Cardanachama é un lugar da parroquia de Queiroás no concello ourensán de Allariz na comarca de Allariz - Maceda. Tiña 26 habitantes no ano 2010 segundo datos do Instituto Galego de Estatística, dos cales 15 eran homes e 11 mulleres.

Existía neste lugar unha muller chamada Dona Chama, quizais relacionada cos mouros, que tiña as pernas de cabra. Esta muller era de gran beleza e, por iso, cobizada por moitos homes. Ela nunca rexeitaba esta atracción e deitábase con eles pero, para manter o segredo, matábaos despois a todos, unha vez que descubrían o asunto das súas pernas.

Dunha volta chegou ata o castelo un cabaleiro pedindo coñecela. Como sempre, acaban na cama e alí o home descobre as pernas de cabra e supón que agora está en perigo. Por iso pórtase moi atentamente e non chega a consumar o coito, ata que Dona Chama, aburrida, cae durmida. Nese momento, o cabaleiro escapa empregando como salvoconduto o anel que lle roubara. Cando ela acorda, chama polos seus soldados e polo home que, escoitando as voces dela, di para si: "Chama, Chamorra [ou Dona Chamorra], pernas de cabra e cara de señora".

Dona Chama, abandonada e descuberta, suicídase botándose nun pozo que hai no castro de San Brais. Pero antes agochou o seu tesouro, que aínda hoxe ninguén foi quen de descubrir.

Vaqueiro engade outra versión portuguesa da mesma lenda ^[1]. Segundo esta versión, a muller namórase daquel cabaleiro e, cando descobre que fuxiu co seu anel, manda ós seus soldados na súa busca, coa excusa de recuperar o anel, cando en realidade é o home a quen desexa recuperar. Pero os soldados non atopan rastro del e a dona termina suicidándose cravándose un coitelo no peito e botándose despois ó pozo. Disque aínda hoxe se seguen escoitando de cando en vez lamentos femininos saír dese pozo ^[2].

• Lugares de Allariz

• VAQUEIRO, Vítor: Mitoloxía de Galiza. Lendas, tradicións, maxias, santos e milagres, Galaxia, Vigo 2011.