ანაქსაგორა

ანაქსაგორა
ძვ. ბერძნ. Ἀναξαγόρας
დაბ. თარიღი ძვ. წ. 500[1]
დაბ. ადგილი კლაზომენე[1]
გარდ. თარიღი ძვ. წ. 428[1]
გარდ. ადგილი Lampsacus[1]
საქმიანობა მათემატიკოსი[2] , ფილოსოფოსი[1] , ფიზიკოსი[1] , ასტრონომი[1] და მწერალი[3]
განთქმული მოსწავლეები Metrodorus of Lampsacus, ემპედოკლე[4] და Carneades of Athens

ანაქსაგორა (ძვ. ბერძნ. Ἀναξαγόρας; ძვ.წ. 500 - 428) — სოკრატემდელი ბერძენი ფილოსოფოსი; ფილოსოფიის იონიური სკოლის წევრი.

მცირე აზიაში მის მშობლიურ ქალაქ კლაზომენეში ანაქსაგორას გარკვეული ქონება და პოლიტიკური ძალაუფლების მოხვეჭის პერსპექტივა უნდა ჰქონოდა; თუმცა მან ყველაფერი დათმო, იმის შიშით რომ ქონება და სახელი მას ცოდნის ძიებაში შეუშლიდა ხელს. თუმცა თავად ბერძენი იყო, ის ასევე სპარსეთის მოქალაქე უნდა ყოფილიყო და ასევე სპარსული ჯარის წევრიც, ვინაიდან მას კლაზომენეში იონიელთა აჯანყების ჩახშობაში მიუღია მონაწილეობა.

ყმაწვილკაცობაში (~464-462) ათენში წასულა, რომელიც იმჟამად სწრაფად ხდებოდა ბერძნული კულტურის ცენტრი. აქ ის ოცდაათი წელი დარჩენილა. მისი მიმდევრები ყოფილან პერიკლე, რომელიც მას აღმერთებდა, და პოეტი ევრიპიდე, რომელიც მასში მეცნიერებისა და ჰუმანიზმისადმი ენთუზიაზმსა და აღმაფრენას ხედავდა. ზოგიერთი მკვლევარის მოსაზრებით, თავად სოკრატეც მისი მოწაფეთაგანი უნდა ყოფილიყო.

ანაქსაგორამ ფილოსოფია და მეცნიერული კვლევის სული ათენში იონიიდან მოიტანა. ციურ სხეულებზე მისმა დაკვირვებებმა შესაძლებელი გახადა ჩამოეყალიბებინა უნივერსალური წესრიგის ახალი თეორიები; მან სცადა მეცნიერული ახსნა მიეცა ელიფსისთვის, მეტეორთათვის, ცისარტყელისა და მზისთვის; ამ უკანასკნელს ის მიიჩნევდა გავარვარებული ლითონის უზარმაზარ მასად, რომელიც თავად პელოპონესზე უფრო დიდი უნდა ყოფილიყო. ციური სხეულები, მისი მტკიცებით, დედამიწისგან მოგლეჯილი ქვის მასები იყო, რომლებიც სწრაფად ბრუნავდნენ. ამგვარ წარმოდგენებს ის წინააღმდეგობაში მიჰყავდა პოპულარულ რწმენებთან.

ანაქსაგორა დაპატიმრებულ იქნა მისი მეგობარი პერიკლეს პოლიტიკურ ოპონენტთა მიერ საყოველთაოდ მიღებულ რელიგიურ დოგმათა უარყოფის ბრალდებით. მის განთავისუფლებას შეეწირა პერიკლეს თითქმის მთელი ქონება. თუმცა მიუხედავად ამისა, ის იძულებულ იქნა ათენიდან იონიაში გადახვეწილიყო (ძვ.წ. 434-433), სადაც ის გარდაიცვალა კიდეც 428 წელს. ლამპსაკუსის მოქალაქეებმა მას მიუძღვნეს გონებისა და ჭეშმარიტების საკურთხეველი და მრავალი წლის განმავლობაში აღნიშნავდნენ დიდი გენიოსის გარდაცვალების წლისთავს.

