Wilhelm Ostwald
Friedrich Wilhelm Ostwald (Vilhelms Ostvalds), (1853 til 1932) esis Germana kemiisto e filozofo qua ganis Nobel-premio en 1909 pro sua studii pri katalizo.
Ostwald konsideresas kom la patro di fizikokemio. Ilu laboris pri katalizo, kemial equilibro, rapideso di kemiala reakti ed inventis tale nomizita Ostwald-procedo.
En 1907 il prezidis la kunsido dil komitato qua havis la tasko selektar la maxim apta helpolinguo por internaciona komunikado. La komitato rekomendis multa revizi ad Esperanto, e ta rekomendi duktis a developo di Ido. Pose Ostwald esis i.a. honorumala prezidinto dil Ido-Akademio.
Biografio
Ilu naskis ye la 2ma di septembro 1853 en Rīga, filiulo di la kuvifisto G. W. Ostwald. Ilu recevis l’unesma instruktado en la Kronsknabenschule, pose ilu lernis de 1864 til 1872 en la urbana Realgymnasium. Esas interesanta ke ja en ta periodo di sua vivo Ostwald komencis editar “jurnalo”, manue skribita por sua kamaradi. Il ipsa facis la texto e la figuri, e ta okupo havis balde la konsequo ke la preskriptata tempo di la gimnazio longijis de kin yari a sep. En 1872 Ostwald komencis studiar en la universitato Dorpat kemio kontre la deziro di sua patro qua volis facar injenioro ek il. Lore il avancis rapide en lua studii. Du triimi de l’exameni preskriptata duris dum preske tri yari; sed lasta triimo facesis segun pario en nur un monato. En 1875 Ostwald ricevis l’ekmatrikulizuro di l’universitato. En ta yaro aparis la kandidatala verko di la futura maestro di kemio: Pri l'Efiko di la Maso di l’Aquo. En 1875 Ostwald divenis asistanto che la konocata fizikisto prof. de Oettingen. En rapida sequo Ostwald publikigis sua konocata e klasika studii pri la kemiala volumeno e la kemiala optiko. Ostwald uzis oli en 1871 por sua magistrala tezi e ye la 20ma di decembro 1878 por recevar la doktorala promoco. Nun Ostwald komencis sua universitatala kariero kom privatdocento kun kurso pri la "kemiala afineso", e samyare ilu divenis asistanto che la tre konocata kemiisto prof. Carl Schmidt en Dorpat. Ja du yari pose (1881) Ostwald recevis la profesoreso di kemio en la Politekniko en Rīga, ube il restis dum sis yari; pose il obtenis en 1877 la profesoreso di fizikala kemio en Leipzig, ube il fondis l’unesma famoza laboreyo di fizikokemio, ed ube il formacis sua famoza skolo kun tanta dicipuli ek omna landi di la mondo.
Citaji
|
Disipez nula energio, profitez olu!
|
|
Extera ligili
Listo di Nobel-laureati pri kemio
|
1901: van 't Hoff
02: E.Fischer
03: Arrhenius
04: Ramsay
05: von Baeyer
06: Moissan
07: Buchner
08: Rutherford
09: Ostwald
10: Wallach
11: Curie
12: Grignard, Sabatier
13: Werner
14: Richards
15: Willstätter
18: Haber
20: Nernst
21: Soddy
22: Aston
23: Pregl
25: Zsigmondy
26: Svedberg
27: Wieland
28: Windaus
29: Harden, von Euler-Chelpin
30: H.Fischer
31: Bosch, Bergius
32: Langmuir
34: Urey
35: F.Joliot-Curie, I.Joliot-Curie
36: Debye
37: Haworth, Karrer
38: Kuhn
39: Butenandt, L. Ružička
43: de Hevesy
44: Hahn
45: Virtanen
46: Sumner, Northrop, Stanley
47: Robinson
48: Tiselius
49: Giauque
50: Diels, Alder
51: E. McMillan, Seaborg
52: Martin, Synge
53: Staudinger
54: Pauling
55: du Vigneaud
56: Hinshelwood, Semyonov
57: Todd
58: Sanger
59: Heyrovský
60: Libby
61: Calvin
62: Perutz, Kendrew
63: Ziegler, Natta
64: Hodgkin
65: Woodward
66: Mulliken
67: Eigen, Norrish, Porter
68: Onsager
69: Barton, Hassel
70: Leloir
71: Herzberg
72: Anfinsen, Moore, Stein
73: E.O.Fischer, Wilkinson
74: Flory
75: Cornforth, Prelog
76: Lipscomb
77: Prigogine
78: Mitchell
79: Brown, Wittig
80: Berg, Gilbert, Sanger
81: Fukui, Hoffmann
82: Klug
83: Taube
84: Merrifield
85: Hauptman, Karle
86: Herschbach, Lee, Polanyi
87: Cram, Lehn, Pedersen
88: Deisenhofer, Huber, Michel
89: Altman, Cech
90: Corey
91: Ernst
92: Marcus
93: Mullis, Smith
94: Olah
95: Crutzen, Molina, Rowland
96: Curl, Kroto, R. E. Smalley
97: Boyer, Walker, Skou
98: Kohn, Pople
99: Zewail
2000: Heeger, MacDiarmid, Shirakawa
01: Knowles, Noyori, Sharpless
02: Fenn, Tanaka, Wüthrich
03: Agre, MacKinnon
04: Ciechanover, Hershko, Rose
05: Grubbs, Schrock, Chauvin
06: Kornberg
07: Ertl
08: Shimomura, Chalfie, Tsien
09: Ramakrishnan, Steitz, Yonath
10: Heck, Negishi, Suzuki
11: Shechtman
12: Kobilka, Lefkowitz
13: Karplus, Levitt, Arieh Warshel
14: Betzig, Hell, Moerner
15: Lindahl, Modrich, Sancar
16: Stoddart, Sauvage, Feringa
17: Dubochet, Frank, Henderson
18: Arnold, Smith, Winter
19: Goodenough, Whittingham, Yoshino
20: Charpentier, Doudna
21: List, MacMillan
22: Bertozzi, Meldal, Sharpless
23: Bawendi, Brus, Ekimov
|
|
|