Cuitláhuac foi o undécimo fillo do gobernante Axayacatl e irmán máis novo de Moctezuma II, o falecido emperador de Tenochtitlán, que morreu durante a ocupación española da cidade.[4] O seu avó materno, tamén chamado Cuitlahuac, fora gobernante de Iztapalapa,[5] e o mozo Cuitláhuac tamén gobernou alí nun principio.[6] Cuitláhuac era un guerreiro experimentado e un conselleiro de Moctezuma, a quen lle advertiu que non permitise a entrada dos españois en Tenochtitlán. Hernán Cortés encarcerou tanto a Moctezuma como a Cuitláhuac. Tras o masacre das elites aztecas cando Cortés estaba lonxe de Tenochtitlán, os mexicas asediaron os españois e os seus aliados indíxenas. Cuitláhuac foi liberado coa pretensión de reabrir o mercado para levar comida aos invasores. Moctezuma foi asasinado en circunstancias en disputa, e Cuitláhuac foi elixido tlatoani tras a fuga dos españois e os seus aliados de Tenochtitlán o 30 de xuño de 1520. Algunhas fontes afirman que estaba a desempeñar ese papel mesmo antes da morte de Moctezuma.[7]
Cuitláhuac estaba casado ritualmente coa filla máis vella de Moctezuma, unha nena de dez ou once anos, que máis tarde se chamou Isabel Moctezuma.[8]
Cuitláhuac.
Cuitláhuac gobernou só 80 días, quizais morrendo de varíola[3] que fora introducido no Novo Mundo por un africano que padecía a doenza e que formaba parte da expedición de Pánfilo de Narváez para capturar a Cortés. As fontes primarias non din explicitamente de que morreu.[9] Inmediatamente despois da morte de Cuitláhuac, Cuauhtémoc converteuse no seguinte tlatoani.[3]
Hai unha Avenida na Cidade de México chamada Cuitláhuac (Eje 3 Norte) que vai dende a Avenida Insurgentes ata a Avenida México-Tacuba e que forma parte dun anel interior; tamén se chaman así moitas rúas noutras cidades e aldeas de México.
↑Burkhart, Louise. "Cuitlahuac" in Encyclopedia of Latin American History and Culture vol. 2, pp. 339–40.
↑Chipman, Donald E. (2005). Moctezuma's Children: Aztec Royalty Under Spanish Rule, 1520–1700. Austin: University of Texas Press, pp. 40–41 ISBN0-292-70628-6. OCLC5713428
Chimalpahin Quauhtlehuanitzin, Domingo de San Antón Muñón (1997) [c.1621]. Codex Chimalpahin, vol. 1: society and politics in Mexico Tenochtitlan, Tlatelolco, Texcoco, Culhuacan, and other Nahua altepetl in central Mexico; the Nahuatl and Spanish annals and accounts collected and recorded by don Domingo de San Antón Muñón Chimalpahin Quauhtlehuanitzin. Civilization of the American Indian series. Arthur J.O. Anderson e Susan Schroeder (eds. and trans.), Susan Schroeder (general ed.), Wayne Ruwet (manuscript ed.). Norman: University of Oklahoma Press. ISBN978-0-8061-2921-1. OCLC36017075.
