תקנת חכמים

המונח "מצווה מדרבנן" מפנה לכאן. לערך העוסק בשבע המצוות דרבנן, ראו שבע מצוות דרבנן.

תקנת חכמים או תקנה דרבנן ביהדות, היא שם כולל לחקיקה הלכתית שנעשתה על ידי חכמי ישראל במהלך הדורות מתקופת בית המקדש, המוסיפה על דיני התורה. המינוח התלמודי בארמית להלכות שמקורן בתקנת חכמים הוא "מדרבנן" ('מן החכמים'), לעומת הלכה שעל פי המסורת מקורה בציווי מאלוהים למשה שהיא "מדאורייתא" ('מן התורה' שבכתב).

לעיתים משמש הביטוי "תקנת חכמים" בניגוד ל"גזירות חכמים", כאשר הגזירות הן איסורים שקבעו חכמים כסייג למצוות התורה, ואילו תקנות הם הוראות חיוביות בדרך כלל שנוספו על ידי חכמים, כמו ימי החנוכה, שתכליתם הליכה בדרכי התורה באופן כללי.

סוגי תקנות

סיבות נפוצות לתקנות חכמים הן:

  • גזרת חכמים – עשיית סייג (גדר) למצוות התורה כדי שלא יכשלו בהם בני אדם. לדוגמה: שניות לעריות; איסור מוקצה בשבת. בגזירות חכמים יש כלל ש"אין גוזרין גזירה לגזירה".
  • לזכר אירועים חשובים שהתרחשו לאחר סיום תקופת התורה, לדוגמה: חג הפורים וחג החנוכה.
  • תקנות שנקבעו בעקבות הפרדה מסוימת שנצטרכו לעשות בין הגויים ליהודים כאשר היהודים היו מעורבים באומות העולם, לדוגמה: יין נסך.
  • יש מנהגים שהתקבלו כתקנת חכמים שחובה לקיימם, כמו חיבוט ערבה או תפילת ערבית.

סמכות חכמים

החובה לגזור גזירות כדי להרחיק את האדם מלעבור על דיני התורה, מקורה בפסוק: ”וּשְׁמַרְתֶּם אֶת-מִשְׁמַרְתִּי” (ספר ויקרא, פרק י"ח, פסוק ל'). קיבלו חכמים בפירושו של פסוק זה: ”עשו משמרת למשמרתי” (תלמוד בבלי, מסכת יבמות, דף כ"א, עמוד א'), אך יש אומרים שמקורה של הבנה זו בפסוק מבוססת על מסורת, ובפרט לשיטת הרמב"ן שחולק על הרמב"ם שכתב כי מקור סמכותן של הגזרות והתקנות הוא מהפסוק "ככל אשר יורוך".

סמכותם של חכמים לגזור גזרות ולתקן תקנות נובעת מכמה מקורות:

• בתלמוד נאמר שסמכות החכמים לתקן תקנות חדשות דוגמת ימי החנוכה, נכללת במצווה לשמוע לדברי חכמים: ”לֹא תָסוּר, מִן הַדָּבָר אֲשֶׁר יַגִּידוּ לְךָ יָמִין וּשְׂמֹאל” (ספר דברים, פרק י"ז, פסוק י"א). הבנה זו אינה מתעלמת מן הקשרה של הפרשה העוסקת בספקות בגופה של התורה, אלא רואה בה ציווי טוטאלי לשים את כף המושלים בידי בית הדין הגדול, כך שגם הסמכות לגזור ולתקן תהיה בידם. אמנם, הרמב"ן חולק ואומר שדרשה זו היא אסמכתא בלבד.

המבי"ט כתב כי מקור סמכותם הוא מהלכה למשה מסיני[1].

• הרב קלמן כהנא כתב כי סמכותם של חכמים לתקן ולגזור נובעת מקבלה קדומה של העם לקבל עליהם את גזרותיהם ותקנותיהם. קבלה כללית של האומה היא בעלת תוקף מחייב אף לדורות הבאים, כפי שרואים בכמה מקומות במקרא[2].

