מספר (בלשנות)

מספר דקדוקי הוא תכונה דקדוקית המציינת הבחנה כמותית (בעיקר של שמות עצם), ומשפיעה על נטייה של מילים במסגרת התאם (בדומה למין דקדוקי ולגוף דקדוקי)

ההבחנה הכמותית הבסיסית ביותר הקיימת ברוב שפות העולם היא בין יחיד ובין רבים. לדוגמה: ספר לעומת ספרים. בדרך כלל צורות היחיד היא הצורה הבסיסית ואילו צורת הרבים היא הצורה המסומנת מורפולוגית.

בשפות שונות ישנן הבחנות כמותיות נוספות, כגון:

  • זוגי – הבחנה דקדוקית מיוחדת לציון המספר 2 (ערבית, סלובנית, וכן בשמות עצם רבים בעברית; למשל: "יומיים" לעומת "ימים").
  • הבחנה דקדוקית לציון המספר 3 או 4 (טולומאקית (אנ')).
  • הבחנה דקדוקית לציון קבוצה קטנה, הגדולה מ-2 וקטנה מ-10 (ואלבירית (אנ')).
  • הבחנה דקדוקית (מסומננת מאד) לציון הכמות 0, כלומר היעדר (לטבית).[1]

המספר בעברית

לפי הנחיות האקדמיה ללשון העברית, שם עצם אחרי מספר יופיע בצורת רבים במספרים 2 עד 10 (לדוגמה, "שלושה שקלים"), ומהמספר 11 ואילך הוא יכול להופיע בין בצורת יחיד ובין בצורת רבים (לדוגמה, "חמישים ושלושה שקל" או "חמישים ושלושה שקלים"). עם זאת, גם מהמספר 11 ואילך, השימוש בצורת יחיד נפוץ בעיקר בשמות המצויים בספירה (כמו יום, שנה, נפש, איש, ראש, אחוז, שמות מטבעות וכדומה). בשמות אחרים (כמו מחשב או מזגן) פחות מקובל השימוש בצורת יחיד. חריג נוסף קיים שמות לועזיים לציון מידות ומשקלות, (מטר, קילוגרם, דונם, דולר, וכדומה) בהם מקובלת צורת היחיד גם במספרים עד עשר.[2]
לדברי רוביק רוזנטל "בעברית החדשה יש ערבוב כמעט מלא בין שתי החלופות, בעיקר מ-11 ואילך". כמו כן, גם במקורות ניתן למצוא הרבה יוצאים מן הכלל ל"כלל הגדול" – שימוש בצורת הרבים למספרים גדולים מעשר. השימוש בכלל הגדול גם יוצר צירופים שלא נשמעים נכונים לדוברי העברית. לדוגמה: "... בניצנים יבנו '30 בית' ויעברו לשם '30 משפחה', הכוללות '30 גבר' ו-'60 ילד' ...". לכן, רוזנטל מציע להשתמש גם בצורת היחיד וגם בצורת הרבים עבור מספרים גדולים מעשר.[3]

ראו גם

הערות שוליים

  1. ^ בלטבית, גם ייחוס הכמות-אפס לשם-העצם – נעשה על ידי הטיה של שם-העצם, כמו שציון הרבים נעשה – הן בלטבית והן ברוב שפות העולם – על ידי הטיה של שם-העצם. מאידך, באנגלית למשל, ייחוס הכמות-אפס לשם העצם, אינו נעשה על ידי הטיה של שם-העצם, אלא על ידי הקדמת המילה no, וכיוצא בזה בעברית מודרנית – על ידי הקדמת המילה "שום/אף" (במשפטים חסרי נשוא).
  2. ^ עשרים שקל או עשרים שקלים?, באתר האקדמיה ללשון העברית.
  3. ^ רוביק רוזנטל, הזירה הלשונית: נחשב בעיני מי?, אתר Nrg‏, 10 ביוני 2005
ערך זה הוא קצרמר בנושא בלשנות. אתם מוזמנים לתרום לוויקיפדיה ולהרחיב אותו.

Read other articles:

Relative importance of certain frequencies in a composite signal This article is about signal processing and relation of spectra to time-series. For further applications in the physical sciences, see Spectrum (physical sciences). Spectral power density redirects here. Not to be confused with Spectral power. The spectral density of a fluorescent light as a function of optical wavelength shows peaks at atomic transitions, indicated by the numbered arrows. The voice waveform over time (left) has...

