განსაზღვრება

განსაზღვრება ჰქვია წინადადების არამთავარ წევრს, რომელიც ახლავს არსებით სახელს და საგანს რაიმე ნიშნის მიხედვით ახასიათებს, განსაზღვრავს. იგი გადმოიცემა:

განსაზღვრება და მისგან განსაზღვრული სახელი ერთმანეთის მსაზღვრელ-მსაზღვრულია.

გასაზღვრების კითხვები

განსაზღვრების კითხვებია: როგორი? რომელი? რამდენი? სადაური? როდინდელი? ვისი? რის? მაგალითები:

  • როგორი? – ბუხარში ნელი ცეცხლი ენთო.
  • რომელი? – აყვავდა ბაღში თეთრი ალუჩა.
  • რამდენი? – ლოდზე ორი მწყემსი იჯდა.
  • სადაური? – საიდანღაც მოიტანეს სვანური ჭიანური.
  • როდინდელი? – მას გუშინდელი ამბავი ვუამბე.
  • ვისი? – მამამ ისევ თავისი საქმე განაგრძო.
  • რის? – მთის ფერდობზე აყვავდა ია.

განსაზღვრება ფორმის მიხედვით ორგვარია: შეთანხმებული და მართული.

შეთანხმებული განსაზღვრება

შეთანხმებულია განსაზღვრება, თუ მისი ბრუნვის (და რიცხვის) ფორმა დამოკიდებულია საზღვრული სახელის ბრუნვის რიცხვსა (და სახელის) ფორმაზე. მაგალითად ვამბობთ: ხმელი წიფელი, ხმელმა წიფელმა, ხმელო წიფელო.

განსაზღვრება, რომელიც აქ ზედსართავი სახელითაა გადმოცემული, ეთანხმება საზღვრულ არსებითს ბრუნვაში. განსაზღვრება საზღვრულ სახელს ზოგჯერ შეიძლება შეეთანხმოს მრავლობით რიცხვშიც. მაგ: დაღამდა, წვრილნი ვარსკვლავნი აყვავდნენ, დასხდნენ ცაზედა.


მართული განსაზღვრება

მართულია განსაზღვრება, რომელიც არსებითი სახელის ნათესაობითი ბრუნვის ფორმით არის გადმოცემული (უთანდებულოდ) და აღნიშნავს კუთვნილებას, ან მასალას, ან კიდევ დანიშნულებას: მეგობრის (კუთვნილება) წიგნი, აგურის (მასალა) სახლი, სუფრის (დანიშნლება) კოვზი.

განსაზღვრება დღევანდელ ქართულში ჩვეულებრივ საზღვრული სახელის წინ დგას, მაგრამ ზოგჯერ (უფრო ლექსებში) ის საზღვრულის შემდეგ დგას.

განსაზღვრების საზღვრულთან შეწყობის წესები

განსაზღვრების საზღვრულთან შეწყობის წესებია:

1. ბოლოხმოვნიანი სახელით გადმოცემული განსაზღვრება, რომელიც საზღვრულის წინ დგას, დღევანდელ ქართულში ბრუნვის ნიშნებს არ დაირთავს:

  • სახ. – მწვანე მინდორი
  • მოთხ. – მწვანე მინდორმა
  • მიც. – მწვანე მინდორს
  • ნათ. – მწვანე მინდვრის
  • მოქ. – მწვანე მინდვრით
  • ვით. მწვანე მინდვრად
  • წოდ. მწვანე მინდორო

2. ბოლოთანხმოვნიანი სახელით გადმოცემული წინ მდგომი განსაზღვრება ბრუნვის ნიშნებს არ დაირთავს სახელობითში, მოთხრობითში და წოდებითში.

3. I და II პირის კუთვნილებითი ნაცვალსახელებით გადმოცემულ განსაზღვრებას უნდა დაერთოს „ს“ მიცემითსა და ვითარებითში: ჩემს მეგობრად, შენს მეგობარს და ა. შ.

4. საკუთარი სახელის განსაზღვრებისას გამოყენებული ბოლოთანხმოვნიანი არსებითი სახელი ბრუნვის ნიშნებს დაირთავს სახელობითში, მოთხრობითსა და წოდებითში, დანარჩენ ოთხ ბრუნვაში ფუძის სახით არის წარმოდგენილი. მაგ:

  • მეგობარი ვახტანგი
  • მეგობარმა ვახტანგმა
  • მეგობარ ვახტანგს
  • მეგობარ ვახტანგის
  • მეგობარ ვახტანგით
  • მეგობარ ვახტანგად
  • მეგობარო ვახტანგ

5. ბოლოხმოვნიანი სახელით გადმოცემული განსაზღვრება, რომელიც საზღვრული სახელის შემდეგაა, დაირთავს ბრუნვის ნიშნებს.