חכמים שונים דנו בשאלה כיצד תקנות חכמים אינן מתנגשות באיסור "בל תוסיף" על תרי"ג מצוות שבתורה. לדעת הרמב"ם התשובה לכך היא שתקנות חכמים מותרות משום שהן מוצגות כתקנות חכמים, ולא כאיסור מן התורה.

כל דתקון רבנן כעין דאורייתא תקון

ערך מורחב – כל דתקון רבנן כעין דאורייתא תקון

'כל דתקון' הוא כלל בהלכה, לפיו תקנות חכמים, בנויות באותם כללים התקפים בדינים דאורייתא. כך למשל לגבי הגעלת כלים, גם כלים שבלעו יין נסך שאיסורו מדרבנן, טעונים את אותם כללי הגעלה שדרושים להגעלת כלים שאיסורם מהתורה[3].

ביטול תקנות

גזירה שהתפשטה בכל ישראל, בית דין מאוחר יותר לא יכול לבטל אותה, גם אם הוא גדול מבית הדין המקורי, בחכמה ובמנין החכמים. ואם לא פשטה הגזירה בכל ישראל, אזי גם בית דין קטן יותר יכול לבטל את אותה גזירה. לעומת זאת, תקנה ניתנת לביטול על ידי בית דין מאוחר, אם הוא גדול בחכמה ובמנין מבית הדין המקורי.

גם מלכתחילה קיים כלל לפיו "אין גוזרים גזירה שאין הציבור יכול לעמוד בה".

תקנות במהלך הדורות

ראו גם

קישורים חיצוניים

הערות שוליים

  1. ^ קריית ספר, הקדמה, סוף פרק ו'
  2. ^ חקר ועיון, חלק א', עמ' ל'
  3. ^ תלמוד בבלי, מסכת פסחים, דף ל', עמוד ב'

Read other articles:

XXI Corpo d'armataCorpo d'armata d'investimento di TobrukDescrizione generaleAttiva1º ottobre 1937 - 20 dicembre 194010 luglio 1941 - 13 maggio 1943 Nazione Italia Servizio Regio Esercito TipoDivisione ComandoBengasi Battaglie/guerreSeconda guerra mondiale Campagna del Nordafrica Parte di1940: 10ª Armatamag. 1942: Panzerarmee Afrikaott. 1942: Armata corazzata italo-tedesca1943: 1ª Armata Reparti dipendenti1937-1940: 62ª Divisione fanteria Marmarica63ª Divisione fanteria Cirene1ª Di...

 

Ini adalah nama Korea; marganya adalah Ji. Ji Seung-hyunJi Seung-hyun pada tahun 2017Lahir19 Desember 1981 (umur 42)Andong, Provinsi Gyeongsang Utara, Korea SelatanPendidikanUniversitas Kyung Hee – Bahasa dan Sastra InggrisPekerjaanAktormodelTahun aktif2009-sekarangNama KoreaHangul지승현 Hanja池承炫 Alih AksaraJi Seung-hyeonMcCune–ReischauerChi Sŭnghyŏn Ji Seung-hyun (lahir 19 Desember 1981) adalah aktor asal Korea Selatan. Filmografi Seri televisi Tahun Judul Peran Jari...

 

Pestilence, 2018 Pestilence adalah kelompok death / thrash metal dari Enschede (Belanda) yang didirikan pada 1986. Anggota Patrick Mameli - Lead guitars, vocals Patrick Uterwijk - Lead guitars Jeroen Paul Thesseling - Bass guitar Marco Foddis - Drums Mantan Martin van Drunen - Vocals, Bass guitar Tony Choy - Bass guitar Ken Smith - Keyboards Randy Meinhart - Guitar Jack Dodd - Bass guitar Diskografi Dysentery (Demo, 1987) Penance (Demo, 1988) Malleus Maleficarum (1988) Consuming Impulse (1989...