 

 

  لمعانٍ أخرى، طالع عز الدين القسام (توضيح). محمد عز الدين القسام معلومات شخصية اسم الولادة محمد عز الدين بن عبد القادر بن مصطفى بن يوسف بن محمد القسام الميلاد 1300 هـ \ 1883مجبلة، اللاذقية، ولاية بيروت،  الدولة العثمانية الوفاة 1354 هـ \ 20 نوفمبر 1935 (52 سنة)نزلة زيد،  فلسطي...

 

 

Bay in Western Japan Osaka BaySatellite photo of northern Osaka BayOsaka BayLocation in JapanShow map of Osaka PrefectureOsaka BayOsaka Bay (Japan)Show map of JapanCoordinates34°30′N 135°18′E / 34.500°N 135.300°E / 34.500; 135.300Ocean/sea sourcesPacific OceanBasin countriesJapan This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources:...

أنو ليوسيا    خريطة الموقع تقسيم إداري البلد اليونان  [1] عاصمة لـ فيلي، أتيكي  التقسيم الأعلى فيلي، أتيكي  خصائص جغرافية إحداثيات 38°05′00″N 23°42′00″E / 38.08333333°N 23.7°E / 38.08333333; 23.7   الارتفاع 150 متر  السكان التعداد السكاني 35047 (resident population of Greece) (2021)2...

 

 

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

 

Species of bacterium Mycobacterium bovis Attenuated strain of M. bovis used in the Bacillus Calmette-Guérin vaccine Scientific classification Domain: Bacteria Phylum: Actinomycetota Class: Actinomycetia Order: Mycobacteriales Family: Mycobacteriaceae Genus: Mycobacterium Species: M. bovis Binomial name Mycobacterium bovisKarlson & Lessel 1970,[1] ATCC 19210 [2]Mycobacterium bovis is a slow-growing (16- to 20-hour generation time) aerobic bacterium and the causative a...

Gaetano Auteri Auteri sulla panchina del Matera nel 2016 Nazionalità  Italia Calcio Ruolo Allenatore (ex attaccante) Squadra  Benevento Termine carriera 1992 - giocatore CarrieraSquadre di club1 1979-1981 Siracusa37 (4)1981-1984 Varese88 (20)1984-1986 Genoa29 (2)1986-1988 Monza64 (13)1988-1990 Palermo52 (12)1990-1991 Licata22 (4)1991-1992 Leonzio12 (3)Carriera da allenatore 1994-1995 Atletico CataniaPortieri1995-1996 Ragusa1998-2001...

 

 

Сельское поселение России (МО 2-го уровня)Новотитаровское сельское поселение Флаг[d] Герб 45°14′09″ с. ш. 38°58′16″ в. д.HGЯO Страна  Россия Субъект РФ Краснодарский край Район Динской Включает 4 населённых пункта Адм. центр Новотитаровская Глава сельского пос�...

 

 

 烏克蘭總理Прем'єр-міністр України烏克蘭國徽現任杰尼斯·什米加尔自2020年3月4日任命者烏克蘭總統任期總統任命首任維托爾德·福金设立1991年11月后继职位無网站www.kmu.gov.ua/control/en/(英文) 乌克兰 乌克兰政府与政治系列条目 宪法 政府 总统 弗拉基米尔·泽连斯基 總統辦公室 国家安全与国防事务委员会 总统代表(英语:Representatives of the President of Ukraine) 总...

Saya Kawamoto川本 紗矢Informasi latar belakangNama lainSayayaLahir31 Agustus 1998 (umur 25)Hokkaido, JepangGenreJ-popPekerjaan Idola penyanyi Tahun aktif2013 (2013)–sekarangLabelAKSArtis terkaitAKB48 Saya Kawamoto (川本 紗矢code: ja is deprecated , Kawamoto Saya, lahir 31 Agustus 1998) adalah seorang anggota grup vokal perempuan idola Jepang AKB48. Ia adalah anggota Tim 4 AKB48 dan sempat menjadi anggota Tim T JKT48 dalam rangka program pertukaran anggota.[1] Prana...

 

 

Questa voce o sezione sull'argomento geografia contiene errori ortografici o sintattici oppure è scritta in una forma migliorabile. Commento: voci da evidente traduzione non sempre chiara e comprensibile Contribuisci a correggerla secondo le convenzioni della lingua italiana e del manuale di stile di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Transnistria (dettagli) (dettagli) Transnistria - Localizzazione Territorio a status contesoMotivo del contenziosoRepubblica au...

 

 

German association football club Football clubMainz 05Full name1. Fußball- und Sport-Verein Mainz 05 e.V.Nickname(s)Die Nullfünfer (the 05ers),[citation needed]Karnevalsverein (Carnival club)[citation needed]Founded16 March 1905; 119 years ago (1905-03-16)[1]GroundMEWA ArenaCapacity34,034[citation needed]PresidentStefan Hofmann[citation needed]ManagerBo HenriksenLeagueBundesliga2023–24Bundesliga, 13th of 18WebsiteClub website Home ...