ანაქსაგორას დაწერილი აქვს ფილოსოფიის წიგნი, თუმცა ჩვენამდე მხოლოდ პირველი ნაწილის ფრაგმენტებმა მოაღწია კილიკიელი სიმპლიციუსის მიერ გადანახულ ვერსიაში.

ლიტერატურა

  • Curd, Patricia (ed.). Anaxagoras of Clazomenae. Fragments and Testimonia: A Text and Translation with Notes and Essays, Toronto: University of Toronto Press, 2007.
  • Sider, David (ed.), The fragments of Anaxagoras, with introduction, text, and commentary, Sankt Augustin: Academia Verlag, 2005.

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
ვიკიციტატაში არის გვერდი თემაზე:
ხ • გ • რ
მილეტის სკოლა
პითაგორელები
ეფესოს სკოლა
ელეატელთა სკოლა
პლურალისტური სკოლა
ატომისტური სკოლა
სოფიზმი
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 86. — ISBN 978-2-221-06888-5
  2. ↑ http://www-history.mcs.st-and.ac.uk/Mathematicians/Anaxagoras.html
  3. ↑ Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.
  4. ↑ Любкер Ф. Empedocles // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 468.

Read other articles:

Daftar duta besar Tunisia untuk Indonesia

Duta Besar Tunisia untuk IndonesiaPetahanaRiadh Dridisejak 2019 Berikut adalah daftar duta besar Republik Tunisia untuk Republik Indonesia. Nama Kredensial Selesai tugas Ref. Moncef Jaafar 17 Maret 1982 [1] Ennaifar Azouz 14 Oktober 1987 [1] Mohamed Gherib 13 Februari 1992 [1] Mohamed Said El Kateb 9 Januari 1996 [1] Mohammed Hessairi 3 Desember 2010 [2] Mohemed Antar 28 Oktober 2011 [3] Mourad Belhassen 9 April 2013 [4] Riadh Dridi...

 

Bendera Kota Bandung

Bandung Perbandingan 7:5 Dipakai 8 Juni 1953 Rancangan Triwarna horizontal hijau, kuning, dan biru Perancang Regulasi Regional Kota Bandung Bendera Bandung memiliki tiga strip horizontal dengan warna hijau, kuning dan biru dalam perbandingan 2:1:2.[1] Hijau mewakiliki kesejukan dan kemakmuran, kuning mewakili kesejahteraan rakyat, dan biru mewakili kesetiaan. Bendera tersebut mirip dengan bendera Gabon.[2] Lihat pula Lambang Bandung Referensi ^ Lambang dan Bendera. www.bandun...

 

Biru muda

Biru muda Planet Uranus     Koordinat warnaTriplet hex#ADD8E6sRGBB    (r, g, b)(173, 216, 230)CMYKH   (c, m, y, k)(24.8, 6.1, 0, 9.8)HSV       (h, s, v)(194.7°, 24.8%, 90.2%)SumberColorHexa.com[1]B: Dinormalkan ke [0–255] (bita)H: Dinormalkan ke [0–100] (ratusan) Biru muda merupakan warna biru yang agak putih. Warna ini banyak digunakan sebagai warna cat dalam ruangan dikarenakan sifatnya yang menenangkan.[2][3] Ruj...

John L. Jackson Jr.

American anthropologist, filmmaker and academic This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article's tone or style may not reflect the encyclopedic tone used on Wikipedia. See Wikipedia's guide to writing better articles for suggestions. (December 2021) (Learn how and when to remove this template message) This article may rely excessively on sources too closely associated with t...