6. გათიშული განსაზღვრება დაირთავს ბრუნვის ნიშნებს მაშინაც, როცა ის უსწრებს საზღვრულ სახელს.

7. მართულია განსაზღვრება, რომელიც საზღვრულის წინ დგას, არ იცვლება.


Read other articles:

Cynometra (genus)

Cynometra Cynometra alexandri Klasifikasi ilmiah Domain: Eukaryota Kerajaan: Plantae Divisi: Magnoliophyta Kelas: Magnoliopsida Subkelas: Rosidae Ordo: Fabales Famili: Fabaceae Subfamili: Detarioideae Tribus: Amherstieae Genus: CynometraL. Spesies Lihat teks Cynometra (dari bahasa Yunani calque: puki anjing, nama lokal Melayu untuk spesies Cynometra cauliflora menurut Rumphius[1]) adalah genus pohon hutan tropis dengan sebaran pantropis. Anggota genus ini sangat penting sebagai kompo...

 

Jinwar

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2022. Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2022. Jinwar...

 

Wöllstein

Municipality in Rhineland-Palatinate, GermanyWöllstein Municipality Coat of armsLocation of Wöllstein within Alzey-Worms district Wöllstein Show map of GermanyWöllstein Show map of Rhineland-PalatinateCoordinates: 49°48′52″N 7°57′39″E / 49.81444°N 7.96083°E / 49.81444; 7.96083CountryGermanyStateRhineland-PalatinateDistrictAlzey-Worms Municipal assoc.WöllsteinGovernment • Mayor (2019–24) Johannes Brüchert[1] (SPD)Area •...

Samuel L. Jackson

Samuel L. JacksonSamuel L. Jackson in Hollywood California - June 2019LahirSamuel Leroy Jackson21 Desember 1948 (umur 75)Washington, D.C., ASWarga negaraAmerika SerikatGabonAlmamaterMorehouse College (BA)PekerjaanAktorproduserTahun aktif1972–sekarangSuami/istriLaTanya Richardson ​(m. 1980)​Anak1 Samuel Leroy Jackson (lahir 21 Desember 1948) adalah Aktor dan produser Amerika. Salah satu aktor yang paling dikenal di generasinya, the film di mana dia tel...

 

Auckland, California

Unincorporated community in California, United States For the city in New Zealand, see Auckland. This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Auckland, California – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2021) Unincorporated community in California, United StatesAuckland, CaliforniaU...

 

العلاقات الألمانية الإسواتينية

العلاقات الألمانية الإسواتينية ألمانيا إسواتيني   ألمانيا   إسواتيني تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الألمانية الإسواتينية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين ألمانيا وإسواتيني.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتي�...

دوري صربيا والجبل الأسود الممتاز 2004–05

دوري صربيا والجبل الأسود الممتاز 2004–05 تفاصيل الموسم دوري صربيا والجبل الأسود الممتاز  [لغات أخرى]‏  النسخة 13  البلد صربيا  التاريخ بداية:7 أغسطس 2004  نهاية:28 مايو 2005  المنظم اتحاد صربيا لكرة القدم  البطل نادي بارتيزان  مباريات ملعوبة 240   عدد المشا...

 

كيباريسيا

كيباريسيا    خريطة الموقع تقسيم إداري البلد اليونان  [1] خصائص جغرافية إحداثيات 37°15′03″N 21°40′14″E / 37.250777°N 21.670524°E / 37.250777; 21.670524   الارتفاع 52 متر  السكان التعداد السكاني 745 (إحصاء السكان) (1689)2077 (إحصاء السكان) (1844)2328 (إحصاء السكان) (1851)3164 (إحصاء السكان) ...

 

Mixco Viejo

Archaeological site in Guatemala Outer wall of Group B of Mixco Viejo (Jilotepeque Viejo) View of Group A of Mixco Viejo (Jilotepeque Viejo) This article is part of a series on theMaya civilization People Society Languages Writing Religion Mythology Sacrifice Cities Architecture Astronomy Calendar Stelae Art Textiles Trade Music Dance Medicine Cuisine Warfare History Preclassic Maya Classic Maya collapse Spanish conquest of the Maya Yucatán Chiapas Guatemala Petén  Mesoamerica port...

مدير موقع

مدير موقعالتسمية للأنثى مديرة موقع فرع من مهندس برمجيات النوع منصب المجال صيانة مواقع الويب تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات مدير موقع أو رئيس الشبكة، مشرف المواقع أو الويب ماستر (بالإنجليزية: مدير موقع)، كما دعا المهندس الويب، المطور على شبكة الإنترنت، مؤلف المواقع�...

 

Norman R. Augustine

American aerospace businessman This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Norman R. Augustine – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2009) (Learn how and when to remove this...