Logo Kereta Listrik Keihan Keihan seri 8000 Keihan seri 2600 Keihan seri 800 Stasiun Yawatashi Bus Keihan PT Kereta Api Listrik Keihan. (京阪電気鉄道株式会社code: ja is deprecated , Keihan Denki Tetsudō Kabushiki-gaisha) adalah sebuah operator kereta api asal Jepang yang beroperasi di Prefektur Osaka, Kyoto, dan Shiga. Umumnya dikenal sebagai Keihan (京阪code: ja is deprecated ), Keihan Dentetsu (京阪電鉄code: ja is deprecated ) atau Keihan Densha (京阪電車code: ja is dep...

 

الأسرة المصرية السابعة المدة؟ الخرطوش الذي يمثل الملك نفر كا رع الثالث عاصمة منف نظام الحكم ملكية مطلقة اللغة الرسمية اللغة المصرية الديانة ديانة قدماء المصريين التاريخ الفترة التاريخية فترة مصرية انتقالية أولى التأسيس 2181 ق.م  التأسيس 2181 ق.م  تعديل مصدري - تعديل   ...

 

Dua pucuk senapan AR-15 dengan varian badan senjata yang berbeda, bagian badan senjata di tunjukan di bawah senapan ini. Badan senjata (Inggris: Receiver) dalam terminologi senjata api adalah bagian dari senjata api yang berfungsi sebagai wadah untuk mekanisme senjata api. Biasanya berisi baut, pelatuk, dan lubang magazen. Pada pistol bagian ini biasa disebut dengan frame (rangka) gunanya sebagai tempat bagi magazen (revolver) dan juga mekanisme pistol. Selain frame ada juga yang menyebut...

Gale Norton Menteri Dalam Negeri Amerika Serikat ke-48Masa jabatan31 Januari 2001 – 31 Maret 2006PresidenGeorge W. BushPendahuluBruce BabbittPenggantiDirk KempthorneJaksa Agung Colorado ke-35Masa jabatan8 Januari 1991 – 12 Januari 1999GubernurRoy RomerPendahuluDuane WoodardPenggantiKen Salazar Informasi pribadiLahir11 Maret 1954 (umur 70)Wichita, Kansas, ASPartai politikRepublikPendidikanUniversitas Denver (Sarjana, Doktor)Sunting kotak info • L • B Ga...

 

British recipient of the Victoria Cross For the First World War VC recipient, see Thomas Young (VC). Thomas James YoungBorn1827Chelsea, Middlesex, EnglandDied(1869-03-20)20 March 1869Caen, FranceBuriedCimitiere Protestant, CaenAllegianceUnited KingdomService/branchRoyal NavyRankCaptainUnitHMS ShannonBattles/warsCrimean WarIndian MutinyAwardsVictoria CrossOrder of the Medjidieh (Ottoman Empire)RelationsDuncan Gordon Boyes VC (brother-in-law) Captain Thomas James Young, VC (1827 – 20 Mar...

 

Robin Cook pada tahun 1997. Untuk penulis, lihat Robin Cook (penulis). Robert Finlayson Cook (biasanya dipanggil Robin Cook; 28 Februari 1946 – 6 Agustus 2005) adalah seorang politikus dari Partai Buruh Britania Raya. Ia adalah Menteri Luar Negeri Britania Raya pada tahun 1997-2001. Cook lahir di Bellshill, Skotlandia, sebagai putra satu-satunya Peter dan Christina Cook. Dia lulus dari Universitas Edinburgh dalam bidang Sastra Inggris dan setelah menjadi guru selama beberapa waktu, menjadi ...

Questa voce sugli argomenti isole della Francia e isole dell'Oceano Indiano è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Isole GlorioseÎle GlorieusesGeografia fisicaLocalizzazioneOceano Indiano Coordinate11°30′S 47°20′E / 11.5°S 47.333333°E-11.5; 47.333333Coordinate: 11°30′S 47°20′E / 11.5°S 47.333333°E-11.5; 47.333333 Superficie5 km² Altitudine massima12 m s.l.m. Geografia politicaStato&#...

