Cristóvão Jaques, tamén coñecido como Cristóvão Valjaques, nado c. 1480 no Algarve, Reino de Portugal e finado despois de 1530, foi un nobre, explorador e navegante portugués de orixe aragonesa.[1] Era fillo ilexítimo de Pero Jacques, lexitimado por Xoán II (1481–1495) e posteriormente feito nobre pola Casa Real de Manuel I (1495–1521). Casou cunha filla de Francisco Portocarreiro, coa que tivo tres fillos.
Traxectoria
En 1503 chegou por primeira vez á costa do Brasil na frota comandada por Gonçalo Coelho.
En 1516, ao mando de dúas carabelas, encargouse de patrullar a costa do Brasil co fin de desalentar as incursións dos piratas franceses. En novembro dese ano desembarcou nunha gran baía, á que chamou Baía de Todos os Santos. No río da Prata loitou e encarcerou a moitos franceses. Viaxou arriba e abaixo pola costa ata 1519.
O 21 de xullo de 1521 embarcou desde a desembocadura do río Texo cara ao Brasil, fundou un posto avanzado en Itamaracá, Pernambuco, un dos portos máis populares da costa brasileira, onde había moita madeira do Brasil ( Caesalpinia echinata ) e tiña frecuentes contactos entre indíxenas e europeos, antes de ir cara ao sur ata o río da Prata e entrar no río Paraná durante unhas 23 leguas (uns 140 km) ata preto da actual cidade de Rosario por primeira vez.[2]
Finalmente, en 1526, foi nomeado, polo rei Xoán III, gobernador de todas as partes do Brasil, en substitución de Pero Capico en Pernambuco, e volveu de novo ao mando dun barco e cinco carabelas, tendo innumerables batallas cos piratas franceses. En 1527 capturou tres galeóns franceses en Recôncavo, Baía.[3] Pero a crueldade que exerceu cara aos prisioneiros causoulle problemas importantes con Xoán III (1521–1557).
Ao regresar a Portugal, fixo unha oferta ao rei, na que Jacques levaría mil colonos, pola súa conta, para comezar a ocupación permanente das novas terras no Brasil, pero nada saíu da proposta.
Os rexistros mostran que, só catro anos despois da chegada dos portugueses a Brasil, os franceses percorreron as costas do río Paraguaçu, tratando cos nativos. Non obstante, o descubrimento oficial do río atribúese a Cristóvão Jacques, comandante da expedición en 1526. Tres ríos desembocan na baía de Todos os Santos: o Jaguaripe , o Subaé e o Paraguaçu.
Nunha carta de Vicente do Salvador, consta que Christóvão Jacques atopou unha illa (xa controlada polos franceses), no curso inferior do río Paraguaçu dous barcos que comerciaban cos indios, e foron afundidos. No lugar existiría unha vila denominada posteriormente aldea de Nossa Senhora do Rosário da Cachoeira, a principios do século XVII parcela de Gaspar Dias Adorno, ideal para a expansión interior da capitanía.
Notas