 

الدوري التركي الممتاز 2014–15

الدوري التركي الممتاز 2014–15 تفاصيل الموسم الدوري التركي الممتاز  النسخة 57  البلد تركيا  التاريخ بداية:29 أغسطس 2014  نهاية:31 مايو 2015  المنظم اتحاد تركيا لكرة القدم  البطل غلطة سراي  مباريات ملعوبة 306   عدد المشاركين 18   الموقع الرسمي الموقع الرسمي  الدو...

 

Habeas corpus

Esta página cita fontes, mas que não cobrem todo o conteúdo. Ajude a inserir referências. Conteúdo não verificável pode ser removido.—Encontre fontes: ABW  • CAPES  • Google (N • L • A) (Fevereiro de 2015) Esta página ou seção está redigida sob uma perspectiva principalmente brasileira e pode não representar uma visão mundial do assunto. Por favor aperfeiçoe este artigo ou discuta este caso na página de discussão....

Joe Hoeffel

American politician (born 1950) Joseph Hoeffel redirects here. For his grandfather, the American football player and coach, see Joseph Hoeffel (American football). Joe HoeffelMember of the Montgomery County Board of CommissionersIn officeJanuary 7, 2008 – January 3, 2012Preceded byRuth DamskerSucceeded byJosh ShapiroIn officeJanuary 6, 1992 – January 3, 1999Preceded byRita BanningSucceeded byJames MazaMember of the U.S. House of Representativesfrom Pennsylvan...

 

List of Mexican films of 2023

Cinema of Mexico List of Mexican films Mexican Animation Horror films 1890s 1900s 1910s 1920s 1930s 1940s 1940 1941 1942 1943 19441945 1946 1947 1948 1949 1950s 1950 1951 1952 1953 19541955 1956 1957 1958 1959 1960s 1960 1961 1962 1963 19641965 1966 1967 1968 1969 1970s 1970 1971 1972 1973 19741975 1976 1977 1978 1979 1980s 1980 1981 1982 1983 19841985 1986 1987 1988 1989 1990s 1990 1991 1992 1993 19941995 1996 1997 1998 1999 2000s 2000 2001 2002 2003 20042005 2006 2007 2008 2009 2010s 2010 ...

 

Dopolavoro Aziendale Vittorio Necchi

Questa voce sull'argomento società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Dopolavoro Aziendale Vittorio NecchiCalcio Segni distintiviUniformi di gara Casa Trasferta Colori sociali Blu e Arancione Dati societariCittàPavia Nazione Italia Confederazione/ Federazione FIGC CampionatoCampionato italiano di calcio Fondazione? Scioglimento1942Stadio( posti) PalmarèsSi invita a seguire il modello di voce Il Dopolavoro Azie...

الهلبوت

تحتاج النصوص المترجمة في هذه المقالة إلى مراجعة لضمان معلوماتها وإسنادها وأسلوبها ومصطلحاتها ووضوحها للقارئ، لأنها تشمل ترجمة اقتراضية أو غير سليمة. فضلاً ساهم في تطوير هذه المقالة بمراجعة النصوص وإعادة صياغتها بما يتناسب مع دليل الأسلوب في ويكيبيديا. This article is about the flatfish...

 

Life in the Tropics

2000 studio album by The RippingtonsLife in the TropicsStudio album by The RippingtonsReleasedOctober 10, 2000Recorded2000GenreSmooth jazzLength48:14LabelPeakProducerRuss FreemanThe Rippingtons chronology Topaz(1999) Life in the Tropics(2000) Live Across America(2002) Life in the Tropics is the 11th album by the American Jazz group The Rippingtons. It was released in 2000, and was the group's first release for Peak label. The album reached No. 3 on Billboard's contemporary jazz chart....

