Sejatosipun sampanye punika salah satunggalipun jinis winé, ingkang dipundamel saking campuran anggur.[5] Ingkang mbéntenaken sampanye kaliyan winé punika wewengkon asalipun.[5] Sampanye ngandhut sodha ingkang kadamel amargi prosés fermèntasigendhis lan ragi.[5] Sasampunipun dipuncampur kekalihipun ngréaksi mujudaken karbondioksida saéngga ngasilaken sodha.[5] Satunggal botol sampanye saged gadhah 49 yuta umpluk sodha.[5] Saya alit wujudipun sodha/umpluk ndadosaken saya saé kwalitasipun sampanye.[5]
Sajarah
Dom Perignon
Jinis anggur kados Pinot Noir, Pinot Meunier, lan Chardonnay ngasilaken raos ingkang langkung éca manawi diputanem ing siti ingkang ngandhut kapur.[6] Wewengkon Champagne ingkang ngandhut siti kapur pas kanggé prosès matengipun anggur.[6] Bilih wewengkon kanggé nanem madhep ngidul saéngga saged angsal cahyaning srengéngé kanthi saé saéngga saged ngasilaken anggur ingkang saé.[6]
Kalih èwu taun kapengker, tiyang-tiyang Romawi kanthi rikat saged nyinaoni bab tetanen anggur ing wewengkon Champagne.[6] Nanging, uji pacoban nanem anggur ingkang dipunwontenaken kapisanan ing taun 97 SM déning Kaisar Domitianus boten saged ngasilaken.[6] Sasampunipun tiyang Romawi nilaraken wewengkon Champagne ing taun 800 Maséhi, Louis I, putra Charlemagne dipundadosaken raja.[6] Miturut critanipun nalika jumenengan raja punika dipunrayakaken kanthi ngunjuk sampanye.[6] Ing tembénipun unjukan sampanye kawéntar minangka unjukan raja lan pangéran.[6]
Miturut cathetan sajarah nedahaken bilih unjukan anggur kanthi sodha sampun wonten awit sadèrèngipun Dom Perignon. Nanging, ngantos sapunika ingkang misuwur punika cariyos Dom Perignon.[6]
Sampanye kapisan dipundamel ing abad angka 17 déning Dom Perignon.[7] Dom Perignon ndamel sampanye pisanan kanthi cara nyampuraken sari anggur abrit lan pethak saking désa ingkang bénten.[7] Kanthi cara ingkang rumit salajengipun Dom Perignon saged ngasilaken sampanye ingkang ngandhut sodha.[6]
Prodhuksi lan asalipun sodha
Sodha ingkang medal saking botol sampanye
Anggur ingkang nembé dipunpendhet lajeng dipunlebetaken dhateng piranti pameres anggur.[5] Pirantinipun ageng nanging boten jero supados kulitipun anggur boten ngéwahi warninipun sari anggur.[5] Ing prosés pameresan ingkang kapisan, sekawan ton anggur saged ngasilaken 2.050 sari woh anggur.[5] Pameresan anggur ingkang kaping kalih ngasilaken 410 liter lan 205 liter sari woh anggur.[5] Salajengipun dipunparingi ragi lan dipunsimpen kalih minggu dangunipun ing wadhah wujud tong-tong saking kajeng utawi logam.[5] Kanthi ngonsumsi gendhis ingkang kaandhut ing sari woh anggur, mikroorganisme kalawau ngasilaken alkohol lan karbondioksida minangka limbah-ipun. Asil saking prosés punika wujud anggur sulingan.[5]
Kandhutan gendhis ing anggur sulingan kalawau dipunétang lan dipunatur supados boten langkung saking 25 gram saben literipun, kanthi cara nambahaken liquer/campuran saking gendhis tebu ingkang dipunlarutaken dhateng anggur.[5] Salajengipun asilipun dipunlebetaken dhateng botol ingkang dipuntutup ngangggé sumbat.[5] Botol-botol kasebat dipuntumpuk kanthi horizontal lajeng dipunsimpen ngantos pinten-pinten wulan kanthi suhu 10 drajat Celsius.[5] Sadangunipun prosés punika ragi ngicalaken kandhutan gendhis kanthi alon-alon lan fèrmentasi ingkang kaping kalih kawiwitan.[5] Mikroorganisme ngonsumsi gendhis lan ngasilaken karbondiosida malih.[5] Nanging ing prosés punika gas kalawau boten saged medal amargi wonten ing botol ingkang dipuntutup.[8] Nalika tutup botol dipunbikak, sawatawis gangsal ngantos enemlitergas medal ndadosaken semburan sodha sampanye ingkang mayuta-yuta cacahipun.[8]
Wonten ing taun 2011, sampanye ingkang dipunékspor saking Prancis ngantos 323 botol kanthi regi 4,4 milyar.[9] Taun 1850, pangiriman kasebat ngantos angka 8.000.000 botol.[9] Prodhuksi sampanye saya minggah wonten ing abad angka 19, kathahipun ngantos 28 yuta botol ing taun 1900.[9] Nalika samanten mèh sadaya griya ing laladan pangasil sampanye mrodhuksi sampanye ingkang kathah dipunékspor.[9] Sanajan taun 1900-an donya nandhang krisis, nanging pangiriman sampanye taksih kanthah kanthi pangiriman 300 yuta botol ing taun 1999.[9] Taun 2000 pangiriman sampanye nembus angka langkung saking 300 yuta botol.[9]
