Suku Dayak / Wong Dayak

Tlatah mawa cacah jiwa akèh
Indonésia, Malaysia dan Brunei
Basa
Daya, Dayak Melayik, Dayak Barito, Dayak Borneo Utara, Dayak Banuaka, Indonésia dan Malayu.
Agama
Kristen (Katulik dan Protèstan), Islam, Kaharingan, Buda dan Hindhu
Golongan ètnik magepokan
Banjar, Kutai, Malayu, Sambas

Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Wong Dayak.

Dayak utawa Daya (ejaan kawak: Dajak atau Dyak) iku kumpulan pirang-pirang subetnis Austronesia kang dianggep warga asli kang manggon ing Pulo Kalimantan (Brunei, Malaysia kang kapérang saka Sabah lan Sarawak, sarta Indonésia kang dumadi saka Kalimantan Kulon, Kalimantan Wétan, Kalimantan Tengah, lan Kalimantan Kidul).^[1] Budaya warga Dayak ya iku Budaya Maritim utawa bahari.^[2] Arep kabèh jeneng sesebutan wong Dayak duwé teges minangka prakara kang ana gegayutane karo kali, apa manèh jeneng-jeneng rumpun lan jeneng kulawargané.^[2] Suku bangsa Dayak dumadi saka nem Stanmenras utawa rumpun ya iku rumpun Klemantan utawa Kalimantan, rumpun Iban, rumpun Apokayan iku Dayak Kayan, Kenyah lan Bahau, rumpun Murut, rumpun Ot Danum-Ngaju lan rumpun Punan.^[2]

Wong Dayak, kapérang saka sub-sub suku kang kurang luwih cacahé 405 sub (miturut J. U. Lontaan, 1975). Sub-sub suku Dayak ing pulau Kalimantan duwé tatakrama lan budaya kang arep padha, marang sosiologi kemasyarakatane lan bedane adat istiadat, budaya, utawa basa kang kas. Dhisike, suku Dayak manggon ing laladan pasisir pasisir lan kali-kali.

Etnis Dayak Kalimantan miturut antropolog J.U. Lontaan, 1975 sajeroning bukune Hukum Adat lan Adat Istiadat Kalimantan Kulon, kapérang saka 6 suku gedhé lan 405 sub suku cilik, kang nyebar ing sakabehing Kalimantan.^[3]

Dayak (tetembungan kang kolektif kanggo masarakat asli Kalimantan) sawisé ngalami akehing konflik watarane ètnis. Ing wiwitan 1997 lan banjur ing taun 1999, bentrokan-bentrokan brutal kedaden ing watarane wong-wong Dayak lan Madura ing Kalimantan Barat lan Kalimantan Tengah. Pucaké konflik iki kedaden ing Sampit nalika taun 2001. Konflik-konflik banjur dadi omongan ing koran-koran ing Indonésia. Sasuwene konflik taun 1997, kanthi cacahé kang akèh saka penduduk (baik Dayak maupun Madura) tewas. Banjur pirang-pirang prakiraan resmi babagan cacahing kurban tewas, wiwit saka 300 nganti tekan 4.000 wong miturut sumber-sumber independen. Ing taun 1999, wong-wong Dayak, bebarengan karo golongan-golongan Malayu lan Cina merangi para pendatang Madura; 114 wong tewas. Miturut salah siji tokoh masarakat Dayak, konflik kang kedadden nalika iku, pisanane susu watarane wong-wong Dayak lan Madura, nanging watarane wong-wong Malayu lan Madura. Akeh-akèhé amarga wong-wong Malayu kang mèlu ing prekara iki migunakaké simbul-simbul budaya Dayak nalika haruhara kedaden.