesman of the Banu Nu'aym tribe in the Hauran, 1895 The Banu Nu'aym (Arabic: بنو نعيم), also spelled al-Na'imeh, al-Na'im or al-Ne'im, are a large tribal confederation present in the Hauran and Golan Heights regions of Syria. History The Banu Nu'aym was the dominant tribe among the 1,122 Bedouin households in the Lajat lava field of the Hauran in the 16th century.[1] They also accounted for 51 and 120 households in the nahiya (subdistric...

 

Pirate Party

Type of political party For specific political parties with this name, see List of Pirate Parties. This article needs to be updated. The reason given is: Map of elected pirates is heavily outdated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (October 2021) Pirate Party IdeologyPirate politics Civil libertarianism Anti-corruption and E-democracy Direct and participatory democracy Copyright and patent reform Software and Internet freedom Part of a se...

Chinese people in East Timor

Ethnic group Chinese people in East TimorA mix wedding of East Timorese and Chinese Hakka people in East Timor, where the four flower girls and the mother of the bride on the far right are of Chinese Hakka descent.Total population4,000[1]—20,000 (Historically)Regions with significant populations East Timor AustraliaLanguagesPortuguese, Indonesian, Chinese (Hakka, Cantonese, Mandarin), Tetum, MacaneseReligionConfucianism, Buddhism, Taoism, CatholicismRelated ethnic groupsC...

 

USS Cyane (1815)

For other ships with the same name, see USS Cyane. USS Cyane History United Kingdom NameCyane Ordered30 January 1805 Laid downAugust 1805 Launched14 October 1806 CommissionedMarch 1807 FateCaptured by USS Constitution, 20 February 1815 United States NameCyane AcquiredCaptured 20 February 1815 Commissioned1815 Decommissioned1827 FateBroken up, 1836 General characteristics Class and typeBanterer-class sixth-rate[1][2] Tonnage539 Length118 ft 2 in (36.02 m) Be...

 

Company store

Store selling almost exclusively to employees of a specific company A company store owned and operated by the U.S. Coal and Coke Company in Lynch, Kentucky, 1946 A company store is a retail store selling a limited range of food, clothing and daily necessities to employees of a company. It is typical of a company town in a remote area where virtually everyone is employed by one firm, such as a coal mine. In a company town, the housing is owned by the company but there may be independent stores...

منتخب السعودية لكرة السلة

منتخب السعودية لكرة السلة السعودية التصنيف 94 ▲ 10 (16 سبتمبر 2019)[1] انضم للاتحاد الدولي 1964 منطفة فيبا الاتحاد الآسيوي لكرة السلة الاتحاد الوطني الاتحاد العربي السعودي لكرة السلة البلد السعودية الألعاب الأولمبية المشاركة لا يوجد الميداليات لا يوجد كأس العالم لكرة السلة �...

 

ألكسندر سكوتلاند

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (أكتوبر 2019) ألكسندر سكوتلاند معلومات شخصية تاريخ الميلاد سنة 1882   تاريخ الوفاة سنة 1965 (82–83 سنة)  مواطنة المملكة المتحدة المملكة المتحدة لبريطانيا العظمى وأيرلن�...

 

ADPF 187

Landmark case of the Supreme Court of Brazil ADPF 187CourtSupreme Federal CourtFull case nameADPF 187 (Prosecutor General v. President of the Republic) DecidedJune 15, 2011 (2011-06-15)CitationSupreme Court of Brazil permitted the protests in favor of decriminalization of drugs in the countryCourt membershipJudges sittingPresident Cezar Peluso Justices Celso de MelloAyres BrittoCármen LúciaRicardo LewandowskiEllen GracieLuiz FuxMarco Aurélio MelloCase opinionsDecision byMell...

Chak railway station

Railway station in Pakistan Chak Railway Stationچک ریلوے اسٹیشنGeneral informationCoordinates29°56′47″N 71°19′27″E / 29.9465°N 71.3242°E / 29.9465; 71.3242Owned byMinistry of RailwaysLine(s)Karachi–Peshawar Railway LineOther informationStation codeCAKServices Preceding station Pakistan Railways Following station Shujabadtowards Kiamari Karachi–Peshawar Line Sher Shah Junctiontowards Peshawar Cantonment Chak Railway Station (Urdu and Punjabi...

 

Conductivity (electrolytic)

Measure of the ability of a solution containing electrolytes to conduct electricity Conductivity or specific conductance of an electrolyte solution is a measure of its ability to conduct electricity. The SI unit of conductivity is siemens per meter (S/m). Conductivity measurements are used routinely in many industrial and environmental applications as a fast, inexpensive and reliable way of measuring the ionic content in a solution.[1] For example, the measurement of product conductiv...