Sampanye paling awis ing donya reginipun 275 éwu Dollar Amérika.[5] Sampanye punika awis boten amargi kwalitasipun ingkang saé sanget, nanging amargi dipuntingali saking sajarahipun.[5] Sampanye kalawau dipunsebat “Shipwrecked 1907 Heidsieck” gadhah botol ingkang umuripun 100 taun saking kebon anggurHeidsieck ingkang sampun wonten awit 80 taun kapengker.[5] Para panyelem sampun manggihi 200 botol sampanye mérek punika ing sagaraFinlan, lan sampun dipunsadé dhateng Hotèl Ritz-Calton ing Moskow, Ruslan.[5]
Anggur ingkang dipun-ginakaken kanggé damel sampanye punika asalipun kedah saking Champagne, Prancis.[12] Lapisan siti ing wewengkon Champagne ngandhut kapur ngantos 100 mèter jeronipun lan dipuntutupi lapisan alus wujud sitialuvial.[12] Awit saking punika siti ing Champagne punika pas sanget kanggé tuwuhipun anggur.[12] Sampanye dipuntandhur ing kebon-kebon ingkang wiyaripun watawis 38.000 hèktar.[12] Wit anggur dipuntanem ing sanginggilipun paredèn.[12] Wonten tigang jinis anggur ingkang dipuntandhur: jinis Pinot Meunier lan Pinot Noir, ingkang warninipun abrit radi cemeng lan Chardonnay ingkang warninipun pethak.[12]
Sampanye dipundamel saking manéka campuran jinis anggur, boten namung campuran variètas anggur, nanging ugi campuran saking anggur ing kebon-kebon anggur ing sadaya wewengkon Champagne ing Prancis.[13] Campuran punika dipunsebat Cuvée, ingkang nggabungaken kakiyatan/kaunggulan saking anggur.[13] Sampanye dipundamel saking jinis anggur ingkang bénten-bénten.[13] Tigang jinis utami anggur ingkang dipunanggé damel sampanye:
Wonten ugi jinis anggur ingkang gunggungipun namung sakedhik kados saking jinis Petit Meslier, Arbanne, lan Pinot Blanc ingkang taksih dipuntanem ing kebon-kebon anggur, nanging anggur jinis punika kirang kwalitasipun saéngga arang dipunanggé damel sampanye.[13]
Sawetawis 85 ngantos 90 persèn prodhuk sampanye punika saking campuran anggur kinten-kinten 2/3 anggur abrit lan 1/3 jinis Chardonnay.[13] Sampanye ingkang ngandhut 5 persènanggurChardonnay dipunsebat blanc de blancs, manawi ingkang kathah campuran anggur abrit dipunsebat blanc de noirs.[13] Bilih manawi sari anggur pethak lan abrit dipuncampur saged ngasilaken sampanye jinis Rosé.[13]
Kénging menapa sampanye asring dipundamel saking campuran jinis anggur Pinot Noir, Pinot Meunier, lan Chardonnay punika amargi jinis anggur kasebat gadhah kakiyatan lan kontribusi kanggé raosipun sampanye.
Jinis Pinot Noir gadhah struktur, ambet (aroma), lan raos ingkang kompleks.[13] Jinis anggur punika saged tuwuh kanthi saé ing iklim ingkang asrep lan ing siti ingkang ngandhut kapur;
Jinis Chardonnay gadhah kasaénan amargi raosipun ingkang seger.[13]
Jinis anggur Pinot Meunier pinunjul tinimbang jinis Pinot Noir lan Chardonnay amargi saged tuwuh ing wekdal mangsa semi.[13] Jinis punika saged tuwuh ing wewengkon Marne River Valley.[13] Anggur jinis Pinot Meunier punika ugi saged mateng ing kawitanipun mangsa palastra.[13]
Botol Sampanye
Ukuran kanggé mbandhingaken botol sampanye.[15] Mapan ing andha: Magnum (1,5 liter), Ukuran kebak (0,75 liter), Sepalih (0.375 liter), Sprapat (0,2 liter).[15] Ing Ubin: Balthazar (12 liter), Salmanazar (9 liter), Methuselah (6 liter), Jereboam (3 liter).[15]
Modhél botol sampanye dipundamel manéka warni manut kabetahan.[15] Dipundamel kanthi kaca ingkang kandhel, tujuwanipun supados kiyat saking tekanan saking sampanye.[15] Tekanan ingkang dipunbetahaken ing botol sampanye inggih punika 80-90 Psi (kados 3 x tekanan satunggaling ban mobil).[15]
Takeran/Ukuran botol sampanye:
Gabus sampanye dipun-ginakaken kanggé nyumpel botol sampanye amrih saged nahan tekanan gas saking salebetipun botol.[17] Dipundamel saking gabus alam amargi langkung saé anggènipun nahan tekanan tinimbang gabus sintésis.[17]
Saben-saben gabus limrahipun dipundamel saking campuran gabus alami.[17] Dhiaméter gabus sampanye watawis 31 mm lan 18 mm.[17] Gabus sampanye dipun-ginakaken wiwit abad kaping 18 ing Prancis.[18]
Piguna
Sampanye ing parayaan kamenangan Formula 1
Setunggal gelas sampanye gadhah piguna saged nyepetaken peredaranrah lan minggahaken vitalitas.[19] Zat karbondioksida ingkang kaandhut ing sampanye saged nyepetaken panyerepan alkohol salabetipun rah.[19] Campuran kaliyan Kalium-Fosfat gadhah piguna kanggé ngicalaken strés.[19] Nanging piguna positip punika saged éwah dados boten saé manawi asring dipununjuk kathah-kathah.[20]
Sampanye limrahipun dipununjuk ing pahargyan wigati kados pahargyan warsa énggal lan asring ugi dipunanggé ing pahargyan kamenangan kajuwaran ulah raga kados Formula 1.[20] Ing bab ulah raga Formula 1 para pamenang kajuwaraan ngrayakaken kanthi mbikak sampanye lan nyemprotaken isinipun.[20]