 

Korkeasaari

Island in Helsinki, Finland KorkeasaariKorkeasaari island as seen from the ferry.KorkeasaariKorkeasaari is located near Helsinki city center.GeographyLocationHelsinki, Gulf of FinlandCoordinates60°10′30″N 24°59′03″E / 60.175°N 24.9842°E / 60.175; 24.9842Area22 ha (54 acres)AdministrationFinland Korkeasaari (Swedish: Högholmen) is an island in Helsinki. The literal meaning of Korkeasaari is Tall Island/Islet. It is part of the Mustikkamaa–Korkeasaari...

PRRX1

Protein-coding gene in the species Homo sapiens PRRX1IdentifiersAliasesPRRX1, AGOTC, PHOX1, PMX1, PRX-1, PRX1, paired related homeobox 1External IDsOMIM: 167420 MGI: 97712 HomoloGene: 7896 GeneCards: PRRX1 Gene location (Human)Chr.Chromosome 1 (human)[1]Band1q24.2Start170,662,728 bp[1]End170,739,421 bp[1]Gene location (Mouse)Chr.Chromosome 1 (mouse)[2]Band1 H2.1|1 70.53 cMStart163,072,688 bp[2]End163,141,279 bp[2]RNA expression patternBgeeH...

 

Mark Oliphant

Australian physicist (1901–2000) SirMark OliphantAC KBE FRS FAA FTSEOliphant in 1939BornMarcus Laurence Elwin Oliphant(1901-10-08)8 October 1901Adelaide, South Australia, AustraliaDied14 July 2000(2000-07-14) (aged 98)Canberra, Australian Capital Territory, AustraliaEducation University of Adelaide Trinity College, Cambridge Known for Co-discovery of tritium, helium-3 and nuclear fusion Development of microwave radar Awards Fellow of the Royal Society (1937) Hughes...

 

Стеллерова корова

† Стеллерова корова Муляж стеллеровой коровы в Лондонском музее естествознания Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:Челюстно�...

普密蓬·阿杜德

普密蓬·阿杜德ภูมิพลอดุลยเดช泰国先王普密蓬·阿杜德（官方肖像） 泰國國王統治1946年6月9日－2016年10月13日（70年126天）加冕1950年5月5日前任阿南塔玛希敦繼任玛哈·哇集拉隆功总理见列表出生(1927-12-05)1927年12月5日 美國马萨诸塞州剑桥奥本山醫院（英语：Mount Auburn Hospital）逝世2016年10月13日(2016歲—10—13)（88歲） 泰國曼谷西里拉醫院安葬曼谷僧...

 

约翰斯顿环礁

此條目可参照英語維基百科相應條目来扩充。 (2021年5月6日)若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 约翰斯顿环礁Kalama Atoll 美國本土外小島嶼 Johnston Atoll 旗幟颂歌：《星條旗》The Star-Spangled Banner約翰斯頓環礁�...

 

Istanbul nostalgic tramways

Heritage tram system in Istanbul, Turkey This article is about the heritage tram system in Istanbul. For the city's historic tram system, see Trams in Istanbul. Istanbul nostalgic tramways Top: Two heritage trams on the European side, on the Taksim-Tünel (T2) Nostalgia Tramway.Bottom: Istanbul 202 (ex-Jena 102) on the Asian side, on the T3 circular nostalgia tramway.OverviewLocaleIstanbul, TurkeyTransit typeHeritage TramNumber of lines2 (1 European side, 1 Asian side)Number of stations5 (T2)...

20e étape du Tour d'Italie 2013

Tour d'Italie 201320e étape :Silandro à Tre Cime di Lavaredo Profil de l'étape prévu initialement Classement de l'étape Vainqueur Vincenzo Nibali 5 h 27 min 41 s (38,45 km/h) Deuxième Fabio Duarte + 17 s (38,42 km/h) Troisième Rigoberto Urán + 19 s (38,41 km/h) Classements à l'issue de l’étape M. rose Vincenzo Nibali 79 h 23 min 19 s (39,49 km/h) Deuxième Rigoberto Urán + 4 min 43...

 

Nhã nhạc

Nhã nhạc being played in Huế Nhã nhạc Part of a series on Dance-drama of Southeast Asia Topography of Southeast Asia. Burma Peacock dance Yama Zatdaw Cambodia Royal Ballet of Cambodia Khmer Shadow Theatre Lakhon Mohory Lakhon Khol Lakhon Pol Srey Yike Indonesia Arja Bajidor Kahot Baksa kembang Bambangan Cakil Bangsawan Baris Barong Bedhaya Cakalele Cendrawasih Condong Didong Gambuh Gambyong Gandrung Gendang Beleq Gending Sriwijaya Hudoq Indang Jaipong Janger Joged Joget Jurit ampil kr...