Achmad Yusuf Duta Besar Indonesia untuk ThailandMasa jabatan1967–1969PresidenSoehartoPendahuluB.M. DiahPenggantiH.R. DharsonoMenteri Perdagangan Dalam NegeriMasa jabatan1 April 1965 – 30 Maret 1966PresidenSoekarnoPendahuluAdam Malik (sebagai Menteri Perdagangan)PenggantiAshari Danudirdjo (sebagai Menteri Perdagangan dan Koperasi)Kuasa Menteri Perdagangan Luar NegeriMasa jabatan23 Maret 1965 – 30 Maret 1966PresidenSoekarnoPendahulujabatan baruPenggantiM. Jusuf Informasi...

 

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Unplugged Bryan Adams album – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2011) (Learn how and when to remove this message) 1997 live album by Bryan AdamsUnpluggedLive album by Bryan AdamsReleasedDecember 9, 1997RecordedSeptember 26, 1997Ve...

 

 

Teócrito Teócrito (en griego antiguo: Θεόκριτος, Theócritos; Siracusa, Sicilia, c. 310 a. C. - c. 260 a. C.) fue un poeta griego fundador de la poesía bucólica o pastoril y uno de los más importantes del Helenismo. Vida Se sabe muy poco de él, más allá de lo que se puede deducir a partir de su obra. Se cree que pudo residir en Cos, una de las islas del mar Egeo. Lo protegieron el tirano Hierón II de Siracusa y el rey Ptolomeo II Filadelfo en Alejandría,...

Metro station in Minneapolis, Minnesota West BankWest Bank station from the southeastGeneral informationLocation275 Cedar AvenueMinneapolis, MinnesotaCoordinates44°58′19″N 93°14′49″W / 44.9718447°N 93.2469698°W / 44.9718447; -93.2469698Owned byMetro TransitPlatforms1 island platformTracks2Connections Metro Transit: 2, 3, 7, 22ConstructionStructure typeAt-gradeBicycle facilitiesRacks, Nice Ride stationsAccessibleYesHistoryOpenedJune 14, 2014 (...

 

 

Sihai Huayi Zongtu Hanzi tradisional: 四海華夷總圖 Hanzi sederhana: 四海华夷总图 Makna harfiah: Peta Lengkap Empat Laut, Tiongkok, dan Bangsa-bangsa Barbar Alih aksara Mandarin - Hanyu Pinyin: Sìhǎi Huáyí Zǒngtú - Wade-Giles: Szu⁴-hai³ Hua²-i² Tsung³-t‘u² Sihai Huayi Zongtu (Peta Lengkap Empat Laut, Tiongkok, dan Bangsa-bangsa Barbar) adalah sebuah peta dunia Tiongkok tertanggal tahun 1532, tahun ke-11 Kaisar Jiajing dari Dinasti Ming. Peta tersebut sekarang disimp...

 

 

Komando Resor Militer 043/Garuda HitamLambang Korem 043/GatamDibentuk2 September 1947Negara IndonesiaCabangTNI Angkatan DaratTipe unitKorem Tipe APeranSatuan TeritorialBagian dariKodam II/SriwijayaMakoremBandar Lampung, LampungPelindungTentara Nasional IndonesiaMotoNajaga Satya Eka NegaraBaret H I J A U Ulang tahun2 SeptemberSitus webkorem-043-gatam.mil.idTokohKomandan Brigadir Jenderal TNI Rikas HidayatullahKepala Staf Kolonel Inf. Enjang Komando Resor Militer 043/Garuda Hitam...

يو-4705   الجنسية  ألمانيا النازية الشركة الصانعة فريدريش كروب[1]  المالك  كريغسمارينه المشغل كريغسمارينه (2 فبراير 1945–3 مايو 1945)[1]  المشغلون الحاليون وسيط property غير متوفر. المشغلون السابقون وسيط property غير متوفر. التكلفة وسيط property غير متوفر. منظومة التعاريف ...

 

 

Small set of grammatically distinctive verbs of English Part of a series onEnglish grammar MorphologyPluralsPrefixes (in English)Suffixes (frequentative) Word typesAcronymsAdjectivesAdverbs (flat)ArticlesCoordinatorsCompoundsDemonstrativesDeterminers (List here)ExpletivesIntensifierInterjectionsInterrogativesNounsPortmanteausPossessivesPrepositions (List here)Pronouns (case · person)SubordinatorsVerbs VerbsAuxiliary verbsMood (conditional · imperative · subjunctive)Aspect (continuous · ha...