O Vehículo de transferencia automatizado ou ATV (Automated Transfer Vehicle) é unha nave espacial robótica desenvolvida pola Axencia Espacial Europea (ESA) que ten como misión subministrar carga, a retirada de lixo e a elevación periódica da órbita da Estación Espacial Internacional (ISS). Non leva tripulación. No proxecto participan dez países da ESA e a empresa principal contratista é EADS. Tense previsto fabricar 5 naves ATV dependendo do tempo de vida da ISS.
O ATV é un dos vehículos de transporte non tripulados que abastecen a ISS. Os outros son as naves Progress (Rusia), HTV (Xapón), e Dragon (USA).
O primeiro dos lanzamentos desta nave, chamada ATV-001 Jules Verne[5][6][7] en honor do escritor francés, produciuse o 9 de marzo de 2008. Acoplouse á ISS o 4 de abril (despois de facer diversas demostracións dos sistemas de navegación e seguridade) separándose o 9 de setembro, desintegrando na atmosfera terrestre o 29 de setembro.
A segunda nave foi chamada ATV-002 Johannes Kepler[8] en honor do matemático e astrónomo alemán do século XVII. Foi lanzada o 16 de febreiro de 2011[9], desintegrando na atmosfera en xuño do mesmo ano[10].
A terceira nave, chamada ATV-003 Edoardo Amaldi[11][12] en honor do físico italiano do século XX. Engalou o 23 de marzo de 2012[13]. Logo de seis meses conectada á ISS, rematou a súa misión o 28 de setembro do mesmo ano.
A cuarta nave, a ATV-004 Albert Einstein[14] en honor do físico alemán, foi lanzada o 5 de xuño de 2013. A súa misión rematou ao queimarse na atmosfera o 2 de novembro, ás 12:04 GTM.
O módulo de servizo, non presurizado, que inclúe os sistemas de propulsión, enerxía eléctrica, ordenadores, sistemas de comunicación e o pañol de aviónica.
O transportador de carga integrado (Integrated Cargo Carrier). Contén un módulo presurizado para almacenamento onde se sitúa a trapela que conecta coa ISS, cunha capacidade de 48 m2. A parte non presurizada, que ocupoa un 10% do espazo na parte trasaira, contén os depósitos de gas para renovar a atmosfera da ISS, auga potable e combustible destinado ao sistema de propulsión da ISS[16].
As dimensións físicas:
9,79 m de lonxitude e 4,48 m de diámetro.
A envergadura dos seus paneis solares é de 22,28m.
A masa é de 10,4Tm.
A capacidade de carga é 7,5Tm, e a de descarga de lixo é de 6,3Tm.
O vehículo posúe diferentes automatismos e é capaz de tomar decisións por si mesmo, incluíndo sistemas anticolisión de seguridade para acoplarse coa Estación Espacial Internacional.
Plan de voo
A nave e lanzada a bordo dun foguete Ariane 5 ES ATV desde o Centro Espacial de Kourou que a sitúa en órbita de aproximación a 260Km. Posteriormente sepáranse foguete e ATV, que pasará a ser completamente autónomo, poñendo en marcha a telemetría e activando o sistema de navegación e propulsión. Despréganse os paneis solares e a antena de comunicación coa ISS e comeza o achegamento cara a ISS, onde rematará por acoplarse. O voo pode durar 5 días, incluíndo o procedemento de atraque. O vehículo pode permanecer 6 meses acoplado á estación.
A ATV impulsara A ISS a maior altitude de órbita co fin de contrarrestar os efectos da resistencia atmosférica.
Cando termine a súa misión cargará cos residuos da ISS, separándose de maneira automática da estación. A viaxe final comprende unha reentrada destrutiva na atmosfera terrestre desintegrándose de forma controlada no océano Pacífico.[17]
Manobra de aproximación e atraque
A nave emprega un sistema GPS de alta precisión para identificar a súa posición relativa respecto á estación espacial. Na manobra de aproximación ten 4 puntos de detención identificados como S1, S2, S3 e S4, nos que o ATV detén a súa aproximación entrementres o centro de control, que se atopa nas instalacións da ESA/CNES en Tolosa (Francia), comproba que os parámetros de aproximación son correctos e envíalle a orde de continuar. Nas últimas fases da manobra de aproximación o ATV emprega sensores láser para se aliñar correctamente co porto de atraque, situado no módulo ruso Zvezda da ISS.
A manobra de atraque realízase cunha marxe máxima de erro de 10 cm, cando ambas naves se moven a 27.000 km/h, o que dá unha idea da súa precisión e complexidade. Unha vez acoplada, a nave estabelece de forma automática as conexións eléctricas e de transvasamento de fluídos cos sistemas da ISS. Toda a manobra é supervisada polos astronautas a bordo da estación, que contan coa posibilidade de enviar ao ATV a orde de abortar a manobra se detectan algún problema.
A intervalos regulares, o ATV impulsará á ISS a unha órbita superior para compensar a caída provocada polo rozamento cas partículas procedentes da atmosfera terrestre. Para estas manobras, o ATV empregará unhas 4,7 toneladas de combustible. Durante os 6 meses da súa permanencia na ISS, o ATV será utilizado como un módulo máis da mesma, posto que dado que está presurizado os astronautas poden entrar e saír libremente nel.
Ao rematar a misión, o ATV retirase da ISS cargado de lixo, materiais innecesarios e augas residuais. Previamente activado e preparado para a saída polo Centro de Control, o ATV separase e afástase da Estación de forma automática. A viaxe de regreso chega ao seu remate sobre o Pacífico coa saída da órbita e a desintegración do vehículo ao entrar este en contacto coa atmosfera terrestre.