 

Diagram Hertzsprung-Russell

Diagram Hertzsprung-Russell atau diagram H-R (sering kali disebut juga sebagai diagram warna-magnitudo) adalah diagram hubungan antara magnitudo mutlak/luminositas dan kelas spektrum bintang/indeks warna. Diagram ini dikembangkan secara terpisah oleh astronom Denmark, Eijnar Hertzsprung pada tahun 1911 dan astronom Amerika Serikat, Henry Norris Russell pada tahun 1913. Diagram ini sangat penting artinya dalam astrofisika terutama dalam bidang evolusi bintang. Sejarah Pada awal abad 20, astron...

Elsternwick, Victoria

Suburb of Melbourne, Victoria, AustraliaElsternwickMelbourne, VictoriaVictorian shopfronts on the corner of Glen Huntly & St Georges RoadsElsternwickLocation in metropolitan MelbourneCoordinates37°53′13″S 145°00′22″E / 37.887°S 145.006°E / -37.887; 145.006Population10,887 (2021 census)[1] • Density4,190/km2 (10,850/sq mi)Established1861Postcode(s)3185Elevation26 m (85 ft)Area2.6 km2 (1.0 sq mi)Loca...

 

オレンジ革命

ウクライナ危機 > オレンジ革命 この項目では、ウクライナ史における政治事件について説明しています。水沢めぐみの少女漫画作品については「オレンジ革命 (漫画)」をご覧ください。 この記事には複数の問題があります。改善やノートページでの議論にご協力ください。 出典がまったく示されていないか不十分です。内容に関する文献や情報源が必要です。（...

 

Neil Primrose (politician)

British politician For other people with the same name, see Neil Primrose (disambiguation). Captain The Right HonourableNeil PrimroseMCParliamentary Secretary to the Treasury with Lord Edmund TalbotIn office14 December 1916 – 2 March 1917MonarchGeorge VPrime MinisterDavid Lloyd GeorgePreceded byLord Edmund Talbot John GullandSucceeded byLord Edmund Talbot Hon. Frederick Guest Personal detailsBorn14 December 1882 (1882-12-14)Dalmeny House, Dalmeny, MidlothianDied15 November 191...

Сан-Матео (округ)

У этого термина существуют и другие значения, см. Сан-Матео. ОкругСан-Матеоангл. San Mateo County Герб 37°26′ с. ш. 122°22′ з. д.HGЯO Страна  США Входит в штат Калифорния Адм. центр Редвуд-Сити История и география Дата образования 1856 Площадь 1919,2 км² Часовой пояс UTC−8 (ле...

 

Norbert Mappes-Niediek

Norbert Mappes-Niediek Norbert Mappes-Niediek (* 10. Oktober 1953) ist ein deutscher Journalist und Fachautor für Südosteuropa. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Schriften 3 Weblinks 4 Einzelnachweise Leben Mappes-Niediek, gelernter Fachkrankenpfleger für Psychiatrie, studierte in den 1970er Jahren in Bonn und Köln Germanistik und Niederlandistik. Nach ersten journalistischen Gehversuchen bei Frontal, der Zeitschrift des Sozialistischen Hochschulbundes (SHB) war er in den 1980er Jahren Redakte...

 

Ludlow Typograph

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Ludlow Typograph – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2012) (Learn how and when to remove this message) Ludlow metal typesetting machine in Gutenberg Museum in Fribourg, Switzerland A Ludlow Typograph is a hot metal typesetting system used in lett...

Dependency theory

International relations theory This article is about an international relations theory. For dependency theory in linguistics, see Dependency grammar. For the database theory, see Dependency theory (database theory). For dependency theory in media, see Media system dependency theory. Part of a series aboutImperialism studies Theories Dependency theory Intercommunalism Neo-Gramscianism Neocolonialism Social imperialism Super-imperialism Three Worlds Theory Ultra-imperialism World-systems theory...

 

Boyer–Moore–Horspool algorithm

This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Boyer–Moore–Horspool algorithm – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2015) Boyer–Moore–Horspool algorithmClassSubstring searchingData structureStringWorst-case performance O ( n m ) {\displaystyle O(nm)} Average performance &#...