 

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

 

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言,清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日(哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統) 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

2012 song by Britt Nicole GoldSingle by Britt Nicolefrom the album Gold ReleasedNovember 13, 2012GenrePopelectropopCCMreggae fusionLength3:00LabelCapitol, SparrowSongwriter(s)Britt Nicole, Dan Muckala, Jess Cates, BK IrishProducer(s)Dan MuckalaBritt Nicole singles chronology Stand (2012) Gold (2012) Ready or Not (2013) Gold EP Gold is a song by musician Britt Nicole from her fourth album, Gold. It was released on November 13, 2012 as her debut mainstream single on Capitol Records. Background ...

 

SMK Negeri 26 JakartaInformasiDidirikan1 Juli 1971 [1]AkreditasiA [2]Nomor Pokok Sekolah Nasional20103787Kepala SekolahPurwosusilo M.Pd.Jurusan atau peminatanTeknologi dan RekayasaRentang kelasX-XIIIKurikulumKurikulum 2013 RevisiJumlah siswa1.960 Peserta Didik T.A. 2021/2022 [2]StatusSekolah Menengah Kejuruan NegeriAlamatLokasiJl. Balai Pustaka Baru I No.1, Rawamangun, Pulo Gadung 13220, Jakarta Timur, DKI Jakarta,  IndonesiaTel./Faks.(021) 4720310Koordi...

 

Community radio station in Parrsboro, Nova Scotia CICR-FMParrsboro, Nova ScotiaFrequency99.1 (MHz)BrandingParrsboro Community RadioProgrammingFormatCommunity RadioOwnershipOwnerParrsboro Radio SocietyHistoryFirst air dateSeptember 2008Technical informationClassLPERP50 wattsHAAT32 metresTransmitter coordinates45°24′32″N 64°19′36″W / 45.40889°N 64.32667°W / 45.40889; -64.32667LinksWebcastCICR Streaming RadioWebsiteParrsboro Community Radio CICR-FM, branded as...

Vaccine against COVID-19 MVC COVID-19 vaccineVaccine descriptionTargetSARS-CoV-2Vaccine typeProtein subunitClinical dataOther namesMVC-COV1901Routes ofadministrationIntramuscularLegal statusLegal status Full and emergency authorizations Full list of MVC vaccine authorizationsIdentifiersDrugBankDB15854 Part of a series on theCOVID-19 pandemicScientifically accurate atomic model of the external structure of SARS-CoV-2. Each ball is an atom. COVID-19 (disease) SARS-CoV-2 (virus) Cases Deaths Tim...

 

Process of heat production within organisms Not to be confused with thermogeneration. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Thermogenesis – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2007) (Learn how and when to remove this message) Thermogenesis is the process of heat production in orga...

 

Basic noise model used in information theory This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Additive white Gaussian noise – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2020) Additive white Gaussian noise (AWGN) is a basic noise model used in information theory to mimic the effect of many...

Der var engang en viceværtPoster filmSutradaraLau Lauritzen Jr.Alice O'FredericksDitulis olehLau Lauritzen Jr.Børge MüllerPemeranOsvald HelmuthPenata musikWilly KierulffSinematograferKarl AnderssonPenyuntingMarie EjlersenDistributorASA FilmTanggal rilis26 Desember 1937Durasi100 menitNegaraDenmarkBahasaDenmark Der var engang en vicevært adalah film keluarga Denmark tahun 1937 yang disutradarai Lau Lauritzen Jr. dan Alice O'Fredericks dan ditulis oleh Børge Müller. Film ini dibintan...

 

Lost HillsGéographiePays  États-UnisÉtat CalifornieComté comté de KernSuperficie 14,41 km2 (2010)Surface en eau 0,21 %Altitude 93 mCoordonnées 35° 36′ 59″ N, 119° 41′ 39″ ODémographiePopulation 2 370 hab. (2020)Densité 164,5 hab./km2 (2020)FonctionnementStatut Localité de recensement aux États-UnisIdentifiantsCode FIPS 06-44280GNIS 1660956, 2408143Indicatif téléphonique 661modifier - modifier le code - modifier Wik...